Verbum

змяя́, -і́, мн. зме́і і (з ліч. 2, 3, 4) змяі́, змей, ж.

Паўзун з доўгім звілістым целам, без ног, звычайна з ядавітымі зубамі.

Ядавітая з.

Грымучая з.

|| памянш. зме́йка, -і, ДМ -йцы, мн. -і, зме́ек, ж.

|| прым. змяі́ны, -ая, -ае.

З. яд.

паско́лваць², -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што.

1. Скалоць, змацаваць разам (шпількай) усё, многае.

П. кавалкі матэрыі.

2. каго-што. Параніць у многіх месцах або многіх чым-н. вострым, калючым.

П. ногі ржышчам.

3. каго-што і без дап. Сколваць некаторы час (гл. скалоць²).

пераве́сці², -вяду́, -вядзе́ш, -вядзе́; -вядзём, -ведзяце́, -вяду́ць; -вёў, -вяла́, -ло́; -вядзі; -ве́дзены; зак.

1. каго-што. Знішчыць, вывесці.

П. мышэй.

2. што. Зрасходаваць без асаблівай карысці або марна (разм.).

П. грошы.

|| незак. пераво́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць.

|| наз. пераво́д, -у, М -во́дзе, м. П. грошай.

пілава́ць, -лу́ю, -лу́еш, -лу́е; -лу́й; -лава́ны; зак.

1. што і без дап. Рэзаць пілой, а таксама знімаць слой металу напільнікам.

П. лес.

2. перан., каго (што). Дапякаць бесперапыннымі папрокамі, прыдзіркамі (разм.).

П. дамашніх.

|| наз. пілава́нне, -я, н. і піло́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж.

адзіно́кі, -ая, -ае.

1. Аддзелены ад іншых падобных; без іншых, да сябе падобных.

А. дуб.

2. Які не мае сям’і, блізкіх; які адчувае сябе чужым сярод людзей, далёкім ад іх.

А. чалавек.

3. Які праходзіць, адбываецца ва ўмовах адзіноты.

Адзінокая старасць.

|| наз. адзіно́касць, -і, ж.

ста́так, -тка, мн. -ткі, -ткаў, м.

1. Жывёлы, часцей аднаго віду, якія пасуцца або ўтрымліваюцца разам, гуртам.

С. кароў.

2. адз. Пагалоўе сельскагаспадарчай жывёлы.

◊

Маеш статак, мусіш мець і ўпадак (прыказка; разм.) — у гаспадарцы не бывае без урону.

|| прым. ста́ткавы, -ая, -ае (да 1 знач.).

талкава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; незак. (разм.).

1. з кім-чым, пра каго-што, аб кім-чым і без дап. Гутарыць, весці гаворку.

Мужчыны талкавалі пра нарыхтоўку кармоў.

2. каму. Растлумачваць што-н.

Колькі не талкавалі яму — нічога не мог зразумець.

|| наз. талкава́нне, -я, н.

утры́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны; зак. і незак., што і без дап. (кніжн.).

Падаць (падаваць) у перабольшаным выглядзе, сказіць (скажаць) залішнім падкрэсліваннем якіх-н. бакоў, рыс у чым-н.

Факт праўдзівы, але ўтрыраваны.

|| наз. утры́раванне, -я, н. і утрыро́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж.

цкава́ць, цкую́, цкуе́ш, цкуе́; цкуём, цкуяце́, цкую́ць; цкуй; цкава́ны; незак., каго-што і без дап.

1. кім. Напускаць сабак на каго-н.; нацкоўваць.

Ц. сабакамі.

2. перан. Мучыць нападкамі, праследаваць.

|| зак. зацкава́ць, -кую́, -куе́ш, -куе́; -куём, -куяце́, -кую́ць; -ку́й; -кава́ны.

|| наз. цкава́нне, -я, н.

шпурля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; незак., каго-што і чым (разм.).

1. 3 сілай кідаць.

Ш. камяні або камянямі ў каго-н.

2. перан. Выдаткоўваць без карысці, марна.

Ш. грошы на вецер.

|| аднакр. шпурну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.

|| наз. шпурля́нне, -я, н.