pressure

[ˈpreʃər]

1.

n.

1) ціск -у m

2) ця́жкасьць f., цяжко́е стано́вішча

financial pressure — фіна́нсавыя ця́жкасьці

3) на́ціск -у, прыму́с -у m.

4) патрэ́ба сьпе́шных або́ рашу́чых дзе́яньняў

2.

v.

прымуша́ць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

Ана́гр. Ст.-бел. запазычанне з ст.-слав., у якой з грэч. ὄναγρος; з XI ст. сустракаецца ў формах онагръ и анагръ; Скарына тлумачыў: онагрилоси. Націск указвае на французскую крыніцу рускага слова > бел. (Крукоўскі, Уплыў, 87).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вурза́лак ’кусок дрэва; вялікі камяк у страве; бясформенны кавалак’ (КСП). Магчыма, да ву́рзаць ’прагна есці, глытаць’ ці ’стукаць, біць’, гл. ву́рзнуць, націск і словаўтварэнне, магчыма, пад уплывам назоўнікаў з падобнай семантыкай (кава́лак, бурва́лак, вурва́лак і інш.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вы́рак ’адрачэнне; прыгавор’ (БРС, Байк.), выро́к ’лёс, доля; судовы прыгавор’ (Нас.). Запазычанне з польск. wyrok (Кюне, Poln., 115; Жураўскі, SlOr, 10, 40; Булыка, Запазыч., 74). Націск на другім складзе Кюне (там жа) тлумачыць уплывам ускосных склонаў.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Дэмакра́тыя ’дэмакратыя’ (БРС). Рус. демокра́тия, укр. демокра́тія. Лічыцца запазычаннем з франц. démocratie або ням. Demokratie (< лац. < грэч.). Гл. Фасмер, 1, 498; Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 67. Але націск лепш тлумачыць польск. уплывам (параўн. польск. demokracja).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ляпе́й1 ’лепш’ (Гарэц., Др.-Падб., Сцяшк.; гродз., навагр., бар., лях., Сл. ПЗБ). Да ле́пей (гл.). Націск на канчатку — выроўніванне формы лепей паводле аналогіі да большасці прыслоўяў вышэйшай ступені ў бел. мове (Бел. гр.₂, 1, 197).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Нейлон ’штучнае сінтэтычнае валакно’ (ТСБМ), нейлонка ’нейлонавая мужчынская кашуля’ (лаг., Жыв. сл.). Запазычана праз рус. нейлон з англ. nylon — штучна створанай назвы; націск на апошнім складзе, магчыма, сведчыць пра французскае пасрэдніцтва пры запазычанні ў рускую мову.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мляно́, мля́но ’туманна’ (бяроз., Шатал, брэсц., Сл. Брэс.). У выніку кантамінацыі польск. mglawo ’тс’ і бел. туманна. Націск на канчатку такіх прыслоўяў з’яўляецца характэрным для ц.-палес. тэрыторыі, параўн. драг. холодно́ ’холадна’, выдрано́ ’месца, дзе ёсць рэха’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

лагі́чны

1. логи́ческий;

~ныя катэго́рыі — логи́ческие катего́рии;

~ная памы́лка — логи́ческая оши́бка;

2. логи́чный, логи́ческий;

л. адка́з — логи́ческий (логи́чный) отве́т;

3. (последовательный, закономерный) логи́чный;

быць ~ным — быть логи́чным;

л. ўчы́нак — логи́чный посту́пок;

л. на́ціск — логи́ческое ударе́ние

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

Ана́ліз. Новае запазычанне з рус. (Крукоўскі, Уплыў, 76; Курс суч., 163) ана́лиз, дзе з франц. ці лац. (на што ўказвае націск), у якіх з грэч. ἀνάλυσις (Фасмер, 1, 77; Шанскі 1, А, 99). Польск. дала б форму аналіза.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)