спаць, сплю, спіш, спіць;
1. Быць, знаходзіцца ў стане сну.
2.
3.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спаць, сплю, спіш, спіць;
1. Быць, знаходзіцца ў стане сну.
2.
3.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тапта́ць, тапчу, топчаш, топча;
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нага́
1.
2. (мэблі
◊ ісці́ ў нагу́ з кім
паста́віць на но́гі каго
падня́ць усі́х на но́гі
паста́віць усё на но́гі álle Hébel in Bewégung sétzen;
жыць на шыро́кую нагу́ auf gróßem Fuß(e) lében;
ні наго́й да каго
уста́ць з ле́вай нагі́
стая́ць адно́й наго́й у магі́ле
працягну́ць но́гі álle víere von sich strécken;
з усі́х ног
дай Бог [Бо́жа] но́гі ≅ die Béine in die Hand néhmen*;
кача́цца ў нага́х у каго
сяда́й! У нага́х пра́ўды няма́ setz dich! Stéhen macht nicht klüger;
блы́тацца пад нага́мі beim Géhen im Wége sein;
кульга́ць на абе́дзве нагі́ auf béiden Béinen hínken;
дурна́я галава́ нага́м
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ірва́ць 1 і рваць 1, (і)рву, (і)рвеш, (і)рве; (і)рвём, (і)рвяце;
1. З сілай выхопліваць, рэзкім рухам вырываць, зрываць.
2. Рэзкім рухам раздзяляць на часткі; разрываць.
3. Кусаць, грызці (пра драпежных жывёл).
4. Разбураць, узрываць што‑н. з выбухам.
5.
6.
7.
•••
ірва́ць 2 і рваць 2, (і)рве;
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сон 1, сну,
1. Фізіялагічны стан
2. Тое, што сніцца.
•••
сон 2, сну,
Травяністая расліна сямейства казяльцовых з вялікімі ліловымі кветкамі-званкамі, якая цвіце рана ўвесну.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сці́хнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не;
1. Перастаць чуцца; заціхнуць (пра гукі, шумы і пад.).
2. Перастаць гаварыць, спяваць, крычаць; замоўкнуць.
3. Паменшыцца ў сіле, аслабець; спыніцца (пра з’явы прыроды).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ту́заць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае;
1.
2.
3.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
убі́цца, уб’юся, уб’ешся, уб’ецца; уб’ёмся, убяцеся, уб’юцца;
1.
2.
3. З сілай уваткнуцца ў што‑н. (звычайна пра што‑н. вострае).
4. Утаптацца, утрамбавацца, стаць больш цвёрдым, гладкім.
5.
6.
7.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
знатьI
◊
даёт себя́ знать дае́ сябе́ адчува́ць (адчу́ць), дава́цца (да́цца) у зна́кі;
дать о себе́ знать даць аб сабе́ знаць;
де́лай, как зна́ешь рабі́, як ве́даеш (як хо́чаш);
зна́ем мы вас
знай на́ших
знать ме́ру ве́даць ме́ру;
знать не знаю́ (ве́дать не ве́даю) ве́даць не ве́даю;
знать своё ме́сто ве́даць сваё месца́;
знать со́весть мець сумле́нне;
знать толк (в чём) мець густ (разбіра́цца) (у чым);
знать це́ну кому́, чему́ ве́даць, чаго́ хто ва́рты, ве́даць цану́ каму́, чаму́;
как зна́ешь (зна́ет, зна́ете, зна́ют) як зна́еш (зна́е, зна́еце, зна́юць), як хо́чаш (хо́чаце, хо́чуць);
как (почём) знать хто ве́дае?;
кто его зна́ет хто яго́ ве́дае;
на́до (пора́) и честь знать трэ́ба і ме́ру ве́даць;
не знать ве́ку (изно́су, изно́са) не мець зно́су;
не знать поко́я (о́тдыха
не знать сна не спаць;
не могу́ знать
сам зна́ю я гэ́та і сам ве́даю;
знать в лицо́ знаць у твар;
то и знай
то́лько и зна́ет (зна́ю, зна́ешь
е́сли бы знать, что… (переводится соответствующими личными формами
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
АДНО́СНАСЦІ ТЭО́РЫЯ,
фізічная тэорыя прасторы і часу ў іх сувязі з матэрыяй і законамі яе руху. Падзяляецца на спецыяльную (СТА) і агульную (АТА). СТА створана ў 1904—08 у выніку пераадольвання цяжкасцяў, якія ўзніклі ў класічнай фізіцы пры тлумачэнні аптычных (электрадынамічных) з’яў у рухомых асяроддзях (
У працы Эйнштэйна «Да электрадынамікі рухомых цел» (1905) сфармуляваны 2
На Беларусі
Літ.:
Эйнштэйн А. Сущность теории относительноси. М., 1955;
Фок В.А. Теория пространства, времени и тяготения. М., 1961;
Ландау Л.Д., Лифшиц Е.М. Теория поля. М., 1967;
Синг Дж.Л. Общая теория относительности:
Фёдоров Ф.И. Группа Лоренца. М., 1979;
Левашев А.Е. Движение и двойственность в релятивистской электродинамике.
Иваницкая О.С. Лоренцев базис и гравитационные эффекты в эйнштейновской теории тяготения.
А.А.Богуш.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)