тра́сца, -ы, ж. (разм.).

1. Ліхаманка, малярыя.

2. перан. Ужыв. з адмоўным адценнем пры абазначэнні чаго-н. няпэўнага, невядомага і пад.

Якой трасцы яму трэба?

3. Ужыв. як лаянкавае слова.

Нічога ты там не знойдзеш.

Т.!

◊

Адна трасца (разм., незадав.) — усё роўна, без розніцы.

Трасца ў бок каму (разм., груб.) — пра пажаданне каму-н. чаго-н. дрэннага.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

увабра́ць, убяру́, убярэ́ш, убярэ́; убяро́м, убераце́, убяру́ць; увабра́ў, -ра́ла; убяры́; увабра́ны; зак.

1. што. Паступова паглынуць, уцягнуць, усмактаць у сябе.

Зямля ўвабрала ваду.

2. што. Заправіць, усунуць унутр чаго-н.

У. кашулю ў штаны.

3. што. З’есці без астатку (разм.).

У. місу капусты.

4. каго. Схапіць, захапіць (разм.).

Разведчыкі ўвабралі фашыста.

|| незак. убіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

штукава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; -кава́ны; незак., што.

1. Забіваючы, закладаючы, закрываць наглуха.

Ш. прабоіны.

2. Цыраваць, сшываць нябачным швом (спец.).

Ш. шоўк.

3. перан. і без дап. Выдумляць, майстраваць, вынаходзіць.

Што ты тут узяўся ш.?

|| зак. заштукава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; -кава́ны (да 1 і 2 знач.).

|| наз. штуко́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. і штукава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

Doctrina est fructus dulcis radicis amarae

Вучонасць ‒ салодкі плод горкага кораня.

Учёность ‒ сладкий плод горького корня.

бел. Без мукі няма навукі. Без мучэння няма вучэння.

рус. Корень учения горек, да плод его сладок. Труд при учении скучен, да плод его вкусен. Без муки нет науки.

фр. La racine du travail est amère mais son fruit est doux (Корень работы горек, но плод его сладок).

англ. All the wisdom you gain you will pay for in pain (За мудрость приходится дорого платить).

нем. Die Wurzel der Wissenschaft ist bitter und so süßer ihre Frucht (Корень науки горький, и тем слаще плод).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

геміанапсі́я

(ад гемі- + гр. an = без + opsis = зрок)

выпадзенне ў кожным воку палавіны поля зроку, што назіраецца пры арганічных захворваннях нервовай сістэмы, кровазліцці ў мозг, траўмах і інш.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

каду́к

(польск. kaduk, ад лац. caducus)

1) права на атрыманне спадчыны без завяшчання ў даўняй Беларусі (16—17 ст.);

2) чорт, д’ябал; 3)уст. тое, што і эпілепсія.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

экспро́мт

(лац. expromtus = гатовы)

1) твор (паэтычны, музычны), створаны адразу, у момант выканання;

2) кароткая прамова, сказаная без папярэдняй падрыхтоўкі;

3) невялікая музычная п’еса, напісаная ў свабоднай форме.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

kolejność

kolejnoś|ć

ж. чарговасць; паслядоўнасць;

poza ~cią — без чаргі; па-за чаргой;

w ~ci alfabetycznej — у алфавітным парадку

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

клёк (род. клёку) м., разг.

1. здра́вый смысл, рассу́док, ра́зум;

2. со́ки мн., си́лы мн.;

выця́гваць апо́шні к. — тяну́ть после́дние со́ки;

◊ не мець ~ку ў галаве́ — без царя́ в голове́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

Гуза́ць ’вязаць снапы’, ’біць вяроўкай’ (Нас.). Да слав. *ǫz‑: *ęz‑ ’вязаць’ (гл. вяза́ць < *vęzati, гуж 1). Параўн. таксама Фасмер, 1, 471, і падрабязна Трубачоў, Эт. сл., 7, 93–94 (але без бел. дзеяслова). Параўн. яшчэ ў Насовіча гуз ’вузел; сувязь’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)