1.каго-што. Паказацца падобным на каго‑, што‑н. Косця ў гэты момант нагадаў Веры пакрыўджанае дзіцё, і ёй захацелася зрабіць яму што-небудзь прыемнае.Шыцік.Раптам, аднекуль зверху, данёсся жалобны пералівісты звон, які нагадваў звон маленькага ляснога вадаспада.Аляхновіч.
2.што, прашто, абчым, здадан.сказам і без дап. Напомніць каму‑н. пра што‑н., выклікаць успамін. Заспявалі пеўні, як гарністы, Нагадалі, што ўставаць пара.Скарынкін.У кішэньках астаткі махоркі Нагадалі мне восені пах.Хведаровіч.Помнік, што ўзняўся да зор, Парой нагадае былое...Кляўко.
3.што і без дап.Разм. Успомніць. У аповесці ёсць час — другая палова дваццатых гадоў, ёсць тапаграфія мясцовасці, ёсць добра выпісаны пейзаж. Варта нагадаць хоць бы ваколіцы Зялёнай Дубровы.Шкраба.Часамі, калі ў думках нагадаеш тую раннюю пару, уяўляюцца ласкавыя рукі маці.Грамовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1. Схіліцца, нахіліцца; сагнуцца. Тут краскі ранняю вясною Схінуцца ветла над табой.Прануза.Хацелася думаць, што ўсё гэта сон І варта толькі прачнуцца — Бароў беларускіх заные звон, Сівымі матулямі ніцыя вербы схінуцца.Барадулін.
2. Адхіліцца, адысці ўбок. Мы мужна і шчыра стаім ля стырна. І хто калі з шляху схінецца на момант, Узнімі яго песняй, каб сэрца ў агні не ведала, дружа, ні болю, ні стомы і дужым і моцным дайшло ў камунізм.Маракоў.
3.Абл. Схавацца за чым‑н.; знікнуць з поля зроку. Двое танкістаў аселі на брук тут жа каля гусеніц, скошаныя кулямі. А двое тых, што выскачылі першымі, паспелі перабегчы вуліцу і схінуцца за дамы...Беразняк.Толькі куды схінуўся звер? — не выходзіла ў .. [Андрэя] з галавы. Трэба слухаць, дзе ён ачуецца.Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
та́ктыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.
1. Майстэрства падрыхтоўкі і вядзення бою; спосабы і прыёмы вядзення бою. Тактыка марскога бою. Тактыка актыўнай абароны. □ Мы рассыпаліся па ўсіх правілах хто франтавой, хто партызанскай тактыкі і пайшлі акружаць тое месца.Брыль.Усе дні блакады атрад Баразны трымаўся адной тактыкі: хадзіў следам за ворагам.Васілеўская.// Навука аб тэорыі і практыцы вядзення бою. Курс тактыкі.
2. Сродкі і прыёмы грамадскай і палітычнай барацьбы. Камітэт .. змяніў тактыку — загадаў гурткам рабіць сходы ў адзін дзень па ўсім павеце.Пестрак.
3.перан. Прыёмы і сродкі дасягнення якой‑н. мэты; спосаб дзеяння, лінія паводзін каго‑н. Мая Любаміраўна, убачыўшы, што .. [муж] пачынае гневацца не на жарт, адразу змяніла тактыку: ласкава абняла, пацалавала.Шамякін.Маладзіца, каб не сказаць чаго лішняга, раптам мяняе тактыку. — Такому старому, як вы [дзед Талаш], не варта глядзець на мае вочы.Колас.
[Грэч. taktike.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ме́дныйв разн. знач. ме́дны, разг. медзяны́;
ме́дная про́волока ме́дны дрот;
ме́дная руда́ ме́дная руда́;
ме́дный купоро́схим. ме́дны купарва́с;
ме́дный векархеол. ме́дны век;
ме́дный заво́д ме́дны заво́д;
ме́дные де́ньги медзякі́, ме́дныя гро́шы;
ме́дный го́лос ме́дны го́лас;
ме́дный ствол сосны́ ме́дны ствол сасны́;
◊
ме́дного гроша́ не сто́ит ме́днага гро́ша не варт (ва́рта);
ме́дный лоб ме́дны лоб.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
trouble1[ˈtrʌbl]n.
1. бяда́, непрые́мнасць;
be in trouble быць у бядзе́;
get into trouble тра́піць у бяду́;
What’s the trouble? У чым справа?; Што здарылася?
2. турбо́та, кло́пат; хвалява́нне, трыво́га;
take the trouble браць на сябе́ кло́пат; клапаці́цца;
He has lung trouble. У яго нешта няладнае з лёгкімі.
♦
ask/look for trouble напро́швацца на непрые́мнасці; ле́зці на ражо́н;
take tro uble over smth./to do smth./doing smth. намага́цца зрабі́ць што-н.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
use1[ju:s]n.
1. ужыва́нне, карыста́нне, выкарыста́нне;
for general use для агу́льнага карыста́ння;
be in constant use карыста́цца ўве́сь час;
find a (new) use for smth знайсці́ (но́вае) скарыста́нне чаму́-н.
2. кары́сць; толк, сэнс; вы́гада; Іs there any use? Ці варта?;
be in use ужыва́цца, выкарысто́ўвацца;
come into use пача́ць ужыва́цца;
go out of use вы́йсці з ужы́тку;
make use of smth. выкарысто́ўваць што-н.
♦
be of no use быць бескары́сным;
Іt’s no use doing it. Няма сэнсу гэта рабіць;
You’re of no use. Aд цябе няма толку.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
De gustibus (et coloribus) non est disputandum
Пра густы (і колер) не варта спрачацца.
О вкусах (и цвете) не следует спорить.
бел. Хто любіць арбуз, а я ‒ Кацярыну. Каму падабаецца поп, каму ‒ пападдзя, а каму ‒ папова дачка. Хто любіць выпіць, а я новыя боты.
рус. На вкус, на цвет товарища нет. Кому что любо: кому квасок с ледку, кому бражка на медку. У всякого свой вкус, один другому не указчик: кто любит арбуз, а кто свиной хрящик. О вкусах не спорят. У всякого свой вкус и своя манера: кто любит арбуз, а кто офицера. Для матушки княгини угодны дыни, а для батюшкиного пуза надо арбузы. На вкус, на любовь да на цвет спора нет. Кто любит ситец полосатый, а кто народ носатый. Кому что по душе, а цыгану ‒ яичница.
фр. Des goûts et des couleurs on ne discute pas (О вкусах и о цвете не спорят).
англ. Tastes differ (Вкусы разнятся). Everyone to his liking (У каждого свой вкус).
нем. Über den Geschmack läßt sich nicht streiten (О вкусе не спорят).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
spáren
vt, vi
1) запа́сіць, збіра́ць, ашчаджа́ць (грошы)
2) зберага́ць, экано́міць
wéder Mühe noch Geld ~ — не шкадава́ць ні намага́нняў, ні гро́шай
die Mühe hättest du dir ~ können — ≅ не ва́рта было́ намага́нняў, ты дарэ́мна турбава́ўся
◊ auf der Néige ist nicht gut ~ — ≅ калі́ не нае́ўся, то і не налі́жашся
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
га́дзіцца, ‑джуся, ‑дзішся, ‑дзіцца; незак.
Разм.
1. Адчуваць агіду да каго‑, чаго‑н.; брыдзіцца. Тараска гадзіўся жаб.Юрэвіч.
2. Псавацца ад забруджвання. Адзенне гадзіцца.
гадзі́цца1, ‑джу́ся, ‑дзі́шся, ‑дзі́цца; незак.
Разм. Быць прыгодным, падыходзячым для чаго‑н., адпавядаць якім‑н. патрабаванням. — Я вывучаў дакументы і думаў: вось гэта для маёй дысертацыі падыходзіць. І гэта гадзіцца.Арабей.//безас.(звычайназадмоўем). Варта, трэба, к месцу. Сцёпка перамог сябе; не, спаць не гадзіцца!Колас.
•••
Гадзіцца ў бацькі (у маці, сыны і пад.)каму — адпавядаць па ўзросту чыйму‑н. бацьку (маці, сыну і пад.).
Куды гэта гадзіцца; нікуды не гадзіцца — вельмі дрэнна, дрэнны.
Разм. Канчаць спрэчку; згаджацца, пагаджацца. Рэдкія выпадкі лаянкі толькі на кароткі час раскідалі іх дружбу, і хлопцы скора зноў гадзіліся.Колас.Слугі князя з дарам князевым прыйшлі, З Вялем-волатам, з дружынаю гадзіцца.Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1.учым. Капацца ў чым‑н. рыхлым, сыпкім. Корпацца ў пяску. Корпацца ў градах.// Не спяшаючыся, разбірацца ў чым‑н., папраўляючы, наладжваючы. Корпацца ў прыёмніку. Корпацца ў фотаапараце. □ Капоты на дзвюх машынах былі падняты; нешта ладзячы, шафёры корпаліся ў маторах.Шахавец.// Шукаць, перабіраючы што‑н. Корпацца ў паперах. Корпацца ў чамадане. □ Салёнаў доўга корпаўся ў скрынцы — перабіраў шурупчыкі, маткі старога дроту, сапсаваныя ліхтарыкі — шукаў шкларэз.Даніленка.
2.перан. Рабіць што‑н. марудна, не спяшаючыся або няўмела. Пляменніца працавала на ферме, а маці Ліды, пастарэлая і зусім знядужаная, пакрысе корпалася каля дому.Кавалёў.— Дакуль вы будзеце корпацца... Не на вечарынку ж збіраецеся...Васілевіч.
3.перан. Вельмі дэталёва аналізаваць што‑н., абдумваць што‑н., разбірацца ў чым‑н. — І можа зусім не варта гэтак корпацца ў сваёй душы, займацца такім самааналізам.Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)