курко́ўка, ‑і, ДМ ‑коўцы; Р мн. ‑ковак; ж.
Разм. Курковая паляўнічая стрэльба. Я пакруціў у руках адну, потым другую стрэльбу. Нічога не скажаш. Двухстволкі. Праўда, куркоўкі. Ермаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нагну́цца, ‑гнуся, ‑гнешся, ‑гнецца; ‑гнёмся, ‑гняцеся; зак.
Сагнуўшыся, нахіліцца. Жанчына нагнулася над дзіцём. Чорны. — Малайчына, што нічога не забыла, — пагладзіў дзед унучку па галоўцы, нагнуўся і пацалаваў. Юрэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пражыві́ць, ‑жыўлю, ‑жывіш, ‑жывіць; зак.
У выразе: душу пражывіць — пракарміцца; падсілкавацца. [Тамаш:] Часам і кавалка хлеба ў хаце не было. Нічога не было. Душу не было чым пражывіць. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
свінту́х, ‑а, м.
Разм. (звычайна з дружалюбна-дакорлівым адценнем). Тое, што і свіння (у 2, 3 знач.). А гэты свінтух Чарлі пад самым носам не бачыць нічога. Гамолка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вэ́ндзіцца ’вэндзіцца; марудзіць, затрымлівацца’ (Сцяшк. МГ). Значэнне ’марудзіць, затрымлівацца’ другаснае. Аналагічнае развіццё і ў рус. мове (рус. копти́ться ’сядзець, нічога не рабіць’). Магчыма, сюды адносіцца і вэ́ндзацца ’бадзяцца, сланяцца без работы’ (Шат.), якое, відаць, утворана ад вэ́ндзаць ’вэндзіць’ (так жа, як вэ́ндзіцца ’марудзіць’ < вэ́ндзіцца, вэ́ндзіць).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Латы́галь ’прагаліна ў лесе’ — складанае слова: латы ’пустое, голае месца, на якім нічога не расце’, ’прагаліна’ (Жд. 1; в.-дзв., Шатал., Сл. паўн.-зах., Мат. Гом.) і галь (мяккае ‑ль пад уплывам голь) < :літ. galas, лат. gals ’канец’. Гл. таксама Фасмер (2, 523–524).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
По́чут: і по́чуту няма ’нічога не чуваць пра каго-, што-небудзь’, ’слых пра каго-небудзь’, ’чутка, вестка’ (ТСБМ, Сцяшк. Сл., Шат.), почу́тка ’чутка’ (ТС), по́чат ’дух’ (дзярж., Сл. ПЗБ), ’след, знак’ (Сцяшк. Сл.). Утвораны ад пачу́ць (гл.), якое з *po‑čuti, як по́гляд, по́зірк.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
tótmachen
аддз. vt разм. забіва́ць
sich für j-n [für etw.] nicht ~ — не рабі́ць нічо́га
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
vergänglich
a часо́вы, які́ (ху́тка) міна́е
álles ist ~ — усё міна́е, нічо́га няма́ ве́чнага
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
дрэ́нны, -ая, -ае; го́ршы, найго́ршы.
1. Пазбаўлены станоўчых якасцей, нездавальняючы, не такі, як трэба; проціл. добры.
Дрэнныя прадукты.
Д. почырк.
Дрэннае надвор’е.
Дрэннае абсталяванне.
Д. гаспадар.
Дрэнныя суседзі.
Дрэнныя даходы.
Дрэннае здароўе.
Здарылася найгоршае (наз.) з усяго, што можна было чакаць.
2. Заганны з маральнага боку; здатны на кепскія ўчынкі.
Дрэнныя паводзіны.
Д. чалавек.
3. Неспрыяльны, невясёлы, які не абяцае нічога добрага.
Дрэннае прадчуванне.
Дрэнныя аналізы крыві.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)