Лыча́к ’кароткая вяроўка з пятлёй (Бяльк., Нар. Гом.), рус. наўг., урал. лычаг ’вяроўка з лыка’, калін. лыча́га ’кара з ліпы’, укр. лича́к ’вяроўка з лыка’, ’лыганы лапаць’, ’абутак з лыка’. Да лыка 1 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

нале́зці

1. (надзецца – пра абутак, вопратку):

паліто́ не наляза́е der Mántel passt nicht;

2. разм. (набіццаў вялікай колькасці) zusámmenkriechen* vi (s)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

jelly [ˈdʒeli] n.

1. BrE жэле́

2. джэм

3. лёгкі пла́стыкавы пля́жны абу́так

♦

be/feel like jelly (пра ногі) слабе́ць (з-за таго, што чалавек нервуецца);

My legs turned to jelly. Ногі ў мяне сталі як быццам з ваты.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

стапта́цца, стопчацца; зак.

Знасіцца, збіцца, скрывіцца, стаць непрыгодным для носкі (пра абутак). У Мінску я адпачыў і набыў сабе новыя шчыблеты, бо старыя стапталіся дарэшты. Бажко. [Партызаны] зноў у дарозе. І ўдзень і ўначы ідзе дробны золкі дождж. Нізка над зямлёй бягуць свінцовыя хмары. Восень. Да ўсяго, вопратка наша парвалася, абутак стаптаўся. Дзенісевіч. // Стаць непрыгодным ад доўгага карыстання (пра тое, па чым ходзяць). Стаптаны дыван. □ Прыступкі ганка раней былі белыя, мармуровыя, ды, відаць, стапталіся: заменены гранітам. «Маладосць». // перан. Пастарэць, аслабець, змарнець. Ляцеў дамоў і дома заўважаў, Што ўжо зусім стапталася бабуля І пастарэў, і занядужаў бацька. Чэрня.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Кату́рн ’катурн’ (ТСБМ, БРС). Рус. кату́рны ’абутак антычных артыстаў’, укр. кот́урни, польск. koturny, чэш. kothurny, балг. коту́рна і г. д. У бел. мове, магчыма, непасрэднае запазычанне з рус. мовы. У рус. мове слова з’явілася ў канцы XVIII ст. (упершыню адзначаецца ў слоўніку ў 1803–1804 гг.). Паводле Шанскага, 2, К, 360, запазычанне з лац. або грэч. мовы. Параўн. ст.-грэч. назву κόθορνος ’высокі паляўнічы бот’, потым ’высокі абутак трагічных акцёраў’ (адсюль лац. cothurnus ’тс’). Гл. яшчэ Encyklopedie antiky. — Academia, Praha, 1974. с. 313; Lexikon der Antike. — Leipzig, 1979, с. 296–297.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

niedobry

niedobr|y

нядобры, дрэнны; кепскі;

~e obuwie — нядобры (дрэнны) абутак;

~y człowiek — дрэнны чалавек

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

санда́лі

(гр. sandalion)

1) абутак старажытных грэкаў і рымлян у выглядзе драўлянай або скураной падэшвы, якая прымацоўвалася да нагі раменьчыкамі;

2) лёгкія летнія туфлі без абцасаў, якія зашпільваюцца раменьчыкамі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

панасі́ць, -нашу́, -но́сіш, -но́сіць; -но́шаны; зак.

1. каго-што. Перанесці з аднаго месца ў другое ўсіх, многіх ці ўсё, многае.

П. сена ў копы.

2. што. Давесці да непрыгоднага для нашэння стану (пра вопратку, абутак; разм.).

3. каго-што. Ходзячы на працягу якога-н. часу, патрымаць на руках каго-, што-н.

П. дзіця.

4. што. Пахадзіць у чым-н., у якім-н. адзенні.

П. сестрыну сукенку.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

апушы́ць, -шу́, -шы́ш, -шы́ць; -шы́м, -шыце́, -ша́ць; апу́шаны; зак., што.

1. Абшыць па краях футрам (адзенне, абутак).

А. паліто.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра снег, іней: зацерушыць, абсыпаць.

Іней апушыў дрэвы прысад.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пакрыць, акружыць пушком, чым-н. пушыстым.

|| незак. апу́шваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. апу́ха, -і, ДМ апу́се, ж. (да 1 знач.) і апу́шванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цяга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. каго-што. Тое, што і цягнуць (у 1, 2, 4, 6 і 13 знач.) з той розніцай, што цягаць абазначае шматразовае дзеянне, якое адбываецца ў розны час і ў розных напрамках.

2. каго-што. Красці.

Ліс цягае куранят.

3. што. Насіць доўгі час (пра адзенне, абутак; разм.).

Пяты год чаравікі цягае.

4. каго-што. Валачы па зямлі.

Ц. хустку па зямлі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)