саско́чыць, -чу, -чыш, -чыць; зак.

1. Скочыць, скачком спусціцца ўніз.

С. з каня.

2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Не ўтрымаўшыся на чым-н., зваліцца, скінуцца.

Дзверы саскочылі з завесаў.

|| незак. саска́кваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

спага́да, -ы, ДМ -дзе, ж.

1. Спачуванне каму-н. у сувязі з чым-н., добразычлівыя адносіны да каго-н.; маральная падтрымка.

С. да людзей.

2. Літасць да каго-н. з чыйго-н. боку.

Ніякай спагады гультаям!

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

сугу́чны, -ая, -ае.

1. Які гучыць суладна, гарманічна (пра музычныя гукі).

2. Які супадае, падобны па гучанні (пра словы, гукі мовы).

3. перан. Які гарманіруе з чым-н.

Настрой с. з цудоўным надвор’ем.

|| наз. сугу́чнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

суджэ́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

1. У логіцы: форма мыслення, якая ўяўляе сабой спалучэнне паняццяў, з якіх адно (суб’ект) вызначаецца праз другое (прэдыкат).

2. Меркаванне, заключэнне аб чым-н., погляд на што-н.

Мець сваё с.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

сумава́ць, -му́ю, -му́еш, -му́е; -му́й; незак.

1. Знаходзіцца ў стане суму.

Недзе далёка сумуе гаротная матка.

2. па кім-чым. Адчуваць душэўны неспакой; журыцца, тужыць.

С. па сыне.

С. па рабоце.

Летам у вёсцы с. няма калі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

супрацьле́глы, -ая, -ае.

1. Размешчаны насупраць; які ідзе, вядзе ў адваротным кірунку.

С. бераг ракі.

2. Які карэнным чынам адрозніваецца ад чаго-н., не сумяшчальны з чым-н.

Супрацьлеглыя паняцці.

|| наз. супрацьле́гласць, -і, ж. (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

тра́хнуць, -ну, -неш, -не; -ні; зак. (разм.).

1. Моцна, з сілай стукнуць каго-, што-н. або чым-н.

Т. кулаком па спіне.

2. Выстраліць; забіць, застрэліць.

Т. з вінтоўкі.

Трахнулі двух ваўкоў.

|| незак. тра́хаць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

цярпі́мы, -ая, -ае.

1. Такі, які можна цярпець, з якім можна мірыцца.

Цярпімыя ўмовы жыцця.

2. Які ўмее мірыцца з кім-, чым-н.; памяркоўны.

Цярпімыя адносіны да чаго-н.

|| наз. цярпі́масць, -і, ж.

Ц. да чужых выказванняў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

Ні́хвець ’недамагаць, чэзнуць’, ніхневаць ’тс’ (ТС). Няясна; магчыма, утворана ад дзеяслова хвеяцца (хвѣицьца) ’хістацца’ (Нас.), польск. chwiać ’згібаць, хістаць’, укр. хвіяти ’нахіляць, гойдаць’ і пад., ні‑ ў гэтым выпадку мела б узмацняльны характар, чым і тлумачыцца яго націскны характар. Відаць, выпадковае падабенства да балг. дыял. нехвелам ’недамагаць, хварэць’, нехвель ’хвароба, слабасць’ (Гераў), якое лічыцца грэцызмам.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Падо́бны ’які мае падабенства з кім-, чым-н., нагадвае каго-, што-н.’ (ТСБМ), ’прыгожы, здатны, добры да чаго-н.’ (Федар. VII). Агульнаславянскае: рус. подо́бный, укр. подо́бний, поді́бний, ст.-слав. подобьнъ, чэш., славац. podobný і г. д. Праслав. podobьnъ, якое ад podobiti < doba (гл. даба), з першапачатковым значэннем ’падыходзячы’ (гл. Фасмер, 3, 298; Брукнер, 91).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)