Stéllung

f -, -en

1) паста́ва, по́за

in kní¦ender ~ — (сто́ячы) на кале́нях

2) размяшчэ́нне (сузор’я)

3) грама́дскі стан

4) паса́да, ме́сца

éine ~ ántreten* — прыступі́ць да выкана́ння службо́вых абавя́зкаў

j-n séiner ~ enthében* — вы́зваліць каго́-н. ад займа́емай паса́ды

5) устано́ўка, пункт по́гляду

zu etw. (D) ~ néhmen* — заня́ць пазі́цыю ў які́м-н. пыта́нні

für etw. (A) ~ néhmen* — абараня́ць які́-н. пункт по́гляду

6) вайск. пазі́цыя

die ~ bezíehen*, in ~ géhen* — заня́ць пазі́цыю

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

work​1 [wɜ:k] n.

1. рабо́та, пра́ца; спра́ва; від дзе́йнасці;

do no work нічо́га не рабі́ць;

I have work to do. Я заняты.

2. ме́сца пра́цы; паса́да, заня́так;

go to/leave for work ісці́ на пра́цу

3. твор, вы́нік пра́цы;

bad/faulty work брак;

a work of genius генія́льны твор;

collected/complete works по́ўнае выда́нне тво́раў;

the work of God relig., poet. бо́скае стварэ́нне (пра чалавека)

4. дзе́янне, учы́нак;

dirty work бру́дная спра́ва, ке́пскі ўчы́нак;

works of mercy дабрачы́ннасць

5. рукадзе́лле;

fancy work маста́цкая вы́шыўка;

plain work шытво́;

crochet work вяза́нне кручко́м

♦

all in a/the day’s work гэта́ звыча́йная рэч; гэ́та ўсё нарма́льна;

at work (оn) за пра́цай;

get (down) to/set to work узя́цца за спра́ву;

make short work of smth. ху́тка ўпра́віцца з чым-н.;

in work/out of work мець пра́цу/быць беспрацо́ўным;

put/set smb. to work прыму́сіць каго́-н. узя́цца за пра́цу

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

ask

[æsk]

1.

v.t.

1) пыта́ць, пыта́цца

to ask the way — пыта́цца даро́гі

Ask him how old he is — Спыта́йцеся ў яго́, ко́лькі яму́ гадо́ў

2) прасі́ць

to ask permission — прасі́ць дазво́лу

3) запро́шваць, дамага́цца

to ask too high a price — запро́шваць зана́дта высо́кую цану́

4) запраша́ць; зваць

She asked her friends to come to her house — Яна́ запрасі́ла сваі́х сябро́ў да сябе

5) вымага́ць, патрабава́ць

This job asks hard work — Гэ́тая паса́да вымага́е ця́жкае пра́цы

it asks for attention — Гэ́та вымага́е ўва́гі

2.

v.i.

1) прасі́ць

to ask for help — прасі́ць дапамо́гі

2) пыта́цца, даве́двацца

Did anyone ask for me? — Ці не́хта пыта́ўся пра мяне́?

•

- ask a riddle

- ask for it

- to ask for trouble

- ask out

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

place​1 [pleɪs] n.

1. ме́сца (у розных знач.);

a meeting place ме́сца для схо́даў, сустрэ́ч;

a place of birth ме́сца нараджэ́ння;

change places with smb. памяня́цца ме́сцамі з кім-н.;

move from place to place пераязджа́ць, перахо́дзіць з ме́сца на ме́сца;

save a place заня́ць ме́сца;

in places ме́сцамі;

In places, there was paint on the floor. Месцамі на падлозе была фарба.

2. мясцо́васць;

a country place се́льская мясцо́васць

3. паса́да, слу́жба

4. дом; жыллё;

Let’s have dinner at my place. Давай паабедаем у мяне дома.

5. sport месца;

He is in the second place. Ён на другі́м ме́сцы.

♦

all over the place infml

1) усю́ды

2) у беспара́дку;

fall into place ста́віць на сваё ме́сца;

in the first/second place па-пе́ршае/па-друго́е;

in one’s place на чыі́м-н. ме́сцы;

in high places у высо́кіх ко́лах;

in place of smb. заме́ст каго́-н.;

out of place недарэ́чны;

put someone in their place паста́віць каго́-н. на ме́сца;

take place адбыва́цца, здара́цца

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

раскі́дацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

1. Стаць непрыгодным, разбурыцца, разваліцца на часткі. — А людзі кажуць так: раскідаецца печ зімою — тое самае, што абрадзініцца жонка ў жніва. Колас. [Сабастыян:] — Раскідаліся жорны, хоць ты што хочаш. А заўтра чуць свет трэба будзе вобмешкі ўмалоць. Чорны. // перан. Разладзіцца, расстроіцца; распасціся. Вяселле раскідалася. □ Кампазітар Сэлецкі браўся напісаць музыку, спыніліся на драматычнай старонцы гісторыі — Мазепе. Але справа раскідалася. Клышка.

2. Размясціцца на вялікай прасторы, далёка адзін ад аднаго. Нізенькія кусцікі.. уперамежку з ядлоўцамі кучкамі раскідаліся па балоце. Колас. // Разм. Раз’ехацца, разысціся, перастаўшы быць разам. Раскідаліся Шэметы па свеце: Мацвей у Некрашах, у калгасе, Лукаш у Мінску, у аспірантуры. Лобан.

3. Раскінуць рукі, ногі (у сне). Алёшка павярнуўся, раскідаўся, спаўзла коўдрачка. Гурскі.

4. Разм. Стаць непрыгодным, немагчымым для язды (пра дарогу напрадвесні і ранняй вясной). — Раскідаецца дарога, тады ні ў санях, ні ў калёсах нікуды не дабярэшся. С. Александровіч.

5. Разм. Захапіцца кіданнем чаго‑н.

6. Разм. Нарадзіць дзіця. І толькі тады ў галаву мне цюкнула: жонка ж мая цяжарная, не сёння — заўтра раскідацца павінна. Сачанка.

7. Заняцца адначасова многімі справамі, не засяроджваючыся ні на чым. [Алесь:] — Мяркую за паўтара года падрыхтавацца і здаць іспыты за славесны і гістарычны факультэты. — Ну, а потым? — Потым, мяркую, філасофію, натуральныя навукі. — Не баіцеся раскідацца? Караткевіч.

раскіда́цца, ‑а́юся, ‑а́ешся, ‑а́ецца; незак.

1. Незак. да раскі́дацца.

2. Разм. Не цэнячы чаго‑н., дарэмна траціць, не імкнуцца ўтрымаць што‑н. пры сабе; раскідвацца. — Не з беднага краю, — паглядзела на.. [Зіну] Таня. — Дзесяткамі раскідаешся. Мыслівец. Пасада першага сакратара ЦК камсамола Беларусі не давала магчымасці [Платону Галавачу] надта раскідацца часам. Скрыган. — Цяпер вельмі разбірацца і раскідацца няма кім. Усё лепей, чым нікога... Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сці́плы, ‑ая, ‑ае.

1. Які не любіць падкрэсліваць свае заслугі, хваліцца сваімі справамі; пазбаўлены ганарыстасці. На высокім пасту .. [Барашкін] аказаўся сціплым, чулым і прынцыповым чалавекам. Данілевіч. А сціплага, не кідкага да славы Мітрафана ўпачатку зусім бянтэжыла: пасёлак сталі называць яго імем. Ракітны.

2. Стрыманы ў паводзінах, абыходжанні, словах; не развязны, прыстойны. Але Юля — сціплая. Яна не кінецца адразу: «Я!..», а пачакае, пакуль мама не перапытае: «Дачушка, няўжо гэта ты сама так зрабіла?» Гарбук. Я хлопец сціплы і не нахабны, можна сказаць, сарамлівы і нясмелы. Чарнышэвіч. Уся сям’я Сядых была надзвычай працавітая і сціплая ў сваіх паводзінах. Рамановіч. // Які не прад’яўляе вялікіх патрабаванняў, задавольваецца малым. У гэтых словах — уся Хрысціна, простая, сціплая дзяўчына, якая ўсёй душой палюбіла сваю нялёгкую працу. Кухараў.

3. Які сведчыць аб стрыманасці, памяркоўнасці ў паводзінах, размове; які выказвае такую стрыманасць, памяркоўнасць. Аглянуўшыся, .. [Маша] ўбачыла добрую, сціплую ўсмешку Васіля. Шамякін. Заўсёды сціплы і прыемны выраз дзедавага твару здаецца цяпер не проста злосным, а нават драпежным. Брыль.

4. Які нічым не вылучаецца, просты; звычайны; без прэтэнзій на раскошу. [Слава:] — Вяртаючыся дамоў, я збіраў сціплыя паўночных кветкі: маленькія рамонкі, незабудкі. Бяганская. Вяселле справілі сціплае — не вяселле, а вечар з пачастункам на кватэры ў Кудзіных. Хадкевіч. // Звычайны, радавы. [Толь:] — Пасада ў вас [Дземідзецкага] павінна аставацца сціплая. Новікаў. // Не яркі. Пры сціплым падсвечванні маладзіка Багдан спачатку пазнаў сваіх коней з брыгады, а тады ўжо стаў углядацца ў чалавека, што быў пры конях. Кулакоўскі. // Ціхі, не рэзкі. Я чую сціплы шолах вольхі І як, зліваючыся з ім, Гул правадоў высакавольтных Плыве над лесам залатым. А. Александровіч. Далёка чуваць, як пад дугой патрэньквае сціплы званочак. Брыль.

5. Нязначны, невялікі; абмежаваны, сярэдні. Сціплая зарплата. Сціплыя патрабаванні. □ Планы ў Журко былі вельмі сціплыя. Савіцкі. Спробы вярнуць [хлопчыка] Раму ў чалавечае асяроддзе ўвянчаліся вельмі сціплымі поспехамі. «Звязда».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чын ​1, ‑а і ‑у, м.

1. ‑у. У дарэвалюцыйнай Расіі — званне па табелю аб рангах, якое прысвойвалася дзяржаўным і вайсковым служачым і давала пэўныя саслоўныя правы і перавагі. Чын маёра. Павысіць у чыне. Чын калежскага асэсара. // ‑а. Разм. Пасада або асоба, якая займае пасаду. [Кульгавы:] — Там спіртзавод быў. Мяне на гэты завод і прызначылі старшым. А як жа! Хадзіў, брат, і ў чынах. Чыгрынаў.

2. ‑у. Адпаведны ранг, цывільнае званне ў работнікаў пракуратуры СССР. Чын сапраўднага дзяржаўнага саветніка юстыцыі. // Ступень службовага становішча. Афіцэрскі чын.

•••

Класныя чыны — цывільныя званні, якія прысвойваюцца ў СССР пракурорска-следчым работнікам пракуратуры.

Ніжні чын — салдат у царскай арміі ў адрозненне ад афіцэраў.

Без чыноў — без цырымоній, папросту.

Па чыну — адпаведна званню, пасадзе.

Чын чынам (чынаром); чын па чыну — найлепш; так, як трэба.

чын ​2, ‑у, м.

У Т адз. у спалучэнні з прыметнікам і займеннікам ужываецца ў значэнне спосаб, прыём; гэта спалучэнне адпавядае прыслоўю са значэннем дадзенага прыметніка або займенніка. Карэнным чынам. Пэўным чынам. Належным чынам. □ Чытка рукапісу трылогіі была перапынена самым нечаканым чынам. Лужанін. Муха.. падсунуў галаву пад аптычны прыбор, быццам такім чынам мог закрыцца ад бомбаў і куль. Шамякін. Чалавечак, які ішоў на свет недазволеным медыцынай чынам, нагамі ўперад, аказаўся дзяўчынкай. Грамовіч. // У Т адз. у спалучэнні з некаторымі прыметнікамі і займеннікамі служыць для ўтварэння прыслоўяў і пабочных слоў, значэнне якіх залежыць ад значэння дадзенага прыметніка або займенніка. На плошчы было шмат людзей, галоўным чынам сялян. Гурскі. Алена цалкам далучылася да Максімавых поглядаў на Саўкава партызанства. Такім чынам, усе няяснасці і сумненні, прынесеныя Саўкам, цяпер развеяліся. Колас.

•••

Грэшным чынам (у знач. пабочн.) — трэба прызнацца; на жаль.

Ніякім чынам — ні ў якім разе.

чын ​3, ‑а, м.

Абл. Месца скрыжавання нітак асновы, дзе ходзіць чаўнок; зеў. Маленькі Зміцер ляжаў на печы і паглядаў, як пераменьваюцца чыны ў кроснах, як бегае [чаўнок] і рытмічна пастукваюць набіліцы. С. Александровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Stélle

f -, -n ме́сца, пункт

etw. an die ríchtige ~ stéllen — паста́віць што-н. на ме́сца

an ~ (G, von D) — заме́ст (каго-н., чаго-н.)

an j-s ~ tréten* — замяшча́ць каго́-н.; стаць [заня́ць] чыё-н. ме́сца

sich an j-s ~ versétzen — паста́віць сябе́ на чыё-н. ме́сца

nicht von der ~! — ні з ме́сца!

die Zahl 100 hat drei ~n — 100 – трохзна́чны лік

2) ме́сца, yры́вак, ча́стка; мо́мант; паса́ж

3) ме́сца, паса́да, рабо́та, слу́жба

sich um éine ~ bewérben* — дабіва́цца ме́сца

4) шта́тная адзі́нка

5) інста́нцыя, устано́ва

6)

auf der ~ — неадкла́дна

an Ort und ~ sein — быць на ме́сцы

zur ~ sein — вайск. прыбы́ць, з’яві́цца

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

urząd, ~ędu

urz|ąd

м.

1. ведамства, установа;

~ąd celny — мытня;

~ąd statystyczny — статыстычнае ведамства;

~ąd kontroli państwowej — бюро дзяржаўнага кантролю;

~ąd pracy — бюро па працаўладкаванні;

~ąd skarbowy — казначэйства;

~ąd stanu cywilnego — аддзел запісаў актаў грамадзянскага стану;

2. пасада; служба;

powołać na ~ąd — прызначыць на пасаду;

odwołać (usunąć) z urzędu — зняць (звольніць) з пасады;

piastować ~ąd — займаць пасаду;

obrońca z ~ędu юр. дзяржаўны абаронца;

z ~ędu — паводле становішча; паводле занятку (мець права на што);

zrobić co na ~ąd уст. зрабіць што на заказ;

na ~ąd zrobiony уст. зроблены як на заказ

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

слу́жба ж

1. Díenst m -es; Amt n -es (пасада); Díenststelle f -, -n, Büró n -s, -s (месца службы);

дзяржа́ўная слу́жба Stáatsdienst m -es;

вайско́вая слу́жба Wéhrdienst m, Militärdienst m;

быць на вайско́вай слу́жбе bei der Armée [beim Militär] sein;

прыда́тны да слу́жбы вайск wéhrdiensttauglich, díensttauglich;

узя́ць на слу́жбу ánstellen vt, in Dienst néhmen*; engagíeren [ãgɑ´ʒi:-] vt;

паступі́ць на слу́жбу in (den) Dienst tréten* (да каго-н bei D); éine Stélle ánnehmen* [ántreten*];

быць на слу́жбе im Dienst sein;

не́сці слу́жбу den Dienst verséhen*;

пайсці́ са слу́жбы den Dienst quittíeren; ábdanken vi;

2. (сфера працы, установа):

слу́жба інфарма́цыі Informatiónsdienst m, Informatiónsstelle f;

даро́жная слу́жба Stráßendienst m;

слу́жба забеспячэ́ння вайск Versórgungsdienst m;

слу́жба су́вязі Post- und Férnmeldedienst m; вайск Náchrichtenwesen n -s;

3. царк Góttesdienst m; Mésse f -, -n (у католікаў);

саслужы́ць каму-н слу́жбу j-m (D) éinen Dienst erwéisen* [léisten];

паста́віць што-н на слу́жбу etw. díenstbar máchen, etwas in (den) Dienst stéllen;

паво́дле абавя́зку слу́жбы díenstlich;

◊ я прашу́ цябе́ не ў слу́жбу, а ў дру́жбу! ich bítte dich um éinen Fréundschaftsdienst

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)