перст книжн., уст. па́лец, род. па́льца м.;

оди́н, как перст адзі́н адны́м; адзі́н-адзіню́ткі; як зязю́лька; як ме́сячык у не́бе; як тапо́ля сяро́д по́ля; як ко́лас на ржы́шчы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мацёры, ‑ая, ‑ае.

1. Сталы, поўны сілы (звычайна пра жывёлу). Сярод высокіх галасоў маладых вылучаўся хрыплаваты бас старога, мацёрага ваўка. В. Вольскі.

2. перан. Вопытны; непапраўны, закаранелы. Мацёры шпіён. Мацёры бюракрат.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нешыро́кі, ‑ая, ‑ае.

Невялікі па шырыні; даволі вузкі. Па баках нешырокай малапаезджанай дарожкі, сярод розных траў і кветак, багата рос і ўжо выспяваў пахучы кмен. Колас. Нешырокая пясчаная вуліца пуставала. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

куко́ль 1, ‑ю, м.

Аднагадовая травяністая расліна сямейства гваздзіковых пераважна з ружовымі кветкамі і ядавітым насеннем; пустазелле, якое расце сярод злакаў.

куко́ль 2, ‑я, м.

Манаскі галаўны ўбор у выглядзе капюшона.

[Ад лац. cucullus — капюшон.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адцясні́ць, ‑цясню, ‑цясніш, ‑цясніць; ‑цяснім, ‑цесніце; зак., каго.

Націскаючы, адапхнуць, адсунуць ад чаго‑н. // Прымусіць адступіць. Камсамольцы, настаўнікі і сярод іх старшыня калгаса наблізіліся да Зарэчнага і крыху адцяснілі Цярэшку. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

здзяйсня́льнік, ‑а, м.

Той, хто здзяйсняе што‑н. Зноў душу бударажыць загадка: як сярод гэтага шуму, бруду, бездарожжа скрозь па будаўнічай пляцоўцы знаходзяцца такія ініцыятары, умельцы, вынаходнікі — здзяйсняльнікі тэхнічнага прагрэсу. Мыслівец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

святкава́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. святкаваць; працэс адзначэння свят. Святкаванне Першага мая. // Свята (у 1 знач.). Святы Казімер карыстаецца вялікаю пашанаю сярод католікаў, і святкаванне яго выпадае напрадвесні. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шліфава́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад шліфаваць.

2. у знач. прым. Які адшліфаваўся; гладкі. Сярод гэтых купін бліскучымі стужкамі павіваліся часамі палоскі вады, чыстыя, гладкія, як шліфаванае шкло. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Лажок ’лагчына’ (Сл. паўн.-зах.), ’лужок, упадзістае месца сярод поля’ (Нас., ТСБМ), ’лужок з вадою’ (Рам., 8). Памяншальнае да лог (гл.). Сюды ж жлоб. лажок ’паз у бервяне’ (Мат. Гом.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прале́сак ’сцежка, паласа паміж лесам’ (Касп.), проле́сак ’пералесак’ (Мат. Гом.). Рус. дыял. проле́сок ’доўгая прагаліна ў лесе’, укр. пролі́сок ’прагаліна, паляна’, польск. przelasek ’лясок сярод поля’. Конфіксны дэрыват пра- + ‑ак адлес.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)