Малая гадзюка. //Разм. Ужываецца як слова лаянкі ў дачыненні да дзіцяці, маладога чалавека. «От, гадзяня, няма на цябе кала!» — думаў [Глушак] пра Дзятліка.Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эхіуры́ды
(н.-лац. echiurida, ад гр. echis = гадзюка + ura = хвост)
клас кольчатых чарвей; жывуць на вялікіх глыбінях у акіянах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
віпрато́кс
(ад лац. vipera = гадзюка + toxicum = атрута)
лекавы прэпарат (мазь) са змяінага яду, які выкарыстоўваецца пры рэўматызме, артрыце і інш.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
viper[ˈvaɪpə]n.
1. ядаві́тая змяя́
2.lit. змяя́, гадзю́ка, га́дзіна (пра чалавека)
♦
cherish/nurse/warm a viper in one’s bosom прыгрэ́ць змяю́ на грудзя́х
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Ótter
I
m -s, - заал. вы́дра
II
f -, -n заал.гадзю́ка
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
◎ Па́данка ’змяя (мядзянка?)’ (Нар. лекс., маларыц.), падалец ’вуж’ (Сцяшк. Сл.), падалец, падаляц ’вераценніца’ (Сл. ПЗБ). Укр.падалець ’вераценніца, Angius fragilis’, пидальник, падалак ’тс’, падалица ’від вужа, гадзюка’, польск.padalec ’жаўтапузік, Ophisautus apodus’. Да падаць ^Крукнер, 390). У гродзенскіх гаворках, магчыма, з польск./
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
выгіна́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1.Незак.да выгнуцца.
2. Згінацца то ў адзін, то ў другі бок, прымаць звілісты напрамак. К[у]рчылася, выгіналася шэра-цёмная гадзюка.Грамовіч.То цераз алешнік, то праз дубнякі, То борам, нібыта жалезная змейка, Паўзе, выгінаецца вузкакалейка.Зарыцкі.
3.Зал.да выгінаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Гад ’гад, змяя’, га́дзіна, гадзю́ка. Рус.гад (га́дина, гадю́ка), укр.гад, гадю́ка, польск.gad, чэш.had, балг.гад і г. д. Прасл.*gadъ. Паводле Фасмера (1, 381), Трубачова (Эт. сл., 6, 82) з і.-е.*gu̯ōdh‑ (: *gu̯ēdh‑): параўн. ст.-англ.cwēd дрэнны’, літ.gė́da ’сорам’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Nátter
f -, -n вуж; перан.гадзю́ка, змяц
◊ éine ~ am Búsen nähren — прыгрэ́ць змяр на грудзя́х
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
гад, ‑а, М ‑дзе, м.
1. Змяя, гадзюка. [Бусел] ляціць з небасхілу, нішчыць гадаў гатовы...Дубоўка.
2.Разм.лаянк. Пра агіднага, шкоднага чалавека. Ота зірнуў на гаспадара, як на гадзюку, і спакойна сказаў: — Гад! Гнілая калода!Бядуля.Вораг ёсць вораг: грабежнік і кат, Не вер яму, гаду.Колас.
•••
Гад печаны — тое, што і гад (у 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)