Бабіна душыца ’расліна Origanum, Origanum vulgare, мацярдушка’ (Нас., Кіс.), таксама душанка, мацярдушка, мацержанка, мацеранка і г. д. (Кіс.). Рус. души́ца, ду́шка, материнка і г. д., укр. душиця, душинка, духовий цвіт, душниця, материнка, материска (гл. Макавецкі, Sł. botan., 250). Падобныя назвы і ў іншых славян (параўн. серб.-харв. бабина дубчица, боља душица; Сіманавіч, 329). Вельмі часта Origanum мае аднолькавыя назвы з Thymus ’чабор’. Параўн. для апошняга бел. мацярдушка, мацержанка, укр. материдушка, материна душка, материнка і г. д. (Макавецкі, Sł. botan.). Да бел. назваў для Origanum вельмі падобныя серб.-харв. і балг. назвы для Thymus: серб.-харв. душинка, мајчина душица, материнка і асабліва для Thymus serpyllum: бабина душа, бабина душица, бабља душа (душица), бабја душа (душица), бакина душица і г. д. (Сіманавіч, 467–468), балг. бабина душица (БЕР, 1, 23). Параўн. таксама (для Thymus) чэш. mateřídouška, mateří dúška, славац. materina dúška, ст.-польск. macierzą duszka (Махэк, Jména rostl., 202). Новатны (SP (Brno), 13 (A12), 35–36) спасылаецца на лац. (VII ст.) matris animula «Thymus» і лічыць, што назвы тыпу mateřídouška — пераклад з лац. У аснове назвы ляжыць уяўленне (вядомае з фальклору) пра душу памерлай маці, якая вяртаецца да дзяцей у выглядзе кветкі. Можна меркаваць, што і бел. назва для Origanum такога ж паходжання («душа бабулі»). Не вельмі пераконвае думка Даля і Мяркулавай, Очерки, 139–140, што назвы тыпу душица, душка і г. д. — вытворнае ад дух, душистый («пахучая расліна»). Здаецца, што гэта пазнейшая ад’ідэацыя. Гл. Краўчук, БЛ, 1974, 6, 66.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ба́бін

прыметнік, прыналежны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. ба́бін ба́біна ба́біна ба́біны
Р. ба́бінага ба́бінай
ба́бінае
ба́бінага ба́біных
Д. ба́бінаму ба́бінай ба́бінаму ба́біным
В. ба́бін (неадуш.)
ба́бінага (адуш.)
ба́біну ба́біна ба́біны (неадуш.)
ба́біных (адуш.)
Т. ба́біным ба́бінай
ба́бінаю
ба́біным ба́бінымі
М. ба́біным ба́бінай ба́біным ба́біных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

боби́на техн. бабі́на, -ны ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ба́бін, ‑а.

Разм. Які мае адносіны да бабы, належыць бабе. [Бабуля:] — Марылька — дзедава дачка ад першай жонкі, бабіна падчарыца, дзяўчынка ціхая, слухмяная, працавітая. Брыль.

•••

Бабіна лета гл. лета.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

bobbin [ˈbɒbɪn] n. бабі́на; шпу́ля, шпу́лька

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Indian summer [ˌɪndiənˈsʌmə] n. ба́біна ле́та

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Nchsommer

m -s ба́біна ле́та

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

ltweibersommer

m -s, - ба́біна ле́та

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

нажартава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак.

Разм. Пажартаваць. Бачыць бабіна дачка: з такімі сватамі не вельмі нажартуеш, і супакоілася. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

spool [spu:l] n. шпу́ля, шпу́лька; бабі́на;

a spool of thread шпу́лька ні́так

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)