падгатава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., што.
1. Прыгатаваць загадзя. Падгатаваць стол для вячэры. □ Партызаны расчысцілі снег, падгатавалі месца для вогнішча. Колас.
2. і чаго. Згатаваць у дадатак да наваранага раней.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пратары́ць, ‑тару, ‑торыш, ‑торыць; зак., што.
Пракласці яздой, хадзьбой (дарогу і пад.). Раней тут дарогі не было, яе пратарылі партызаны. Янкоўскі. Следам [за першым савецкім спадарожнікам] пратарыў першую сцежку ў космас наш чалавек. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
па-ране́йшаму, прысл.
Так, як і раней. На схілах, куды пайшлі пехацінцы, было па-ранейшаму ціха. Мележ. Косця нешта расказваў яшчэ, але думкі Міхася былі па-ранейшаму далёка адсюль. Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заману́цца, ‑нецца; безас. зак., з інф.
Разм. Прыйсці ў галаву, захацецца. Неяк на зімовых канікулах мне заманулася паездзіць па тых гарах, дзе раней кіпела ў снежных віхурах наша дзяцінства. Сіпакоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
удакладне́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. удакладняць — удакладніць.
2. Думка, падрабязнасці дэталь і пад., якія ўдакладняюць раней сказанае ці напісанае. [Леў Раманавіч:] — Сказана вобразна, але патрабуецца такое-сякое ўдакладненне. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чаля́днік, ‑а, м.
Уст. Рамеснік у цэхавага майстра ў феадальных гарадах Беларусі, Літвы, Польшчы. Раней у рамястве наёмным работнікам (але толькі ў цэхавым сэнсе гэтага слова) быў адзін чаляднік. Алексютовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Арыента́цыя. У сучаснай форме замацавалася пад рускім уплывам; раней зафіксавана форма оръентацыя, якая адлюстроўвае, магчыма, польскі ўплыў (Яруш.). Крыніцай слова, аформленага на славянскі лад, з’яўляецца франц. orientation ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
акцэсі́йны
(ад лац. accessio = далучэнне)
які далучаецца);
а. дагавор — дагавор, падпісваючы які, дзяржава далучаецца да дагавору, заключанага раней паміж іншымі дзяржавамі.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
дэнацыяналіза́цыя
(ад дэ- + нацыяналізацыя)
1) зварот раней нацыяналізаванай маёмасці былым яе гаспадарам;
2) страта нацыянальных асаблівасцей (мовы, культуры і інш.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
каве́рынг
(англ. covering)
водкуп прададзеных раней каштоўных папер, кантрактаў, тавараў для спынення абавязацельстваў па здзелках на тэрмін, заключаных біржавымі спекулянтамі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)