іанізава́ць

(ад іон)

выклікаць іанізацыю, насычаць іонамі (напр. і. газ).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Трупёрда ‘дзябёлая, лянівая дзеўка ці баба’ (рас., Краязн. газ., 2014, № 10). Параўн. рус. трупёрда ‘тс’, ‘абжора’, ‘вялы, непаваротлівы чалавек’, трупёрдый, трупёдрый ‘здаровы, дзябёлы’. Экспрэсіўнае рэгіянальнае беларуска-рускае ўтварэнне на аснове дзеяслова тру́паць ‘біць, стукаць’, параўн. рус. крепко сбитый ‘здаровы, дзябёлы’ з ад’ідэацыяй да *pьrděti (гл. пярдзець). Фасмер (4, 109) мяркуе пра сувязь з труп, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

lay on

а) наклада́ць (фа́рбу, пада́так)

б) право́дзіць (ваду́, газ, эле́ктрыку)

в) лісьлі́віць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

сённека, прысл.

Абл. Сёння. У Мінск наш здалёку, з Дашавы, прыйшоў да нас сённека газ. Машара. — Слухай... А што калі мы з табою, жонка, ды сённека ў клуб выправімся? Там жа нейкае кіно. Савіцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спідо́метр, ‑а, м.

Прыбор, які паказвае хуткасць руху транспартных машын. Як толькі вырваўся [Славік] за горад, даў такі газ, што стрэлка спідометра хутка перапаўзла лічбу 100 і пачала канвульсіўны скакаць, падбіраючыся часам ажно да 120. Шамякін.

[Ад англ. speed — хуткасць і грэч. metreo — вымяраю.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цепланасі́цель, ‑я, м.

1. Рухомае асяроддзе (газ, пара, вадкасць), якое скарыстоўваецца для пераносу цеплаты.

2. У ядзерным рэактары — вадкае або газападобнае рэчыва, якое выносіць з актыўнай зоны цяпло, што вылучаецца ў выніку рэакцыі падзелу ядзер.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

газабало́н

(ад газ​1 + балон)

пасудзіна для захоўвання і перавозкі газу.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

dwutlenek, ~ku

dwutlen|ek

м. хім. двухвокіс;

~ek węgla — вуглекіслы газ

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

жи́дкий

1. ва́дкі;

жи́дкий газ физ. ва́дкі газ;

жи́дкое то́пливо ва́дкае па́ліва;

жи́дкий криста́лл ва́дкі крышта́ль;

2. (не густой) рэ́дкі;

жи́дкая грязь рэ́дкая гразь;

3. перен. (чахлый, хилый) кво́лы;

жи́дкие берёзки кво́лыя бяро́зкі;

4. (не сильный) сла́бы;

жи́дкие аргуме́нты сла́быя аргуме́нты;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сбро́сить сов.

1. в разн. знач. скі́нуць, мног. паскіда́ць, паскі́дваць;

сбро́сить с себя́ плащ скі́нуць з сябе́ плашч;

сбро́сить газ скі́нуць газ;

сбро́сить сто ты́сяч рубле́й скі́нуць сто ты́сяч рублёў;

2. карт. зне́сці;

◊

сбро́сить ма́ску скі́нуць ма́ску;

сбро́сить бре́мя скі́нуць цяжа́р;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)