betréiben
* vt
1) займа́цца (чым-н.)
éifrig Stúdi¦en ~ — стара́нна вывуча́ць што-н.
2) ве́сці, право́дзіць (палітыку, кампанію)
Wéttrüsten ~ — право́дзіць го́нку ўзбрае́нняў
3) тэх. эксплуатава́ць
4) прыво́дзіць у рух
der Mótor wird eléktrisch betríeben — мато́р працу́е ад электры́чнасці
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
яна́, род., вин. яе́, дат., предл. ёй, твор. ёй, ёю; мн. яны́ мест. личн., ж. она́;
я. стара́нна працава́ла — она́ стара́тельно рабо́тала;
яе́ няма́ до́ма — её нет до́ма;
я быў у яе́ — я был у неё;
ёй абяца́лі кні́гу — ей обеща́ли кни́гу;
пра яе́ мно́га гаво́раць — о ней мно́го говоря́т;
я з ёй быў у го́радзе — я с ней был в го́роде
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
ply2 [plaɪ] v.
1. lit. хадзі́ць, курсі́раваць; снава́ць (пра караблі, аўтобусы і да т.п.);
Small fishing boats plied to and fro across the harbour. Невялічкія рыбацкія лодкі курсіравалі па гавані.
2. займа́цца (якой-н. дзейнасцю); працава́ць стара́нна (чым-н.);
ply a spa de працава́ць рыдлёўкай;
ply one’s oars наляга́ць на вёслы
3. (with) частава́ць (чым-н.)
4. (with) дакуча́ць, прыстава́ць з распы́тваннямі
♦
ply one’s trade займа́цца чым-н. (рамяством, бізнесам і да т.п.)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Fléiß
m -es стара́ннасць, руплі́васць
mit ~ — ру́пна, стара́нна
~ üben — быць стара́нным
◊ viel ~ auf etw. (A) verwénden — прыкла́сці вялі́кія намага́нні да чаго́-н.
óhne ~ kein Preis — ≅ трэ́ба нахі- лі́цца, каб з ручац напі́цца; як бу́дзеш рабі́ць, так і бу́дзе радзі́ць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
dokładnie
1. дакладна; падрабязна;
2. акуратна, старанна, уважліва;
wszystko robi dokładnie — ён усё робіць акуратна;
3. дакладна;
postępował ze mną dokładnie jak z innymi — ён абыходзіўся са мною так жа, як і з іншымі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
По́рацца, по́рыцца ’працаваць у хаце, па гаспадарцы’ (нараўл., Арх. ГУ; Сл. Брэс., Ян., ТС; брагін., Нар. словатв.), ’корпацца’ (Мат. Гом.), по́ранне ’работа на гаспадарцы’ (Ян.). Прасл. *porati sę ’знаходзіцца ў руху’, параўн. укр. по́ратися ’працаваць, гаспадарыць, прыбіраць’, польск. porać się ’клапаціцца, круціцца ў працы, рабіць старанна і доўга’, чэш. párati se ’рабіць чорную, брудную работу’, чэш. дыял. párat se ’капашыцца, працаваць павольна’. Казлова (Регионализмы, 11) выводзіць з прасл. дыял. *porati ’дзейнічаць, рабіць’, рэканструяванага на базе н.-луж. poraś ’прывесці ў рух’ (Трубачоў, Серболуж. сб., 168); параўноўваюць з рус. отпо́р ’адпор, супраціў’, порно́й ’моцны, здаровы’, што ўзыходзіць да *perti (гл. перці), гл. Шустар-Шэўц, 2, 1134. Куркіна (Этимология–1994–1996, 53) выводзіць з *porati, ітэратыў да *porti ’пароць’ з далейшым развіццём ’нешта рабіць, займацца, корпацца’, што падаецца больш верагодным. Банькоўскі (2, 703–704) польск. porać się ’працаваць па дому’ лічыць запазычаннем з усх.-слав. Гл. таксама поркацца, поркаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
завіха́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Рабіць што‑н. вельмі старанна, рупліва. Ля адной платформы завіхаліся людзі на чале з Ваўчком — яны прыладжвалі з бярвення і дошак сход[ы] для машын. Хадкевіч. Зімою ў гэтым пакоі вучыліся чацвёрты і пяты класы, а летам завіхаліся служанкі: мылі, сушылі і прасавалі настаўніцкую бялізну. Лобан.
2. каля каго-чаго. Горача выяўляць сваю прыхільнасць, адданасць каму‑, чаму‑н. Завіхацца каля сям’і. □ Пантагрыні ж вельмі патрэбна была дапамога, таму ён і завіхаўся каля свайго заакіянскага госця. Маўр. // Заляцацца да каго‑н., упадаць за кім‑н. Гэтая прыгажуня з першага ж дня пачала неяк занадта шчыра завіхацца каля ўрача. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заго́н 1, ‑а, м.
1. Паласа, участак ворнай зямлі, поля. На полі ветла, самавіта У рад стаялі копкі жыта, Так аздабляючы загоны. Колас. З левага боку .. кусцілася жыта, а па правую руку ляжалі старанна забаранаваныя вагоны. Алешка.
2. Агароджанае пад адкрытым небам месца для жывёлы. Егеры выпусцілі з загонаў гадавальніка адзін зубрыны статак. Краўчанка.
заго́н 2, ‑а і ‑у, м.
1. ‑у. Дзеянне паводле дзеясл. заганяць 1 — загнаць (у 1 знач.).
2. ‑а. Ланцуг загоншчыкаў на паляванні. Воўк зразумеў, што загоншчыкі, якія крычалі наперадзе, значна больш бяспечныя, чым стрэлы ззаду, і прарваўся праз загон. «Беларусь».
•••
У загоне — у закінутым стане, пад уціскам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́пісаць, ‑пішу, ‑пішаш, ‑піша; зак., каго-што.
1. Спісаць адкуль‑н. Выпісаць цытату.
2. Зрабіць заказ у пісьмовай форме на выдачу, высылку чаго‑н. Выпісаць кнігу з кнігасховішча. Выпісаць газету. // Вызваць пісьмом, тэлеграмай і пад. каго‑н. Пан Вальвацкі зрабіў так, як рабіў не адзін пан, заводзячы культурную гаспадарку: ён выпісаў немца спецыяліста. Крапіва.
3. Выключыць са спісаў, са складу чаго‑н. Выпісаць хворага з бальніцы.
4. Напісаць для каго‑н. дакумент. Выпісаць ордэр, чэк, пропуск, квіток.
5. Кніжн. Старанна апісаць сродкамі мовы, стварыць што‑н. філіграннае; намаляваць. Выпісаць вобразы дзеючых асоб. Выпісаць узор.
6. Разм. Зрасходаваць пісаннем. Выпісаць чарніла з аўтаручкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
масці́ць, машчу, мосціш, мосціць; незак., што.
1. Рабіць насціл з дошак, бярвенняў і пад. Масціць падлогу. □ Ля берага Дзвіны стаялі баржы, іх злучалі, масцілі паверх дошкамі. Хадкевіч. Пачалі браты церабіць прасекі ў пушчы ды масціць грэблі. Якімовіч.
2. Тое, што і брукаваць. — Рабіў, што траплялася. Брук масціў, печы мураваў, а пасля пры кавалях быў. Чорны.
3. Разм. Старанна ўкладваць, размяшчаць. Масціць мяшкі на воз. // Высцілаць чым‑н. для больш зручнага карыстання. Воз рыхтуюць звечара. Мажуць дзёгцем калёсы, мосцяць канюшынай .. сядзенне, кладуць для нечага дошкі... Васілевіч. [Падводчык] час ад часу злазіў з саней, на хаду папраўляў хамут, затым, пакрэктваючы, масціў пад сябе салому. Бажко.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)