бел. Чыя сіла, таго і права. Хто каго нагне, той таго і паб’е. Хто хоча ўдарыць сабаку, той палку знойдзе.
рус. Кто кого согнёт, тот того и бьёт. Кто кого сможет, тот того и гложет. У кого сила, у того и право. Где сила, там и закон. Сила закон ломит. Сильная рука ‒ владыка.
фр. La loi du plus fort (Право самого сильного).
англ. Might goes before right (Сила впереди права).
нем. Gewalt geht vor Recht (Насилие идёт перед правом).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Serva me, servabo te
Выручы мяне, выручу цябе.
Выручи меня, выручу тебя.
бел. Паслуга за паслугу. Пацалуй мяне сёння, а я цябе заўтра пацалую. Хвалі мяне, а я ‒ цябе.
рус. Ты ‒ мне, я ‒ тебе. Послужи на меня, а я на тебя. Поцелуй меня сегодня, а я тебя завтра.
фр. Donnant donnant (Дающий ‒ дающему). Aujourd’hui à moi demain à toi (Сегодня мне, завтра ‒ тебе).
англ. Roll my log and I’ll roll yours (Покати моё бревно, а я твоё).
нем. Eine Hand wäscht die andere (Одна рука моет другую руку).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
сябро́ўскі, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да сябра; належыць сябру. Падзяліся ж даўнім сваім болем. Вось табе — сяброўская рука.Зуёнак.// Які выражае дружбу, прыхільнасць сябра. Сяброўскае слова і жарты Адгоняць і смутак і жаль.Хведаровіч.[Васіль] прывітаў .. [Машу] добрай, сяброўскай усмешкай.Шамякін.Сяброўская гутарка вучоных зацягнулася.Гамолка.
2. Заснаваны на дружбе; добразычлівы. Перагаворы [паміж СССР і ЧССР] праходзілі ў сяброўскае атмасферы і ў духу ўзаемаразумення.«Звязда».
3. Які ўмее сябраваць. — А ты [Барашкін] хлопец сяброўскі, — зазначыў .. [Мятліцкі]. — Не заціскаеш махру.Савіцкі.
•••
Сяброўску шаржгл. шарж.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
По́плеч ’у непасрэднай блізкасці, поруч, побач’ (ТСБМ, Гарэц., Байк. і Некр., Др.-Падб., Мядзв.: Нік. Очерки; Шат., Касп., Сл. ПЗБ. Бяльк.). Утворана па мадэлі по + назва часткі цела, аналагічна по‑бач ад бок, по‑руч ад рука, по‑плеч ад плячо, літаральна ’каля пляча’. Першапачаткова, магчыма, адвербіялізаваны назоўнік, параўн. польск.pobocz ’абочына’, ’месца на водшыбе’, даўнейшае ’цуглі, лейцы’ (Брукнер, 423). Сюды ж таксама паплечнік ’найбольш блізкі ў справе калега’, параўн. ст.-польск.poplecznik ’памочнік воіна-рубакі, які стаіць у яго за спіной і бароніць ззаду’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рука́ў ’частка адзення, якая пакрывае руку’, ’адгалінаванне ад галоўнага вусця ракі’, ’труба ці кішка для адводу вадкасцей, газаў, сыпучых целаў’ (ТСБМ), ’частка адзення’ (Сл. ПЗБ, ТС), рукаво́ ’рукаў’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ), сюды ж рука́ўніна ’вузкае самаробнае палатно для рукавоў сарочак’ (гродз., Нар. сл.), рукоўя́нка ’камбінаваная сарочка’ (ТС), рука́ўчык ’невялікая торбачка’, рукове́ц ’нарукаўнік’ (там жа). Укр.рука́в, рус.рука́в, польск.rękaw, н.-луж. і в.-луж.rukaw, чэш. і славац.rukáv, славен.rokáv, серб.-харв.ру̀ка̑в, балг.ръка́в. Вытворныя ад рука (гл.), Фасмер, 3, 515.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
asleep
[əˈsli:p]
adj., adv.
1) сьпя́чы
to fall asleep — засына́ць, засну́ць
2) няўва́жны; вя́лы, нясьве́дамы
He is asleep to the danger — Ён нясьве́дамы небясьпе́кі
3) тупы́
His mind is asleep — У яго́ тупы́ ро́зум
4) здранцьве́лы, зьняме́лы
My arm is asleep — У мяне́ здранцьве́ла рука́
5) мёртвы
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
łapa
łap|a
ж. лапа; рука;
dostać po ~ach — атрымаць па руках;
posmarować komu ~ę разм. падмазаць лапу, даць хабар каму;
precz z ~ami! — рукі прэч!
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
бо́льноI
1.нареч. балю́ча;
бо́льно уда́рить балю́ча ўда́рыць;
2.безл., в знач. сказ. балю́ча; (при употреблении без неопр.) балі́ць;
мне бо́льно слы́шать мне балю́ча чуць;
бо́льно уша́м баля́ць ву́шы;
бо́льно руке́ балі́ць рука́;
мне бо́льно мне балі́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
жале́зны
1.éisern, Éisen-;
жале́зная руда́геал.Éisenerz n -es, -e;
жале́зны блішча́кмін. Eisenglanz m -es;
жале́зны лом Schrott m -es, -e, Álteisen n -s;
Жале́зны векгіст. Eisenzeit f -, -en;
2.перан.жале́зная во́ляéiserner Wílle;
жале́зная рука́éiserne Hand;
жале́зная дысцыплі́на eiserne Disziplin
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)