эксцэнтры́чны

(фр. excentrique, ад лац. ех = з, паза + centrum = цэнтр)

незвычайны, дзіўны, вельмі своеасаблівы (напр. э. учынак, э-ыя паводзіны).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

◎ Пу́гаўка 1 ’гузік’ (чач., лоеў., ветк., Мат. Гом.; Мат. Маг.), рус. пуговка ’тс’. Арэальнае інавацыйнае ўтварэнне ад *pqgy, pogbvb, цэнтр якога знаходзіўся на рускай моўнай тэрыторыі.

◎ Пу́гаўка 2 (пу́говка) ’п’яўка’: напився якъ пуговка (Нас.), пу́‑ гаўка ’балотная п’яўка’ (дзісн., Крывіч, 1924, 2, 108). Утворана ад пу́гаць ’прагна піць’ (гл.), так яшчэ ў Насовіча.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Pflánzstätte

f -, -n

1) с.-г. гадава́льнік, піто́мнік, раса́днік

2) перан. раса́днік, цэнтр (чаго-н.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Сосны (в., цэнтр саўгаса «Любанскі», Любанскі р-н) 6/455 (к.), 456; 9/635

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

саімі́ры

(н.-лац. saimiri)

учэпістахвостыя малпы, пашыраныя ў лясах Цэнтр. і Паўд. Амерыкі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

эпіцы́кл

(ад эпі- + цыкл)

мат. акружнасць, цэнтр якой раўнамерна рухаецца па другой акружнасці.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

siedlisko

н.

1. дом, жытло, сядзіба, гняздо;

2. перан. цэнтр; ачаг, агмень;

3. біял. біятоп

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

пасяро́даўка Цэнтр, сярэдзіна вёскі (Слаўг.).

□ Пасяродаўцы — вуліцы в. Люба́ны Слаўг.

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

Кру́пнік 1 ’суп з круп’ (ТСБМ, Шат., Шпіл., Нік. Очерки, Вешт., Крачк., Бяльк., Нар. словатв., КЭС, лаг., Касп., Сцяшк., ТС, Сл. паўн.-зах.). Гл. крупы.

Кру́пнік 2 ’алкагольны напітак, прыгатаваны з мёду, спірту і розных прыпраў’ (КЭС, лаг.). Параўн. укр. крупник ’тс’, польск. krupnik ’тс’. Цэнтр распаўсюджання гэтай назвы — Беларусь. Семантычны пераход не зусім зразумелы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Пусто́та ’пусты, легкадумны чалавек’ (ТС), параўн. укр. пустота ’свавольства’; збор. ’гарэзнікі’, польск. pustota ’пустата ў галаве, легкадумнасць, свавольства’. Арэальнае семантычнае ўтварэнне ад пусты ’несур’ёзны, легкадумны’, цэнтр якога з акцэнталагічнага пункту погляду, магчыма, знаходзіўся на польскай тэрыторыі, параўн., аднак, у польскай падольскай гаворцы “swawola w znaczeniu tak obszemem і niewłasciwem, że і wybicie okna і ukradzenie koni lub opalenie domu zarówno pustotą nazywają” (Крэмер, Słowniczek, 311), што сведчыла б пра ўсходнеславянскі цэнтр інавацыі; паралельнае да пустата ’пустая, парожняя прастора’ (ТСБМ, Нар. словатв.), ’неўрадлівае поле’ (шкл., Мат. Гом.), укр. пустота ’тс’, рус. пустота ’тс’, польск. pustota ’тс’, в.-луж. pustota ’тс’, чэш. pustota ’тс’, славен. pustota ’неапрацаванае, закінутае поле’ (з 1286 г., гл. Бязлай, 3, 138), балг. пустота ’пустая, незанятая прастора’, макед. nycmomuja ’тс’. Усё да *pustь, ад якога, магчыма, прасл. *pustota. Параўн. пустэча (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)