пралы́сіна, ‑ы, ж.
1. Не пакрытае валасамі, шэрсцю месца; плеш. Няёмка адчуваў сябе і Бабейка, але ён стараўся не выяўляць гэтага: падбадзёрваюча міргнуў хлопцам, абцягнуў на сабе гімнасцёрку з чорнага сукна, прыгладзіў рэдкія, з пралысінай, валасы і сеў з краю стала. Хадкевіч.
2. Голае месца сярод поля, лесу і пад. Пачала прабівацца трава на саланчаковых пралысінах за пасёлкам. Беразняк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асі́на, ‑ы, ж.
1. Лісцевае дрэва сямейства вярбовых з зеленавата-шэрай гладкай карой. Шапацелі лісцем вечна трывожныя асіны. Чарнышэвіч. / у знач. зб. У нізінцы паміж ялін пачала пракідацца асіна.
2. толькі адз. Драўніна гэтага дрэва. З поля пахне ядл[о]ўц[а]м, а з вуліцы — дымам сырой асіны ў печах. Чорны.
•••
Асіна плача па кім — пра чалавека, які сваімі ўчынкамі заслужыў пакаранне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
возвыша́ться
1. уст. павыша́цца, узвыша́цца;
2. узвыша́цца, узніма́цца; узно́сіцца;
3. уст. павыша́цца, узніма́цца;
4. павыша́цца; см. возвы́ситься;
5. (выделяться своей высотой, выситься над чем-л.) узвыша́цца;
посреди́не по́ля возвыша́лось ка́менное зда́ние пасярэ́дзіне по́ля ўзвыша́ўся каме́нны буды́нак;
6. перен. (выделяться среди окружающих какими-л. высокими качествами) узвыша́цца;
он возвыша́ется над свои́ми сопе́рниками ён узвыша́ецца над сваі́мі сапе́рнікамі;
7. страд. павыша́цца, узвыша́цца; узніма́цца, узно́сіцца; см. возвыша́ть.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
трава́ трава́, -вы́ ж.; (мн.: о лечебных травах — ещё) зёлкі, -лак мн.;
лече́бные травы ле́кавыя тра́вы, зёлкі;
богоро́дская трава́ бот. чабо́р;
◊
хоть трава́ не расти́ няха́й хоць воўк траву́ есць; хай бу́дзе, што бу́дзе;
трава́ траво́й трава́ траво́й;
бы́ло, траво́й поросло́ было́, ды сплыло́; было́, ды быллём парасло́;
худу́ю траву́ с по́ля вон благу́ю траву́ з по́ля вон;
ти́ше воды́, ни́же травы́ цішэ́й вады́, ніжэ́й травы́;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ГІСТЭРЭ́ЗІСНЫ ЭЛЕКТРАРУХАВІ́К,
сінхронны электрарухавік, у якога вярчальны момант ствараецца ад узаемадзеяння магн. поля статара з намагнічаным ротарам, зробленым з матэрыялу з шырокай пятлёй гістэрэзісу. Магутнасць да некалькіх соцень ват пры частаце сілкавальнага току 50—500 Гц. Гістэрэзісны электрарухавік маюць добрыя эксплуатацыйныя характарыстыкі, надзейныя, даўгавечныя, бясшумныя, здольныя працаваць з рознай частатой вярчэння. Выкарыстоўваюцца ў маламагутных электрычных прыводах і ў сістэмах аўтам. кіравання.
т. 5, с. 277
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ЗАСЦЕРАГА́ЛЬНЫ ЭКРА́ННЫ ФІЛЬТР,
сродак радыяцыйнай засцярогі людзей (ці інш. біял. аб’ектаў) ад шкодных выпрамяненняў дысплеяў, тэлевізараў і інш. У напрамку да карыстальніка змяншае інтэнсіўнасць эл.магн. выпрамянення (у т.л. рэнтгенаўскага, ультрафіялетавага, інфрачырвонага, радыёчастотнага), узровень эл. статычнага поля, інтэнсіўнасць люстраных блікаў, павялічвае кантраст (выразнасць) відарысаў. Уяўляе сабой пласціну са шкла ці пластмасы са спец. дамешкамі, пакрытую спец. саставам. Гл. таксама Засцярога супраць іанізавальнага выпрамянення.
т. 7, с. 7
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Су́вараты ’частка поля, сервітут’ (Сержп., Грам.), су́вороты ’папярочныя разоры на канцах нівы’ (пін., Нар. лекс.), су́вороты ’канец ворнай паласы, дзе разварочваецца плуг’ (стол., Выг.), су́варат, су́варата ’заварот у канцы загона’ (ЛА, 2). Да су- і ворат: вараціць (гл. варочаць), параўн. суварат ’яма ад выварачанага з коранем дрэва’ (Нар. Гом.), чэш. дыял. súvraťi ’паварот’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
заго́н м.
1. (действие) заго́н, -ну м.;
2. (огороженное место для скота) за́гарадзь, -дзі ж., пастаўні́к, -ка́ м.;
3. (полоса, участок поля) заго́н, -на м.;
◊
быть в заго́не быць у заго́не;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сне́жный в разн. знач. сне́жны;
сне́жные верши́ны гор сне́жныя вяршы́ні гор;
сне́жная зима́ сне́жная зіма́;
сне́жные поля́ сне́жныя палі́;
сне́жный ком сне́жны камя́к;
сне́жная бу́ря сне́жная бу́ра;
сне́жный блеск сне́жны бляск.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
радыёметр
(ад радыё- + -метр)
1) прыбор для вымярэння прамяністай энергіі, а таксама для выяўлення радыеактыўных выпрамяненняў;
2) прыбор для вымярэння гукавога ціску і іншых характарыстык гукавога поля.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)