rezerwa

rezerw|a

ж.

1. рэзерв, запас;

mieć w ~ie — мець у рэзерве;

~y dewizowe — валютныя рэзервы;

~y finansowe — фінансавыя рэзервы;

~y gotówkowe — запасы наяўных сродкаў;

~y produkcji — рэзервы вытворчасці;

~y ubezpieczeniowe — страхавыя рэзервы;

2. стрыманасць; асцярожнасць; недавер;

odnosić się z ~ą — ставіцца стрымана (з недаверам)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

ме́цца ​1, маюся, маешся, маецца; незак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Быць у наяўнасці; знаходзіцца; існаваць. Уласна кажучы, рашэнне магло быць і было толькі адно: ісці, не губляючы ні адной хвіліны дарэмна, ісці, пакуль маецца непарушны запас харчоў. Шамякін. [Аксіння:] — Ды мы, сынок, не былі б у крыўдзе, каб у цябе і сакрэты якія меліся... Лынькоў.

2. Адчуваць сябе. — Як маешся? — разглядаючы вільготнымі вачыма сябра .., спытаўся .. [Цімка]. Карпаў. Раніцой, перад пачаткам урокаў, Клава заглянула ў школьны сад: як там маюцца яе бярозкі? Якімовіч.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), з інф. Аб тым, што павінна быць. Меўся распачацца справаздачна-выбарчы сход прафсаюзнай арганізацыі. Карпюк. // Мець намер, збірацца зрабіць што‑н. Кафедра мелася рэкамендаваць кандыдатаў у аспірантуру. Шахавец. З дому Косця меўся ехаць крадком, але перад бацькам нібы прагаварыўся. Адамчык.

•••

Мецца на ўвазе — меркавацца, падразумявацца.

ме́цца ​2, нескл., н.

Разм. Тое, што і мецца-сапрана.

[Іт. mezzo — сярэдні.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

скарбо́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

1. Скрыначка, бляшанка і пад. з вузкай шчылінай для збірання, назапашвання грошай. Устаўшы раніцай,.. [Юра] разбіў сваю фарфоравую скарбонку і пералічыў грошы. Было аж дваццаць два рублі. Бяганская. На камодзе яго [Шулікава] ўвагу прыцягнула скарбонка, зробленая ў выглядзе прыгожага белага сабачкі з чырвоным банцікам на шыі. Васілёнак. // Бляшанка для збору ахвяраванняў (у царкве, на відовішчах і пад.). А ў царкве ўсё прыбывае Падманутых людзей. Грыміць Царкоўная скарбонка! Корбан. У зале пачыналіся скокі, і медныя гукі аркестра зліваліся з бразга[там] медзякоў у пустыя скарбонкі. Гартны. // перан. Запас грошай; асабовы рахунак эканоміі сродкаў. [Кіра:] — Мы, тата, у камсамольскую скарбонку не адну тысячу паклалі. Карпаў. У скарбонку ашчаднасць пакладзены новыя тысячы рублёў. «Звязда».

2. Тое, што і скарбніца (у 2 знач.). На шчасце, паявіўся Кібрык, які быў сапраўднай скарбонкай розных звестак і чутак. Шыцік. Аповесць «Дрыгва» ўвайшла ў скарбонку не толькі беларускай, але і ўсёй савецкай літаратуры. «ЛіМ».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заліча́ць, залі́чваць, залічы́ць

1. (y склад чаго-н.) (in die Lísten) éintragen* vt; ánstellen vt, éinstellen vt, áufnehmen* vt (прыняць);

заліча́ць у штат fest ánstellen [éinstellen];

заліча́ць сакратаро́м als Sekretär éinstellen;

заліча́ць у запа́с вайск. in die Resérve [-və] áufnehmen*;

2. (занесці на рахунак) ánrechnen vt;

заліча́ць у кошт до́ўгу als Téilzahlung ánrechnen;

3. (палічыць засвоеным) als erfüllt betráchten, als bestánden ánrechnen;

гэ́та табе́ залі́чыцца das kommt auf dein Kónto, das wird déinem Kónto gútgeschrieben

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

бяда́ ж. беда́; го́ре ср.;

◊ б. ў тым, што... — беда́ (го́ре) в том, что...;

як на бяду́ — как на беду́;

на маю́ бяду́ — на мою́ беду́;

не б. — не беда́;

не твая́ б. — фам. не твоя́ печа́ль;

тако́й бяды́ — не велика́ беда́;

б. вялі́кая — велика́ беда́;

то́лькі тае́ бяды́! — что за беда́! бо́льше бы беды́ не́ было;

б. мала́я — го́ря ма́ло;

памагчы́ бядзе́ — го́рю помо́чь;

дале́й ад бяды́ — пода́льше от греха́;

нядо́ўга і да бяды́ — до́лго ли до беды́ (греха́);

панацэ́я ад усі́х бед — панаце́я от всех бед (зол);

сябры́ пазнаю́цца ў бядзе́ — посл. друзья́ познаю́тся в беде́;

б. на бядзе́ е́дзе, бядо́ю паганя́е — посл. беда́ на беде́ е́дет, бедо́й погоня́ет;

б. па бядзе́ як па ні́тачцы ідзе́ — посл. пришла́ беда́ — отворя́й ворота́;

чужу́ю бяду́ рука́мі развяду́ — посл. чужу́ю беду́ рука́ми разведу́;

запа́с бяды́ не чы́ніць — погов. запа́с карма́на не дерёт

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ЗБРО́Я

(юрыд.),

устройствы і прадметы, канструктыўна прызначаныя для паражэння жывой ці інш. цэлі, а таксама для падачы сігналаў. У адпаведнасці з нац. заканадаўствам Рэспублікі Беларусь у залежнасці ад мэты выкарыстання адрозніваюць З. грамадзянскую, службовую і баявую. Да грамадзянскай З. належыць: З. самаабароны [агнястрэльная гладкаствольная і бясствольная, святлогукавога дзеяння, газавая З. (газавыя пісталеты і рэвальверы, мех. распыляльнікі, аэразольныя і інш. ўстройствы), электрашокавыя ўстройствы і іскравыя разраднікі]; спартыўная З. (агнястрэльная з наразным ствалом і гладкаствольная, халодная клінковая, кідальная, пнеўматычная); паляўнічная З. (агнястрэльная розных тыпаў, халодная клінковая і інш.); сігнальная З. (трасіруючыя кулі і снарады, дымавыя снарады і інш.); халодная З., прызначаная для нашэння з нац. касцюмам, казацкай і інш. формай. Службовая З. ўключае агнястрэльную гладкаствольную, наразную караткаствольную і інш. У паняцце баявая З. ўваходзяць усе яе віды, прызначаныя для вырашэння баявых і аператыўна-службовых задач, прынятыя на ўзбраенне рознымі органамі дзяржавы і іх супрацоўнікамі ў адпаведнасці з заканадаўствам. У шэрагу краін права легальна набываць, трымаць і выкарыстоўваць З. маюць усе або асобныя грамадзяне (у ЗША больш за 200 млн., у Расіі каля 4 млн., у Рэспубліцы Беларусь каля 200 тыс. адзінак такой З.). У Рэспубліцы Беларусь З. можа знаходзіцца ў насельніцтва толькі пры наяўнасці спец. дазволу праваахоўных органаў. Ваеннаслужачыя, звольненыя ў запас або ў адстаўку, маюць права трымаць корцік ці інш. халодную З. Крымін. заканадаўства Беларусі ўстанаўлівае адказнасць за незаконнае нашэнне, захоўванне, набыццё, выраб, збыт і крадзеж З., боепрыпасаў, выбуховых рэчываў.

Р.Ч.Лянькевіч.

т. 7, с. 30

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

supply

I [səˈplaɪ]

1.

v.t. -pplied, -pplying

1) дастаўля́ць; забясьпе́чваць

2) пакрыва́ць, вярта́ць

to supply a deficiency — вярта́ць за недахо́п, пакрыва́ць няста́чу

3) задавальня́ць (жада́ньне, патрэ́бы)

4) замяня́ць, папаўня́ць

5) часо́ва заступа́ць

2.

n., pl. -pplies

1) забесьпячэ́ньне, даста́ўка, паста́ўка f.

2) запа́с -у m.

a supply of coffee — запа́сы ка́вы

3) прапанава́ньне n.

supply and demand — прапано́ва і по́пыт

4) часо́вы засту́пнік

5) бюджэ́тныя асыгнава́ньні

•

- in short supply

- in supply

II [ˈsʌpəlli]

adv.

гну́тка, мя́кка

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

none

[nʌn]

1.

pron.

1) нія́кі, ніво́дзін

None of these is a typical case — Ніво́дзін з гэ́тых выпа́дкаў не тыпо́вы

2) ніхто́, нішто́

None have arrived — Ніхто́ не прыйшо́ў

None of them knows it — Ніхто́ зь іх ня ве́дае гэ́тага

This is none other but brass — Гэ́та нічо́га і́ншага, як лату́нь

2.

adv.

ані́, зусі́м не

Our supply is none too great — Наш запа́с ані́ не завялі́кі

none the less — тым ня менш

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

па́мяць, -і, ж.

1. Здольнасць захоўваць і аднаўляць у свядомасці ранейшыя ўражанні, вопыт, а таксама сам запас уражанняў, якія захоўваюцца ў свядомасці.

Добрая п.

Урэзацца ў п.

Вылецець з памяці (забыцца). Гаварыць на п. або па памяці (не гледзячы ў тэкст). Выкінуць з памяці (забыць). Дацца ў п. (запомніцца). Падарыць што-н. каму-н. на п. (каб помніў). Не ў п. (пра тое, што не помніцца). На памяці чыёй або пры памяці чыёй ці за чыю п. (у перыяд жыцця каго-н., калі ён сам быў сведкам чаго-н.). Дайсці да памяці (апрытомнець). Прыйсці на п. (успомніцца). Кароткая п. у каго-н. (хутка забывае; звычайна пра таго, хто не хоча помніць, успамінаць што-н.). Курыная п. (вельмі дрэнная; разм., жарт.). П. машыны (перан.: пра запамінальнае ўстройства вылічальнай машыны).

2. Успамін пра каго-, што-н.

Ён пакінуў у нас добрую п. пра сябе.

Захоўваць п. пра якую-н. падзею.

3. Тое, што звязана з памерлым (успаміны пра яго, пачуцці да яго і пад.).

Прысвяціць манаграфію памяці свайго настаўніка.

Ушанаваць п. нябожчыка ўставаннем.

Вечная п. каму-н. (пажаданне, каб доўга, вечна помнілі каго-н. памерлага).

◊

Без памяці —

1) без прытомнасці.

Хворы быў без памяці;

2) вельмі моцна (разм.).

Бегчы без памяці;

3) ад каго-чаго. У захапленні (разм.).

Ён без памяці ад дзяўчыны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

склад I м. (запас чего-л., помещение) склад;

с. збро́і — склад ору́жия;

працава́ць на ~дзе — рабо́тать на скла́де

склад II (род. скла́ду) м.

1. (структура) соста́в;

с. прэзі́дыума — соста́в прези́диума;

2. склад, стать ж.; телосложе́ние ср.;

3. (характер) склад; о́браз;

с. ду́мак — о́браз мы́слей;

◊ ні скла́ду ні ла́ду — ни скла́ду ни ла́ду

склад III м., лингв. слог, склад;

чыта́ць па ~да́х — чита́ть по слога́м (склада́м);

○ адкры́ты с. — откры́тый слог;

закры́ты с. — закры́тый слог

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)