та́хкаць, ‑ае; незак.
Разм.
1. Стукаць. Тахкае і прарэзліва шуміць за Грынямі на рацэ калгасная лесапілка. Пташнікаў. / Пра часткі механізмаў, што працуюць. Непадалёк .. аднастайна тахкаў рухавічок перасовачнай электрастанцыі. Броўка. / Пра аўтаматычную зброю. Тахкае кулямёт.
2. Рытмічна пульсаваць, моцна біцца, стукаць (пра сэрца). Моцна-моцна тахкае .. сэрца, нібы хочучы вырвацца, паляцець з грудзей. Лынькоў. Сэрца ў .. [Цімоха] тахкала так моцна, што, мабыць, пачуў і .. [Сымон]. Навуменка. // безас. Пра пачуццё шуму, удараў (у галаве, вушах і пад.). Тахкае і баліць у галаве. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гвалто́ўна, прысл.
Супраць волі, жадання; сілай. Дзвіну не запыніш ніякай мяжой, Як з сэрца гвалтоўна не вырвеш кахання. Зарыцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кардыё... (а таксама кардыя...).
Першая састаўная частка складаных слоў, якая па значэнню адпавядае словам «сэрца», «сардэчны», напрыклад: кардыёграф, кардыёлаг.
[Ад грэч. kardia — сэрца.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
pacemaker
[ˈpeɪsmeɪkər]
n.
1) стымуля́тар сэ́рца
2) рэгуля́тар ры́нку
3) лі́дэр -а m.; задава́льнік то́ну
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
purify
[ˈpjʊrɪfaɪ]
v.t.
ачышча́ць (мо́ву, ваду́)
to purify the heart — ачы́сьціць сэ́рца (ад усяля́кага зла)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
цю́каць разм klópfen vi; póchen vi;
сэ́рца цю́кае das Herz schlägt;
у скро́нях цю́кае die Schläfen hämmern
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
калаці́цца
1. (хістацца, трэсціся) zíttern vi, sich schütteln;
2. (моцна біцца – пра сэрца) póchen vi, stark klópfen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
страпяну́цца
1. áuffahren* vi (s), zusámmenfahren* vi (s);
2.:
сэ́рца страпяну́лася das Herz schlug bis zum Hálse
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Мачы́на ’зерне маку’, ’каліва, маласць’ (івац., Жыв. сл.; ТС, Ян.), укр. мачи́на ’тс’. Паўд.-бел.-укр. ізалекса, утвораная пры дапамозе суфікса ‑ін‑а ад мак (гл.). Чэш. mačinka ’галінка з пладамі садавіны’, ’«сэрца» галоўкі салаты’ з matć‑ < matka (Махэк₂, 347).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Та́хаць ’біць у дошку малатком падчас начной варты’ (Нас.), та́хыць ’ляпаць’ (Бяльк.), та́хаты ’ўзбоўтваць; стукаць, біцца (у тым ліку пра сэрца)’ (Сл. Брэс.), ’трэсці, варушыць, узбоўтваць (аб пасудзіне з вадкасцю)’ (драг., З нар. сл.). Гукапераймальнае ўтварэнне, суадноснае з тах, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)