Пасро́дак ’сярэдзіна’ (Нас.). З польск. pośrodek ’тс’. Разам з тым пасродак ’пасрэднік’ (там жа) — кантамінацыйнае ўтварэнне з пасрэднік і сродак.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Паста́цыя, паста́ція ’постаць’ (Нас.). Аргатычна-бурсацкае слова, утворанае паводле лацінскага узору, параўн. рус. старуше́нция ’старая жанчына’, палес. драг. страмо́цыя ’сорам’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пасць ’пашча жывёлы, рот чалавека’ (Нас.), па́сці ’тс’ (Бел. казкі). З прасл. pad‑tь, якое з pasti > па́сці́1 (гл.)

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Патрабі́зна ’неабходнасць’ (Нас.), ст.-бел. потребизна ’патрэба’ (1388 г.) запазычана са ст.-польск. potrzebizna ’тс’. Параўн. таксама ўкр. потребизна ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пахажа́лы ’будні (пра адзенне)’, ’паходны (чалавек)’ (Нас.). Да паход, пахаджа́ць < хадзі́ць (гл.). Параўн. серб.-харв. по̏хођани ’перазоў, госці ў маладой’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пераве́рзці ’сказаць, няправільна расказаць’ (Яруш.; Нас.), пераве́рзць, перавярза́ць ’у перакручаным выглядзе перадаваць што-небудзь’ (Растарг.). Да пера- і вярзці́ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прайдзісве́т ’пранырлівы, лоўкі, хітры чалавек’ (ТСБМ, Нас., Сл. ПЗБ). Ад формы заг. ладу дзеяслова прайсці і свет. Параўн. верціхвост, верцішыйка.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Праску́ра, праскурка, про́скура, праскура́, проску́рка ’прасвіра’ (Шат., Касп., Др.-Падб., Нас., Шпіл., Мік., ТС, Маш.; маг., Шн. 2). Гл. прасвірка.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прасто́та ’зборня простых людзей’ (Нас.). Ад про́сты з суф. зборнасці ‑ота, аб якім гл. Сцяцко, Афікс. наз., 120 і наст.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пра́шчацца ’хавацца’: гадзіна прашчацца ад нас (воран., Сл. ПЗБ). Паводле аўтараў слоўніка (4, 108), з рус. пря́таться ’тс’ (= сапсаванае прячется).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)