бест

(перс. best)

заснаванае на даўнім звычаі права недатыкальнасці некаторых месцаў у Іране (мячэцей, дамоў вышэйшага духавенства, іншаземных пасольстваў), адкуль чалавек, якога праследуе ўлада, не можа быць узяты сілай.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Пачы́м ’чаму, адкуль, як’ (Нас.). З рус. почём, перакладзенага на бел. мову.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

вы́пырхнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.

Раптоўна ўзляцець, вылецець адкуль‑н. // перан. Разм. Пакінуць што‑н., пераехаўшы ў другое месца. Міналі гады, і неяк непрыкметна выпырхнуў з бацькоўскага гнязда Максім. Даніленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

жанда́рскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да жандара, жандараў, належыць ім. Жандарская шабля. □ Сурвільчыка .. [Няміра] убачыў з жандарскай канцылярыі, адкуль выводзілі яго пасля допыту. Чорны. // Які складаецца з жандараў. Жандарскі корпус.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

павыво́зіць, ‑вожу, ‑возіш, ‑возіць; зак., каго-што.

Вывезці адкуль‑н. або куды‑н. усіх, многіх або ўсё, многае. Павывозіць вазы з двара. Павывозіць бульбу на рынак. Павывозіць дзяцей у лагеры.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падаро́жнічаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Рабіць падарожжы, вандраваць. Падарожнічаць па Еўропе. □ [Сястра] не магла даўмецца, адкуль я ўзяўся ў такую непагадзь і бездарожжа. Я кажу, што падарожнічаю ў гэтых краях. Скрыган.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пазва́льваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.

1. каго-што. Зваліць, паваліць усіх, многіх ці ўсё, многае або спілаваць, ссячы ўсё, многае.

Вецер пазвальваў слупы.

П. сосны.

2. каго-што. Скінуць адкуль-н. усё, многае або ўсіх, многіх.

Ты там не пазвальвай дзяцей з печы.

3. што. Неакуратна зваліць, скідаць усё, многае.

П. рэчы ў кучу.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

размо́ва, -ы, мн. -ы, -мо́ў, ж.

1. Слоўны абмен з кім-н. звесткамі, думкамі; гутарка.

Завесці размову з сябрам.

Р. па тэлефоне.

2. мн. Чуткі, абгаворы, плёткі.

Пра хлопца хадзіла многа размоў па вёсцы.

3. Мова, гаворка, вымаўленне (разм.).

Па размове лёгка вызначыць, адкуль чалавек родам.

|| прым. размо́ўны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Размоўная інтанацыя.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

узагна́ць, узганю́, узго́ніш, узго́ніць; узагна́ў, -на́ла; узгані́; узагна́ны; зак.

1. каго-што. Прымусіць узысці куды-н.; загнаць на што-н.

У. ката на дрэва.

У. машыну на платформу.

2. каго. Прымусіць падняцца адкуль-н., змяніць становішча; успудзіць (разм.).

У. чараду птушак.

3. што на што. Насадзіць.

У. абручы на бочку.

|| незак. узганя́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

чэ́рпаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; незак., што.

1. Даставаць, набіраць чым-н. што-н. вадкае або сыпкае.

Ч. ваду.

Ч. каўшом пясок.

2. перан. Набываць, браць што-н. адкуль-н. (кніжн.).

Ч. веды.

Ч. сілы.

|| аднакр. чарпану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́, (да 1 знач.).

|| наз. чэ́рпанне, -я, н.

|| прым. чарпа́льны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)