Ну́дачка (ну́дычка) ’ягада касцянка’ (Бяльк.). Відаць, ад ну́дзіць ’выклікаць моташнасць, цягнуць на ваніты’; параўн. ну́днікі (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
torsje
torsj|e
мн. рвота; ваніты;
dostać ~i — званітаваць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
vomit
[ˈvɑ:mət]1.
v.t.
ванітава́ць, рыга́ць
2.
v.i.
выкліка́ць ванітава́ньне
3.
n.
1) ванітава́ньне -я n.
2) вані́тыpl. only
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Мдле ’ваніты’ (паст., Сл. ПЗБ), ст.-бел.мдле запазычана са ст.-польск.mdle ’стан слабасці’, ’стан, калі цягне на ваніты’, як і іншыя ст.-бел.мдлети ’млець, слабець’ < ст.-польск.mdleć, мкглый < mgły, мдлый ’аслаблены, вялы, сумны’ (> мдлявый, млявый), ст.-польск.mdły ’тс’, мдлость (XV ст.) < ст.-польск.mdłość (Карскі, Труды, 312; Булыка, Запазыч., 200; Булахаў, Гіст., 130; Жураўскі, Крамко, Зб. Крапіве, 141; Ташыцкі, SFPiSł, 2 (1957), 230–460). Махэк (356), аднак, выводзіць прасл.mьdlěti.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ну́дны ’надаедлівы; нецікавы; бедны’ (Нас.), ’сумны; які наганяе нуду’ (Сл. ПЗБ), ’які выклікае моташнасць, ад якога цягне на ваніты’ (ТС), ’нясмачны, брыдкі’ (Ян.). Ад нуд, нуда́ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Ташне́ць, тошне́ць ’ныць, млець’: тошняць мое ногі (ТС), сюды ж ташні́ць ’нудзіць, гідзіць’ (ЛА, 3), тошны́ты ’тс’ (Арх. Вяр.), тошніт ’цягне на ваніты’ (Вруб.), н.-луж.tešniś ’трывожыць, маркоціць’, у аснове якіх прасл.*tъšьnъ‑jь (гл. тошна), адносна пераходу sk > š гл. Шустар-Шэўц, 1572, параўн. таскніць, таска, гл. Шырокае распаўсюджанне формы ташні́ць і пад., якая на ўсёй тэрыторыі Беларусі сустракаецца побач з ну́дзіць, гі́дзіць, сведчыць аб уплыве рускай мовы, параўн. рус.тошни́ть ’цягнуць на ваніты’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
nudność
nudnoś|ć
ж.
1. нудота; сум;
2. ~ci мн.ваніты
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
*Вамі́т, воміт ’рвота, ваніты’ (КЭС). З польск.womit ’тс’ < лац.vomitio ’тс’ (Кюнэ, Poln., 115; Брукнер, 630). Пераход м > н у ванітаваць (гл.) Кюнэ тлумачыць народна-этымалагічным збліжэннем (з *ваняць?). Гл. Рудніцкі, 1, 475.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ванітава́ць ’рваць’ (БРС, Інстр. II, Федар., 1, Янк. БП, Шн., 2, КТС). З польск.wonitować < womitować ’тс’, якое ад лац.vomere (Брукнер, 630). Параўн. літ.vémti ’ванітаваць, рваць’, лат.vēmiens ’рвота, ваніты’. Гл. ваміт.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ма́ціна ’саломенная мата’ (Касп.). Да ма́та (гл.).
Маціна1 ’агідна, непрыемна’ (паўн.-усх., КЭС), смал.мати́но ’тс’. З рус. мовы, параўн. мати́тьперм. ’цягнуць на ваніты’, ’набрыдаць’, ’дакучаць’, казан. ’мучыць’, свярдл. ’хвалявацца, перажываць’.