◎ Пашыбні́ ’галушкі’ (смарг., Сл. ПЗБ). Да па‑шыбаць ’біць, збіваць’. Утворана аналагічна (па семантыцы), як літ. kukulis ’галушка’ ад kukti ’гнуцца, згінацца’, gražulis ’тс’ ад grąžyti ’выкручваць, выціскаць’, ’круціць’. Аб суфіксе ‑ень (са значэннем ’вынік дзеяння’) гл. Сцяцко, Афікс. наз., 39.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пе́рына, перы 11 ка ’кастрыца’ (пін., ЛА, 4). Да перыць, праць ’біць’, ’аббіваць кастрыцу са льну’ (гл.). Суф. ‑ын‑а са значэннем ’прадмет — вынік дзеяння’ (Сцяцко, Афікс. наз., 42).
◎ Перына́ (пірьна) ’птушынае пяро’ (міёр., Нар. словатв.). Зборны назоўнік ад пяро (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
По́ліва ’тое, што трэба палоць або што праполата’ (ТСБМ, Янк. 2, Гарэц., Нас., Шат., Сл. ПЗБ, Бяльк.). Ад палоць (гл.) пры дапамозе суф. ‑ів‑, які надае значэнне ’аб’ект ці вынік дзеяння’, напр., жаць — жаціва ’поле са збажыною’ (Сцяцко, Афікс. наз., 41).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пульс (ТСБМ), ст.-бел. пулсъ, пулсо, фулсо ’пульс, сэрцабіццё’. Запазычана з польск. puls, што паходзіць з с.-лац. pulsus ад pellere ’стукнуць, піхнуць’ (Булыка, Лекс. запазыч., 129; Фасмер, 3, 405), старабеларускія фоулъсо, хоулсо разглядаюцца як вынік памылковай рэканструкцыі грэцызаванай формы слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тво́рны ў выразе: творны склон ’Instrumentalis’ (ТСБМ, Гарэц., Байк. і Некр.). Калька рус. твори́тельный (падеж) ’тс’: вынік “суфіксальнай дывергенцыі” з заменай суф. ‑тель суф. ‑ны, гл. Бідэр у Прыгодзічы, Герман Бідэр як даследчык беларускай мовы. Мінск, 2007, 45; фактычна — частковага калькавання.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Турпы́ль ‘кругляк, невялікі кавалак тоўстага бервяна’ (Мат. Маг.), турпулёк ‘кароткае паленца’ (Бяльк.), турпу́ль ‘тс’ (Бяльк.). Няясна, магчыма, вынік перастаноўкі зычных з *трупыль, што да стараж-рус. трупъ ‘ствол дрэва, пень’, параўн. труп (гл.), або фанетычна змененае тарбуль ‘кавалак бервяна’, гл.?
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
skutek, ~ku
skut|ek
м. вынік;
na ~ek czego — з прычыны чаго; праз што;
~kiem (na ~ek) — у выніку чаго;
dojść do ~ku — прыйсці да высновы
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
ви́димый
1. (ощутимый глазом) ба́чны;
2. (заметный для всех) прыме́тны, разг. прыкме́тны; (явный) я́ўны; (очевидный) відаво́чны;
ви́димый результа́т прыме́тны (відаво́чны) вы́нік;
3. (кажущийся, внешний) зне́шні, уя́ўны; (показной) паказны́;
его́ успе́х то́лько ви́димый яго́ по́спех то́лькі зне́шні (паказны́).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
produce
1. [prəˈdu:s]
v.t.
1) рабі́ць, вырабля́ць, выпуска́ць
2) радзі́ць (і пра зямлю́), дава́ць ураджа́й, плён, прыбы́так
3) быць прычы́най чаго́-н.
Hard work produces success — По́сьпех — вы́нік цяжко́е пра́цы
4) пака́зваць, прад’яўля́ць (напр. па́шпарт), падава́ць
Produce your proof — Пада́йце ва́шыя до́казы
5) ста́віць п’е́су (у тэа́тры)
2. [ˈproʊdu:s]
n.
праду́кт, плён, вы́нік -у m.
3.
adj.
прадукто́вы
He owns a produce market — Ён трыма́е прадукто́вую кра́му (з садавіно́й і гаро́днінай)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Кухта́ль ’удар кулаком’ (ТСБМ, Мат. Гом., Сцяшк., Бяльк., Сл. паўн.-зах., Янк. БП, Некр.). Балтызм. Параўн. літ. káukštelėti ’стукнуць, цюкнуць’. Арэал распаўсюджання лексемы — практычна ўся беларуская тэрыторыя. Час пранікнення вельмі старажытны (да падзення дыфтонгаў). Бел. кухталь можа разглядацца як вынік уздзеяння балтыйскага субстрату.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)