báuschen

1.

vt

1) (с)камячы́ць

2) узбі- ва́ць

2.

(sich) надува́цца, раздува́цца

(напр., пра ветразь)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

збля́кнуць і збле́кнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Страціць яркасць афарбоўкі; выцвісці. Матэрыя зблекла. □ Зара тым часам падалася ўправа, і светлы ветразь яе зменшыўся, ружовыя фарбы збляклі. Дуброўскі.

2. Завянуць, страціць свежасць (пра расліны). Зблякла трава. / Пра чалавека, яго твар. Вочы .. [Сцяпана] на момант загарэліся, але тут жа і збляклі. Васілёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шэдэ́ўр, ‑а, м.

Узорны, выдатны твор мастацтва, майстэрства. У нацыянальнай галерэі, дзе выстаўлены шэдэўры Цорна і Рубенса, вісіць таксама мазня новых модных мастакоў. Мележ. Шэдэўр сусветнай лірыкі, славуты «Ветразь» напісаў шаснаццацігадовы Лермантаў, дваццацігадовы Пушкін быў ужо аўтарам «Руслана і Людмілы». Грахоўскі. Вобраз Веры ў выкананні Ждановіч быў сапраўдным шэдэўрам і атрымаў вельмі высокую ацэнку гледача і прэсы. «Полымя».

[Ад фр. chef-d'oeuvre.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Пла́хта 1 ’жаночае адзенне тыпу спадніцы з дзвюх сшытых да палавіны полак’ (ТСБМ), ’вялікая хустка’, посцілка’ (Сл. ПЗБ), ’бялізна’ (Бес.), ’пялёнкі’ (Федар. 6), ’дзяруга’ (Бес.). Укр. пла́хта ’спадніца, сшытая да палавіны’, ’хустка’, ’прасціна’, ’палатно’; рус. пла́хта ’від спадніцы’, ’хустка, вышываная золатам’; ’мяшок з грубай тканіны’, ’валасяніца’; польск. płachta, płachcia ’кавалак грубага палатна’, ’від прасціны’, ’посцілка’, ’хустка’, ’тоўстая хустка, плед’, палаб. ploxtă ’абрус, прасціна’; н.- і в.-луж. płachta ’прасціна’, ’ветразь’, ’экран’, ’посцілка’: чэш. plachta ’брызент, тэнт па фуры’, ’ветразь’, славац. plachta ’тс’, ’прасціна’, ’занавеска’, славен. pláhta ’навес, тэнт’, ’гунька’, ’дзяруга’, серб.-харв. пла̏хта ’абрус’, ’прасціна’, ’чахол на мэблю’. Прасл. *plaxъta, першаснае значэнне якога цяжка вызначыць (Банькоўскі, 2, 614) — ’кавалак грубага палатна’ (?), — звязана генетычна з пла́ха, пласкі і з плашч (Міклашыч, 248; Ільінскі, ИОРЯС, 20, 3, 112; Брукнер, 419; Фасмер, 3, 276; Бязлай, 3, 46). Булыка (Лекс. запазыч., 110) ст.-бел. плаха ’палатно’ адносіць да запазычанняў са ст.-польскай мовы — няма падстаў. Сюды ж: пла́хта устаўная частка крыла ў млыне — шчыт з тонкай дранкі’ (слуц., Нар. словатв.).

Пла́хта 2 ў выразе: пла́хтой ’спосаб укладкі дошак для прасушкі ў выглядзе трохвугольніка — адна на адну’ (бяроз., Шатал.; Сл. ПЗБ). Да пла́ха 1 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

hoist

[hɔɪst]

1.

v.t.

падыма́ць, уздыма́ць (сьцяг, ве́тразь, груз)

2.

n.

1) падыма́ньне, падня́цьце n., пад’ём -у m.

2) ліфт для падыма́ньня гру́зу, пад’ёмнік -а m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

надзьму́ць

1. áufblasen* vt; áufpumpen vt (помпай);

ве́цер надзьму́ў ве́тразь der Wind blähte das Ségel;

2. (нанесці – пра вецер і г. д.) heránwehen vt;

надзьму́ць гу́бы schmóllen vi, beléidigt tun*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ánschwellen

*

1.

vt дуць, надзіма́ць, напаўня́ць (ветразь)

2.

vi (s)

1) набрака́ць; прыбыва́ць (пра ваду)

2) апуха́ць, ацяка́ць

3) узмацня́цца (пра гукі)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

ма́чта, ‑ы, ДМ ‑чце, ж.

1. Высокі слуп або высокае стальное збудаванне на суднах для мацавання парусоў, назірання, сігналізацыі і пад. Хоць бы дымок на гарызонце, ветразь. Хай бы саюзніцкага карабля Нам мачта паказалася здаля. Зарыцкі.

2. Вышынная канструкцыя для падвешвання электрычных правадоў, для мацавання антэн радыёстанцый, для сігналізацыі і пад. З правага боку ўзносілася ў неба вялікая пражэктарная мачта. Васілёнак. Каля лагера паднялася чатырнаццаціметровая мачта, а наверсе яе развяваўся чырвоны сцяг лагера «Дружны». Сергіевіч.

•••

Грот-мачта — сярэдняя, самая высокая мачта на судне.

[Ад гал. mast.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

sail​1 [seɪl] n.

1. ве́тразь, па́рус;

hoist/lower the sails падыма́ць/спуска́ць ве́тразі;

in full sail на ўсі́х паруса́х, по́ўным хо́дам;

under sail пад раскры́тымі паруса́мі

It’s time to hoist sail. Пара адыходзіць.

2. пла́ванне;

go for a sail адпраўля́цца пла́ваць на па́руснай ло́дцы

3. крыло́ ветрака́

♦

set sail fml адпраўля́цца ў пла́ванне

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

expand

[ɪkˈspænd]

1.

v.t.

1) пашыра́ць

to expand one’s rule — пашы́рыць сваю́ ўла́ду

2) распасьціра́ць (кры́лы); распушча́ць (гальлё, ве́тразь)

3) гавары́ць падрабя́зна

4) Math. раскрыва́ць фо́рмулу, ду́жкі

2.

v.i.

1) пашыра́цца

2) распуска́цца (пра пупы́шкі)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)