Адні́ны ’німфы ў Свіцязі’ (Мухл.) праз польск. undyna ’німфа’ з ням. Undine або непасрэдна з ням. Калі гэта так, новае запазычанне з характэрнай перастаноўкай зычных. Існуе таксама магчымасць іншага рашэння: з літ. vandẽnė ’німфа’ (Скарджус, 265). Апошняе да літ. vanduõ ’вада’ (гл. Фрэнкель, 1194) (Мартынаў, SlW, 67).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ту́быць ‘назва зёлкі’: вуньдзіка — тубыць, а гэта прастрэл (ад апуду) (мёрск., Наша слова, 2008, 7 траўня). Несумненна, суадносіцца з іншымі назвамі лекавых ці чароўных раслін нітубіч, нятубіц і, мажліва, нятупнік (гл.), табуізаваныя назвы якіх шыфруюць іх месцазнаходжанне і прызначэнне; *‑ту(т) быць — літаральна ‘якая тут павінна знаходзіцца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ані́
1. нареч. ничу́ть, нима́ло, ниско́лько;
гэ́та яму́ а. не перашкаджа́е — э́то ему́ ничу́ть (нима́ло, ниско́лько) не меша́ет;
2. нареч., разг. (только при отрицании) как есть, во́все;
а. нічо́га не ве́дае — как есть (во́все) ничего́ не зна́ет;
2. частица ни;
а. кро́шкі — ни кро́шки
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
зна́чыцца I
1. несов. чи́слиться, зна́читься;
ён з. інстру́ктарам — он чи́слится (зна́чится) инстру́ктором;
2. несов., страд. помеча́ться, обознача́ться; ме́титься, намеча́ться; см. зна́чыць I
зна́чыцца II несов., вводн. сл., разг. зна́чит, ста́ло быть;
з., гэ́та спра́ва ва́шых рук — зна́чит (ста́ло быть), э́то де́ло ва́ших рук
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
існава́ць несов., в разн. знач. существова́ть; (иметь место в быту — ещё) бытова́ть;
гэ́та дрэ́ва існу́е больш за сто гадо́ў — э́то де́рево существу́ет бо́лее ста лет;
і. на сро́дкі бацько́ў — существова́ть на сре́дства роди́телей;
гэ́ты звы́чай ~ну́е ў наро́дзе — э́тот обы́чай существу́ет (быту́ет) в наро́де
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
дайма́ць несов., разг. (не давать покоя, доводить до крайности) донима́ть, изводи́ть, допека́ть; пресле́довать;
д. ця́жкай пра́цай — донима́ть тяжёлой рабо́той;
д. сваі́мі кпі́намі — донима́ть (изводи́ть, допека́ть) свои́ми насме́шками;
д. про́сьбамі — донима́ть про́сьбами;
гэ́та ду́мка дайма́ла яго́ ко́жны дзень — э́та мысль пресле́довала (донима́ла) его́ ка́ждый день
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
за́баўка ж.
1. заба́ва, развлече́ние ср., поте́ха;
для яго́ гэ́та была́ не рабо́та, а то́лькі з. — для него́ э́то была́ не рабо́та, а то́лько развлече́ние;
2. игра́; игру́шка;
~кі для малы́х — и́гры (игру́шки) для малыше́й;
◊ быць ~кай (у чыіх) рука́х — быть игру́шкой (в чьих) рука́х
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
не́калі нареч.
1. (нет времени) не́когда;
2. (в далёком прошлом) не́когда, пре́жде; когда́-то;
н. там было́ непрахо́днае бало́та — не́когда (пре́жде, когда́-то) там бы́ло непроходи́мое боло́то;
3. (в будущем) когда́-то, когда́-нибудь;
н. і гэ́та зро́бім — когда́-то (когда́-нибудь) и э́то сде́лаем
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
службо́вы
1. в разн. знач. служе́бный;
с. час — служе́бное вре́мя;
гэ́та гіпо́тэза ма́е то́лькі ~вае значэ́нне — э́та гипо́теза име́ет то́лько служе́бное значе́ние;
~выя сло́вы — грам. служе́бные слова́;
2. должностно́й;
~вая асо́ба — должностно́е лицо́;
~вае даручэ́нне — должностно́е поруче́ние;
3. уст. прису́тственный;
с. дзень — прису́тственный день
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
узварушы́ць сов.
1. растрево́жить, развороши́ть;
у. мура́шнік — растрево́жить (развороши́ть) мураве́йник;
2. перен. встряхну́ть, взбодри́ть; расшевели́ть; подня́ть;
гэ́та ўзварушы́ла людзе́й — э́то встряхну́ло (взбодри́ло) люде́й;
у. наро́д — расшевели́ть (подня́ть) наро́д;
3. перен. (вызвать глубокие чувства) тро́нуть; потрясти́;
ве́стка глыбо́ка ўзварушы́ла яе́ — изве́стие глубоко́ тро́нуло (потрясло́) её
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)