бел. Хто пад’еўшы кладзецца, таму сала завядзецца. Хто пад’еўшы не аддыша, таго Бог за свінню запіша.
рус. После обеда немного полежи, а после ужина побольше походи/После обеда полежи, после ужина походи. После хлеба, после соли отдохнуть часок, так завернётся сала ку сок да лени мешок.
фр.
англ. After dinner sleep a while, after supper walk a mile (После обеда поспи, после ужина пройдись).
нем. Nach dem Essen sollst du stehen oder tausend Schritte gehen (После еды ты должен стоять или пройти тысячу шагов).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
milk
[mɪlk]1.
n.
малако́n.
2.
v.t.
1) даі́ць
2)
а) выця́гваць сок з чаго́
б) выця́гваць інфарма́цыю, сі́лы, гро́шы з каго́
3.
v.i.
дава́ць малако́(пра жывёліну)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Ві́рус ’дробныя мікраарганізмы, якія выклікаюць заразныя захворванні’. Запазычана з рус. мовы (Крукоўскі, Уплыў, 88) < лац.virus ’яд, слізь, вязкая вадкасць, сок’. У значэнні ’вірус’ рус. слова ўжываецца з канца XIX ст.; да гэтага часу лац.virus азначала ’яд’; ’арганізм, які перадаваў хваробу пры непасрэдным кантакце’ (Шанскі, 1, В, 104). Сюды ж вірусны, вірусалогія.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ма́нна, ‑ы, ж.
1. Ежа, якая, паводле біблейскага падання, сыпалася з неба яўрэям у час іх вандравання па пустыні.
2.Спец. Застыўшы сок некаторых раслін, прыгодны для ежы і для лякарства.
3.Разм. Тое, што і манныя крупы (гл. манны).
•••
Манна з неба не сыплецца — дарам нічога не прыходзіцца.
Манна нябесная — што‑н. нечаканае, дарэмнае.
Спадзявацца на манну нябеснуюгл. спадзявацца.
Чакаць манны нябеснайгл. чакаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Бе́рка1 ’бярозавы лес, гай, зараснік’ (Яшкін). Няяснае слова. Магчыма, скарачэнне слоў тыпу беразня́к, беразу́га, беразу́ха, беразя́ка, беразня́. Ці ёсць сувязь з бе́рка2?
Бе́рка2 ’бярозавы сок’ (Касп.), берка, бірка ’бярозавы квас’ (Малчанава, Мат. культ.). Рус.дыял.бе́рька, бе́рика ’тс’. Цёмнае слова. Трубачоў (Эт. сл., 1, 201) думае пра сувязь з bьrati berǫ ’браць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бальза́м
(лац. balsamum, ад гр. balsamon)
1) густы пахучы сок некаторых раслін, які мае ў сваім складзе смолы і эфірны алей;
2) пахучая настойка на лекавых травах;
3) перан. тое, што прыносіць суцяшэнне, заспакаенне.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
БУ́ХНЕР (Buchner) Эдуард
(20.5.1860, г. Мюнхен, Германія — 13.8.1917),
нямецкі хімік і біяхімік. Праф. (1895). Скончыў Мюнхенскі ун-т (1888), дзе і працаваў. У 1893—1911 праф. у Кілі, Берліне, Брэславе, Вюрцбургу. Навук. працы па арган. хіміі. Адкрыў піразол (1889). У 1897 атрымаў з дражджэй сок, які не меў жывых клетак, але выклікаў энергічнае спіртавое браджэнне. Гэта адкрыццё заклала асновы сучаснай энзімалогіі. Нобелеўская прэмія 1907.
Літ.:
Волков В.А., Вонский Е.В., Кузнецова Г.И. Выдающиеся химики мира: Биогр. справ. М., 1991. С. 81.