вы́казацца, -кажуся, -кажашся, -кажацца; -кажыся; зак.

1. Выказаць сваю думку пра што-н.

Сусветная грамадскасць выказалася супраць вайны.

В. па дакладзе.

В. за рэзалюцыю.

2. Закончыць выказванне, выказаць усё, выгаварыцца.

Дайце жанчыне в.

3. Сказаць, у тых ці іншых словах перадаць сваю думку.

В. дакладна і коратка.

|| незак. выка́звацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

грыме́ць, -млю́, -мі́ш, -мі́ць; -мі́м, -міце́, -мя́ць; -мі́; незак.

1. Утвараць моцныя гукі, грукат.

Грымяць калёсы па бруку.

За лесам грымела (безас.). Г. каструлямі.

2. перан. Мець вялікую папулярнасць, славу.

Г. на ўсю краіну.

|| зак. прагрыме́ць, -млю́, -мі́ш, -мі́ць; -мі́м, -міце́, -мя́ць; -мі́.

|| аднакр. гры́мнуць, -ну, -неш, -не; -ні (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

разме́сці, -мяту́, -мяце́ш, -мяце́; -мяцём, -мецяце́, -мяту́ць; размёў, -мяла́, -мяло́; -мяці́; -ме́цены; зак., каго-што.

1. Метучы, расчысціць што-н. (ад чаго-н.).

Р. снег.

Ветрам размяло (безас.) сухое лісце.

2. перан. Разагнаць, раскідаць.

Вайна размяла́ нас па свеце.

3. перан. Расхапаць, разабраць.

Р. тавары за адзін дзень.

|| незак. размята́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ве́сці, вяду́, вядзе́ш, вядзе́; вядзём, ведзяце́, вяду́ць; вёў, вяла́, вяло́; вядзі́; незак.

1. каго. Памагаць ісці, суправаджаць.

В. хворага пад руку.

2. каго-што. Накіроўваць чый-н. рух; ісці на чале.

В. войска ў бой.

В. каня за повад.

В. самалёт.

Добра вядзе машыну.

3. што. Пракладваць у пэўным напрамку.

В. шашу на Полацк.

В. тэлеграфную лінію цераз раку.

4. чым па чым. Рухаць чым-н. па паверхні чаго-н.

В. ўказкай па карце.

В. смыкам па струнах.

5. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Мець той або іншы напрамак, служыць шляхам куды-н.

Дарога вяла ў лес.

6. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан., да чаго. Мець сваім вынікам, цягнуць за сабой.

Гэта да дабра не вядзе.

7. што. Рабіць, выконваць, ажыццяўляць, падтрымліваць.

В. падлікі.

В. назіранне.

В. агонь (страляць). В. размову.

8. што. Кіраваць, загадваць чым-н.

В. хатнія справы.

Гаспадарку в. — не барадой трэсці (прыказка). В. гурток.

В. сход (старшынстваваць).

◊

Весці (размову, гутарку) да чаго-н. — гаворачы (або робячы) што-н., мець на мэце што-н.

Весці рэй (разм.) — быць завадатарам, верхаводзіць.

|| наз. вядзе́нне, -я, н. (да 1—4 і 8 знач.).

У парадку вядзення (сходу, пасяджэння: па ходу, у сувязі з правядзеннем).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

проси́ть несов.

1. в разн. знач. прасі́ць;

проси́ть по́мощи прасі́ць дапамо́гі (рату́нку);

проси́ть за бра́та прасі́ць за бра́та;

проси́ть до́рого за ло́шадь разг. прасі́ць до́рага за каня́;

2. (приглашать) прасі́ць, запраша́ць;

3. (милостыню) жабрава́ць;

◊

проси́ть че́стью прасі́ць па-до́браму;

ми́лости про́сим бу́дзьце ласка́вы, калі́ ла́ска;

прошу́ (вас) прашу́ (вас);

прошу́ поко́рнейше прашу́ пако́рна (шчы́ра);

проси́ть руки́ уст. прасі́ць рукі́ (сва́тацца);

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кірмашава́ць, ‑шую, ‑шуеш, ‑шуе; незак.

Разм. Прымаць удзел у кірмашы. І хоць не з такім хваляваннем сягоння За свет, у краіны заморскія еду, Як некалі ехаў праз родныя гоні Па дровы, па сена, кірмашаваць з дзедам. Танк. Усё кірмашуе, пакуль грош за пазухай чуе. З нар.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заплаці́ць bezáhlen vt, éinzahlen vt (унесці плату);

заплаці́ць каму-н (за работу і пад.) j-n für etw. (A) bezáhlen, j-n bezáhlen;

заплаці́ць па раху́нку éine Réchnung begléichen*;

заплаці́ць жыццём за што-н etw. mit dem Lében bezáhlen [büßen]

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

пасумава́ць, ‑мую, ‑муеш, ‑муе; зак.

Сумаваць некаторы час. Мы сягоння на чужой чужыне сядзем па-сяброўску за сталом, Пасумуем па сваёй краіне, Песню «А ў бары, бары» спяём. Панчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

біясі́нтэз, ‑у, м.

Утварэнне арганічных злучэнняў у жывых арганізмах або па-за імі пад дзеяннем ферментаў. Біясінтэз вугляводаў.

[Ад грэч. bíos — жыццё і synthesis — злучэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

насумава́цца, ‑муюся, ‑муешся, ‑муецца; зак.

Разм. Пасумаваць многа, доўга. Як усе насумаваліся па.. [сонцы] за доўгую палярную ноч! Бяганская.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)