дыха́нне, -я, н.
1. Працэс паглынання кіслароду і выдзялення вуглякіслага газу жывымі арганізмамі.
Стомленасць праяўлялася ў паскораным дыханні.
2. перан. Подых, павеў чаго-н.
Д. вясны.
○
Штучнае дыханне — сістэма прыёмаў для аднаўлення натуральнага дыхання.
◊
Другое дыханне — аб новых сілах, бадзёрасці ў каго-н. пасля стомленасці, апатыі.
|| прым. ды́хальны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адзаві́зм, ‑у, м.
Апартуністычная плынь у РСДРП, што ўзнікла пасля рэвалюцыі 1905 г. і патрабавала адазвання сацыял-дэмакратычных дэпутатаў з Дзяржаўнай думы і аднаўлення ад легальных форм масавай партыйнай работы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адпачы́нак, ‑нку, м.
1. Перапынак у рабоце, у якім‑н. занятку для аднаўлення фізічных ці разумовых сіл. Летні адпачынак школьнікаў. □ Брыгада стала на работу ў той жа дзень, пасля кароткага адпачынку. Чорны. Цалюткі дзень без адпачынку Збірала ягады дзяўчынка. Муравейка.
2. Часовае вызваленне ад службы, работы для аднаўлення сіл, лячэння і пад.; водпуск (у 2 знач.). Грамадзяне СССР маюць права на адпачынак. □ Бацька якраз атрымаў чарговы адпачынак і чакаў сына, каб разам паехаць у вёску, да цёткі Глашы. Гамолка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аўтапла́стыка
(ад аўта- + -пастыка)
перасаджванне хвораму яго ўласнай тканкі для аднаўлення цэласнасці, формы і функцыі органа (параўн. аўтатрансплантацыя).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
крыптафі́ты
(ад крыпта- + -фіты)
травяністыя расліны, у якіх пупышкі аднаўлення знаходзяцца ў глебе (геафіты) або пад вадой (гідрафіты).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
працатэрапі́я
(ад праца + тэрапія)
прымяненне ў медыцыне працэсаў працы з мэтай аднаўлення працаздольнасці чалавека або функцый пэўных яго органаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Сумі́цца ’ўсумніцца’ (Нас.), незак. тр. сумля́цца (там жа), сумі́цца ’звар’яцець’ (Касп.). Параўн. макед. суми ’адчуваць’. Відаць, непасрэднае ўтварэнне са спалучэння *sъ umъ, параўн. рус. сойти с ума ’з’ехаць з глузду’ (гл. з, ум) або вынік “аднаўлення” формы зак. тр. ад сумля́цца (гл. сумленне).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
reconstruction [ˌri:kənˈstrʌkʃn] n.
1. рэканстру́кцыя, перабудо́ва; аднаўле́нне;
a reconstruction period перы́яд аднаўле́ння;
The reconstruction of the town began in 1945. Перабудова горада пачалася ў 1945 годзе.
2. прыпаміна́нне, узнаўле́нне (фактаў, падзей)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
паспяхо́васць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць і якасць паспяховага. Паспяховасць аднаўлення лесасек дубам у вялікай ступені залежыць ад працягласці часу паміж момантам рубкі і папярэднім ураджайным годам жалудоў. «Весці».
2. Ступень засваення вучнямі ведаў. Для таго, каб павысіць паспяховасць у класе, мы стварылі гурткі ўзаемадапамогі. «Маладосць».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пе́ківа ’выпяканне’: хлеб своего пеківа (ТС). Утворана пры дапамозе суф. ‑іва (са значэннем ’прадмет — вынік дзеяння’) ад пе́кці < пячы́ (гл.), дзе ‑к‑ — другаснае і ўзнікла ў выніку аднаўлення прасл. *‑k‑ (*pekti ’пячы’) праз аналогію да дз. 1 ас. адз. л. цяп. часу *pekǫ > бел. пяку. Параўн. печыва (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)