за́цемак, ‑мку, м.
Зацененае, слаба асветленае месца. Пеця садзіўся дзе-небудзь у зацемку і марыў. Карпюк. [Андрэй Данілавіч] падняўся з канапкі, у якой грымнулі і заспявалі спружыны, і патупаў у прахалодныя зацемкі сенцаў. Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зме́сціва, ‑а, н.
Тое, што змяшчаецца, знаходзіцца дзе‑н. Змесціва клеткі. □ Сумачку-чамаданчык .. [Вера] увесь час круціла ў руках, «кантуючы», і ўсё змесціва яе з шумам перакочвалася з аднаго канца ў другі. Дамашэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ацале́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Разм. Астацца цэлым, непашкоджаным сярод разбуранага, уцалець. Як ацалелі дрэвы тут кругом, Дзе фронт узрыў снарадамі грунт шэры? Танк. // Астацца жывым, не загінуць. Ацалець у жорсткім баі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бады́ль, ‑я, м.
Тое, што і бадыліна. Хлопец блукаў вачыма па агародзе Раманюкоў, дзе тлустая, чорная зямля, кукурузныя бадылі, маса лісцяў яблынь, вінаграду і гародніны сведчылі, што тут сабраны багаты ўраджай. Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ба́ечнік, ‑а, м.
Той, хто расказвае байкі. [Лабановіч:] — І сярод усяе гэтае абстаноўкі вы будзеце слухаць апавяданне якога-небудзь баечніка-дзеда аб падзеях мінулага, дзе праўда і фантазія пераплятаюцца ў дзіўных злучэннях. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
баязлі́вец, ‑ліўца, м.
Той, хто ўсяго баіцца, у каго пачуцці страху бяруць верх над іншымі пачуццямі. [Салавей:] — Адступаюць толькі баязліўцы і шкурнікі, а дзе не хапае сілы, там выручае хітрасць і смеласць. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
блу́зніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; незак.
Разм. Тое, што і блюзніць. Пасля маці вярнулася да сцяны ў запечак, дзе ляжала на ложку Таня, і паклала ёй руку на лоб. — Блузніць, бедная... Прастыла. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
загу́ба, ‑ы, ж.
Разм. Гібель, смерць. А пад небам — рой крылаты — Самалётаў цэлы вырай. Як зірнеш, дык ажно люба, Галава аж ходам ходзіць! Во дзе ворагу загуба, Калі ўздумае нам шкодзіць! Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
замурава́цца, ‑руюся, ‑руешся, ‑руецца; зак.
1. Замураваць сябе.
2. перан. Разм. Засесці дзе‑н. бязвыхадна, пачаць жыць замкнута, адасоблена. Замуравацца ў чатырох сценах.
3. перан. Разм. Пакрыцца лёдам, замерзнуць. Вокны замураваліся марозам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
за́светла, прысл.
Завідна, да надыходу цемнаты. Трэба было спяшацца, каб засветла выбраць, дзе паставіць сакрэт. Быкаў. Як якога дня вяртаўся Алёшка дадому: бывала, што і засветла, а бывала, што і прыцемкам. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)