confluence
[ˈkɑ:nfluəns]
n.
1) зьліцьцё n. (рэ́чак)
2) суто́к -у m. (ме́сца зьліцьця́)
3) зьбег -у m. (акалі́чнасьцяў)
4) збор -у, сьціск -у, наплы́ў -ву m. (людзе́й), нато́ўп -у m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
horde
[hɔrd]
1.
n.
1) нато́ўп -у m.; згра́я f., рой -ю m.
2) арда́ f. (вандро́ўнае во́йска або́ пле́мя)
2.
v.i.
зьбіра́цца ў ку́чы, у згра́і; жыць гу́ртам, згра́яй
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
inflame
[ɪnˈfleɪm]
1.
v.t.
1) запа́льваць; распаля́ць; узбуджа́ць, узьніма́ць (нато́ўп)
2) Med. выкліка́ць запале́ньне
3) падпа́льваць
2.
v.i.
1) узбуджа́цца, узруша́цца
2) Med. запаля́цца (пра ра́ну)
3) загара́цца; успы́хваць, успалы́хваць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
закрыча́ць сов.
1. закрича́ть; заора́ть, завопи́ть;
з. ад бо́лю — закрича́ть (завопи́ть) от бо́ли;
з. «ура́!» — закрича́ть «ура́!»;
2. зашуме́ть; загалде́ть;
нато́ўп ~ча́ў — толпа́ зашуме́ла (загалде́ла);
3. кри́кнуть;
з. на саба́ку — кри́кнуть на соба́ку
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
люд, ‑у, М ‑дзе, м., зб.
Разм.
1. Народ, людзі. Над краем вайна лютавала, І гінуў наш люд у галечы. Хведаровіч. // звычайна з азначэннем. Група людзей, якія належаць да якога‑н. асяроддзя. Працоўны люд. □ Вайсковы люд і люд цывільны Вакзалы поўнілі сабой. Колас.
2. Зборышча людзей, натоўп. Каля клуба чутна гранне: Там пад звонкія лады Ладзіць дружбу ды каханне Люд шчаслівы малады. Гілевіч. Знаёмая плошча... Хвалюецца люд. Здарова, зямля[к], здарова, паэт! Вялюгін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мазаі́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да мазаікі (у 1, 2 знач.). Мазаічная майстэрня. Мазаічныя работы. // Зроблены з мазаікі, з мазаікай. Мазаічны партрэт. Мазаічныя калоны. □ Унізе вялікая падзямельная зала, абліцаваная белым мармурам, аздобленая беларускім арнаментам і мазаічнымі карцінамі з жыцця Беларусі. Дубоўка.
2. перан. Які складаецца з разнародных элементаў. Мазаічны натоўп. Мазаічная тэорыя.
3. Які мае адносіны да мазаікі (у 3 знач.). Мазаічная хвароба. // Паражоны мазаікай (у 3 знач.). Мазаічны ліст. Мазаічны плод.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расцячы́ся, ‑чэцца; зак.
1. Пацячы ў розных кірунках па якой‑н. паверхні. Малако расцяклося па стале. □ Разгаліняцца раўчукі, Расцякуцца на спелыя грады. Камейша.
2. перан. Павольна распаўсюдзіцца дзе‑н., па чым‑н.; расплысціся. Прыемны пах расцёкся па кватэры. □ Па целу расцёкся неспакойны халадок, ахапіла прадчуванне блізкай небяспекі. Мележ. // Разысціся ў розныя бакі, падзяліўшыся на асобныя патокі. Па вузенькіх дарогах .. [сасновага] бору расцяклася дывізія. Шашкоў. Потым натоўп, як рака па рукавах, расцёкся па дарожках. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Турбі́на ‘рухавік, які выкарыстоўвае рух вады, пары ці газу’ (ТСБМ, Некр. і Байк., Вруб.), ‘вялікае кола ў вадзяным млыне’ (Скарбы₂). Праз рус. турби́на ці польск. turbina ‘вярчальны рухавік’ з франц. turbine ‘тс’ (Арол, 4, 118 — з ням. Turbine), якое штучна было ўтворана на аснове формы Р. скл. turbinis (SWO, 1980, 783; ЕСУМ, 5, 679) ад лац. turbō ‘вір, віхор, віхура, бура, вярчэнне’ ці turbineus ‘віхравы’, роднасных ст.-грэч. τύρβη ‘бязладдзе’, лац. turba ‘сумятня, натоўп’ (Чарных, 2, 272; Даза, 732).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ушы́цца I сов. (сузиться или укоротиться) уши́ться
ушы́цца II сов., прям., перен., разг. (проникнуть с усилием) влезть, втеса́ться;
у. ў нато́ўп — влезть (втеса́ться) в толпу́;
у. ў чужу́ю кампа́нію — влезть (втеса́ться) в чужу́ю компа́нию
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
Галата́ ’беднасць; бедната, галота’ (Шат.). Як і гало́та, утварэнне ад *golъ ’голы; бедны’ (суф. ‑ota). Параўн. рус. го́ло́та́ ’бедната’, укр. голо́та ’тс’. Хістанне ў націску адлюстроўвае дыферэнцыяцыю значэнняў гэтага ўтварэння (у некаторых мовах), ‑otá (для абстрактных назваў), ‑óta (для канкрэтных назваў). Матэрыял з іншых слав. моў (але без рус. мовы) і агляд этымалогій гл. у Слаўскага, 1, 426–427 Фантастычна Фасмер, 1, 431 (да ц.-слав. глота, балг. гло́та ’натоўп, стада’, серб.-харв. гло̏та ’сямейства’ і г. д. < прасл. *gъlota).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)