Verbum

давучы́цца, -вучу́ся, -ву́чышся, -ву́чыцца; зак.

1. Завяршыць сваю адукацыю, закончыць навучанне чаму-н.

Вайна не дазволіла д.

2. да чаго. Правучыцца да якога-н. тэрміну.

Д. да восьмага класа.

3. да чаго. Працяглай вучобай давесці сябе да якіх-н. непрыемных вынікаў (разм.).

Давучыцца да прытуплення зроку.

|| незак. даву́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

далучы́цца, -лучу́ся, -лу́чышся, -лу́чыцца; зак., да каго-чаго.

1. Дабавіцца да чаго-н., стварыць адно цэлае з чым-н.

Да групы экскурсантаў далучылася яшчэ пяць чалавек.

2. Згадзіўшыся з кім-, чым-н., прымкнуць.

Д. да грамадскага жыцця краіны.

Д. да дэманстрантаў.

|| незак. далуча́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. далучэ́нне, -я, н.

гарну́цца, гарну́ся, го́рнешся, го́рнецца; гарні́ся; незак.

1. да каго-чаго. Пяшчотна туліцца, лашчыцца.

Г. да мацеры.

2. перан. Старацца быць бліжэй да каго-н., сімпатызуючы каму-н. або маючы на ўвазе якую-н. выгаду.

Г. да дзяўчыны.

Радня да радні горнецца.

3. Мець ахвоту да чаго-н.

Г. да працы.

арбі́та, -ы, ДМ -бі́це, мн. -ы, -бі́т, ж.

1. Шлях руху нябеснага цела, а таксама касмічнага апарата, карабля.

А.

Марса.

2. перан., чаго або якая. Сфера дзеяння, распаўсюджання чаго-н.

3. Вочная ўпадзіна, вачніца.

Аж вочы павылазілі з арбіт.

|| прым. арбіта́льны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.; спец.).

ахво́та, -ы, ДМ -во́це, ж., да чаго або з інф.

Жаданне, імкненне задаволіць якія-н. свае патрэбы, імкненні, схільнасці, захапленні.

А. вучыцца.

Дзе няма ахвоты, там няма работы (прыказка). Мне спяваць а.

◊

Ахвота бярэ (разм.) — ёсць жаданне да чаго-н.

Сагнаць ахвоту (разм.) — задаволіць жаданне, нацешыцца, здаволіцца чым-н.

ахвя́ра, -ы, мн. -ы, -вя́р, ж.

1. Прадмет або жывая істота, прынесеныя ў дар бажаству паводле абрадаў некаторых рэлігій.

2. Добраахвотная ўступка, адмаўленне на карысць каго-, чаго-н.

Навука патрабуе ахвяр.

3. Пра таго, хто пацярпеў або загінуў ад чаго-н.

А. вайны.

|| прым. ахвя́рны, -ая, -ае (да 1 знач.).

абагну́ць, -гну́, -гне́ш, -гне́; -гнём, -гняце́, -гну́ць; -гні́; -гну́ты; зак.

1. каго-што. Абысці, аб’ехаць кругом; пайсці, паехаць у абход чаго-н.

А. лес.

2. што. Згінаючы што-н., абкруціць вакол чаго-н.

А. бочку абручом.

|| незак. агіба́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е, абгіна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і агіна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

аб’ём, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Велічыня чаго-н., выражаная ў кубічных адзінках (у даўжыню, вышыню і шырыню).

А. памяшкання.

2. перан. Наогул велічыня, колькасць, змест чаго-н. з пункту гледжання памераў, саставу.

Вялікі а. работы.

А. ведаў.

|| прым. аб’ёмны, -ая, -ае (да 1 знач.).

|| наз. аб’ёмнасць, -і, ж.

ла́сы, -ая, -ае.

1. Вельмі смачны.

Л. кусок.

2. на што і да чаго. Які мае асаблівую цягу да чаго-н.; прагны; які выражае ахвоту, захапленне.

Л. да смятаны.

Паглядаць ласа (прысл.). Л. як кот на каўбасы (прымаўка). Л. на чужыя прыпасы (прымаўка).

|| наз. ла́сасць, -і, ж. (да 2 знач.).

лі́пнуць, -ну, -неш, -не; ліп, лі́пла; -ні; незак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), да каго-чаго. Прыліпаць, прыставаць.

Гразь ліпне да абутку.

2. перан., да каго-чаго. Назойліва прыставаць (разм.).

Ён ліпне да яе.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Тое, што і зліпацца.

Вочы ліпнуць.