вако́льны

1. окружа́ющий, окре́стный;

~ныя вёскі — окре́стные дере́вни;

2. око́льный, кру́жный

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ако́ліца, -ы, мн. -ы, -ліц, ж.

1. Тое, што і ваколіца (у 2 знач.).

Аколіцу абляцела навіна.

2. Плот з варотамі ў канцы вёскі (уст.).

|| прым. ако́лічны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

забудава́цца, -ду́юся, -ду́ешся, -ду́ецца; -ду́йся; зак.

1. Пасяліўшыся, паставіць будынкі.

З. на краі вёскі.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць забудаваным.

Участкі забудаваліся дачамі.

|| незак. забудо́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

аблі́чча, -а, н.

1. Знешні выгляд, сукупнасць адметных рыс каго-, чаго-н.; рысы і выраз твару.

Сціранне аблічча старой вёскі.

Знаёмае а.

2. перан. Характар, духоўны склад.

Маральнае а. чалавека.

Нацыянальнае а. літаратуры.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сва́тацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак., да каго і без дап.

Прасіць згоды на шлюб.

С. да дзяўчыны з суседняй вёскі.

|| зак. пасва́тацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. сва́танне, -я, н. і сватаўство́, -а́, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

серадня́цкі гіст míttelbäuerlich, Míttel-, Míttelbauern-;

серадня́цкія слаі́ вёскі die Míttelschicht des Dórfes

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

заня́цца², 1 і 2 ас. не ўжыв., зо́ймецца; зак.

Пачаць гарэць, разгарацца; наступіць, пачацца (пра раніцу, зару).

Гэта хата занялася ад суседняй.

Пажар заняўся з канца вёскі.

Занялося на раніцу.

Заняўся золак.

|| незак. займа́цца, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

◎ Ко́лавараты ’вароты ў канцы вёскі’ (Бяльк., Нас. Доп.). Гл. калаварот.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

mieszkaniec

mieszka|niec

м. жыхар;

~ńcy wsi — жыхары вёскі

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

аднавяско́вец, ‑коўца, м.

Жыхар або ўраджэнец вёскі ў дачыненні да кагосьці іншага з гэтай вёскі. Перасяленцы пазнаюць сваіх былых аднавяскоўцаў і з мужчынамі, якія выходзяць на вуліцу, вітаюцца. Галавач.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)