разысці́ся, разыду́ся, разы́дзешся, разы́дзецца; разышо́ўся, -шла́ся, -ло́ся; разыдзі́ся; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пайсці ў розныя бакі, розныя месцы.

Госці разышліся.

2. Ідучы насустрач, не сустрэцца; размінуцца.

Р. ў цемры.

3. з кім. Спыніць якія-н. сувязі, знаёмства з кім-н.; парваць адносіны.

Сябры разышліся.

4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Раз’ехацца, рассунуцца ў бакі.

Р. па швах.

5. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Аказацца распраданым, раскупленым.

Усе выданні разышліся.

6. (1і² ас. не ўжыв.). Распаўсюдзіцца, расплыцца на паверхні чаго-н., у чым-н.

Пах разышоўся па пакоі.

7. Пашырыцца, стаць вядомым.

Чуткі разышліся.

8. (1 і 2 ас. не ўжыв.).

Паступова рассеяцца, знікнуць.

Дым разышоўся.

Хмары разышліся.

9. Прывыкнуць да хады; перастаць адчуваць стому ад хады.

10. Набыць большую скорасць у руху (разм.).

Няма дзе разысціся.

11. перан. Дайсці да крайняй ступені ў якіх-н. дзеяннях, у праяўленні чаго-н.; моцна ўзбудзіцца.

Дзеці разышліся, не суняць.

|| незак. разыхо́дзіцца, -джуся, -дзішся, -дзіцца.

|| наз. разыхо́джанне, -я, н. (да 1 і 3 знач.) і разыхо́д, -у, М -дзе (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

share​2 [ʃeə] v.

1. дзялі́ць; дзялі́цца;

share news with smb. паведамля́ць каму́-н. навіну́;

share asecret ве́даць сакрэ́т

2. (among/between) мець што-н. агу́льнае, карыста́цца ра́зам;

share a room жыць у адны́м пако́і;

share smb.’s opinion далучы́цца да чыёй-н. ду́мкі;

share joys and sorrows with smb. перажыва́ць ра́зам з кім-н. і го́ра, і ра́дасць

3. удзе́льнічаць, быць па́йшчыкам;

share profits удзе́льнічаць у дахо́дах

♦

share and share alike мець ро́ўную до́лю ва ўсі́м

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

durchgehen

I dúrchgehen

*

1.

vi (s)

1) прахо́дзіць (да канца)

2) прайсці́ (аб прапанове)

3)

es geht ihm álles durch — яму́ ўсё сыхо́дзіць з рук

4) пане́сці (пра каня)

5) разм. уцяка́ць

2.

vt

1) прахо́дзіць (пакоі)

2) праціра́ць (падэшвы)

II durchgéhen

* vt

1) прахо́дзіць (лес)

2) прагляда́ць, прабяга́ць (вачыма)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

нарабі́ць сов.

1. в разн. знач. наде́лать; изгото́вить;

н. скры́начак — наде́лать коро́бочек;

н. памы́лак — наде́лать оши́бок;

2. (чего-л. неприятного, предосудительного) наде́лать, доста́вить, причини́ть; натвори́ть;

н. кло́пату — наде́лать (доста́вить, причини́ть) хлопо́т;

н. глу́пства — наде́лать (натвори́ть) глу́постей;

3. (нагрязнить) насори́ть; напа́чкать;

дзе́ці ~бі́лі сме́цця ў пако́і — де́ти насори́ли в ко́мнате;

4. (изготовить вязанием) навяза́ть;

◊ н. шу́му — наде́лать шу́му, подня́ть шум

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

асо́бны, ‑ая, ‑ае.

1. Які вылучаны з шэрагу іншых, існуе асобна побач з іншымі. Але ў таленце асобнага чалавека скандэнсаваны вопыт многіх пакаленняў людзей. Адамовіч. // Некаторы, адзінкавы. [Маханько:] — Тое, што ў мінулым годзе было толькі на асобных участках, павінна перайсці на шырокія плошчы. Кулакоўскі. Чуваць былі асобныя словы, смех, паасобныя вясёлыя выкрыкі. Лынькоў. // Адасоблены ад іншых, спецыяльна прызначаны для чаго‑н.; адмысловы. Зося моўчкі пачала аглядаць: кухня і тры пакоі. І з кожнага ў кухню асобны ход. Чорны. // Своеасаблівы, адметны. Так, і праўда: непадобны Быў Сымонка да другіх: Гэта быў хлапчук асобны. Колас. Гэты быў нібы зусім асобны свет. Маўр.

2. Які з’яўляецца самастойнай тактычнай адзінкай, што не ўваходзіць у склад больш буйнага вайсковага злучэння. Асобны батальён. Асобная брыгада.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ту́мба, ‑ы, ж.

1. Невысокі слупок каля дарогі або тратуара. Па краях стаяць спецыяльныя тумбы ці урны, каб вадзіцелі здалёк маглі заўважыць пляцоўку ці абмінуць. Жычка.

2. Падстаўка для чаго‑н. у выглядзе такога слупка. У пакоі стол з букетам палявых кветак .. Масіўная тумба з вазонам. Чорны. // Ніжняя частка пісьмовага стала ў выглядзе невялікай шафкі з шуфлядамі. За сталом з дзвюма тумбамі сядзеў другі міліцыянер .. і вадзіў алоўкам па аркушы паперы. Арабей.

3. Круглае збудаванне для наклейвання аб’яў, афіш і пад. Вось .. [чалавек] спыніўся ля круглай рэкламнай тумбы, заклеенай мноствам аб’яў. Мехаў.

4. перан. Разм. зневаж. Пра тоўстага чалавека. Бургамістр .. гыркнуў па сваю палавіну. — Чаго фыркаеш, скрыня? Ці ім, панам афтэрам, скакаць з вамі, тумбамі! Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хаця́, злучн. і часціца.

Разм.

1. злучн. уступальны. Падпарадкоўвае даданыя ўступальныя сказы, выступаючы ў значэнні «нягледзячы на тое, што». Няўтульнымі сталі пакоі, хаця мэбля была на месцы. Лынькоў. На перавале на хвіліну спыніліся, каб адпачыць. Цяпер можна не спяшацца, хаця і вечарэла ўжо. Шамякін. / Пры наяўнасці супраціўных злучнікаў у галоўным сказе. Стары Апанас Гарбуз хаця і лічыў сябе набожным, але ў [царкву] хадзіў рэдка. Чарот.

2. часціца ўзмацняльна-вылучальная. Тое, што і хоць (у 5 знач.). — А таварышок, а паночак, а залаценькі, а не карайце ж вы хаця моцна яго, — загаласіла Рыпіна. Крапіва.

3. часціца ўзмацняльна-абмежавальная. Тое, што і хоць (у 6 знач.). Ад крыўды і голаду моцна засмактала ў .. [Лёнькі] пад грудзьмі: хаця б адну бульбіну з’есці. Капыловіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ГАДЗІ́ННІК АСТРАНАМІ́ЧНЫ,

гадзіннік для вызначэння, адліку і захавання дакладнага часу, які неабходны пры астр. даследаваннях, у практычнай астраноміі, астраметрыі. У старажытнасці для астр. даследаванняў карысталіся пясочнымі, вадзянымі і сонечнымі гадзіннікамі. Іх хібнасць складала секунды і болей. Да сучасных гадзіннікаў астранамічных адносяць спец. маятнікавыя (з сутачным ходам гадзіннікаў да 5·10​-4 с), кварцавыя гадзіннікі (з сутачным ходам 5·10​-7 с), квантавыя гадзіннікі (атамныя гадзіннікі з сутачным ходам не больш за 10​-8 с).

Маятнікавыя гадзіннікі канструкцый англ. інж. У.Г.Шорта і сав. канструктара Ф.М.Федчанкі складаюцца з 2 маятнікаў — свабоднага і другаснага. Іх дакладнасць заснавана на ўласцівасці маятніка захоўваць пастаянным перыяд сваіх ваганняў, які залежыць ад даўжыні маятніка. Для выключэння ўплыву змены знешніх умоў (т-ры, атм. ціску) на перыяд ваганняў стрыжань робяць з матэрыялу з малым каэф. лінейнага расшырэння, а сам свабодны маятнік змяшчаюць у герметычным аб’ёме ў ізатэрмічным пакоі. Маятнік злучаны з другасным гадзіннікавым механізмам эл. ланцугом. Маятнікавыя гадзіннікі патрабуюць папраўкі пры дапамозе астр. назіранняў або радыёсігналаў дакладнага часу, што выконваюцца службай часу. Кварцавыя гадзіннікі заснаваны на п’езаэлектрычным эфекце; малекулярныя і атамныя — на выкарыстанні ўласнай частаты ваганняў малекул і атамаў некаторых рэчываў (аміяку, цэзію, вадароду), што дало магчымасць стварыць новую, незалежную ад астр. назіранняў сістэму лічэння часу.

Літ.:

Бакулин П.И., Блинов Н.С. Служба точного времени. 2 изд. М., 1977.

Н.А.Ушакова.

т. 4, с. 421

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

state​1 [steɪt] n.

1. стан, стано́вішча;

a state of depression стан дэпрэ́сіі;

a state of mind настро́й;

a state of the facts факты́чны стан спра́вы;

a state of health стан здаро́ўя;

get into a state infml расхвалява́цца

2. по́мпа, пара́днасць;

state apartments пара́дныя пако́і;

a state call infml афіцы́йны візі́т;

the state coach карале́ўская пара́дная карэ́та;

a state occasion урачы́сты вы́падак;

of state урачы́сты

♦

lie in state ляжа́ць на по́куці, быць вы́стаўленым для развіта́ння (пра нябожчыка);

live in great state жыць раско́шна

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

tramp

[træmp]

1.

v.i.

1) ця́жка ступа́ць, ту́паць

He tramped across the room in his heavy boots — Ён ту́паў па пако́і у цяжкі́х бо́тах

2) тапта́ць

He tramped on the flowers — Ён патапта́ў кве́ткі

3) ісьці́, маршырава́ць

Soldiers tramped through the street — Салда́ты прамаршырава́лі па ву́ліцы

4) бадзя́цца, цяга́цца, валачы́ся

2.

n.

1) ту́пат -у m.

2) пахо́д -у m.

3) бадзя́га, валацу́га -і m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)