смята́нка, ‑і, ДМ ‑нцы, ж.

1. Разм. Ласк. да смятана.

2. Верхні густы і тлусты слой малака; вяршкі. Зліць смятанку з малака. □ Мужу халаднічок на сыроватцы, а тварог ды смятанку — у горад. Пальчэўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перыёст

(ад перы- + гр. osteon = косць)

верхні злучальнатканкавы слой косці, надкосніца.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

рэгалі́т

(ад гр. rhegos = пакрывала + -літ)

верхні рыхлы слой грунту Месяца.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

фотаэму́льсія

(ад фота- + эмульсія)

святлоадчувальны слой на фотаматэрыялах (фотапласцінках, плёнках, паперы).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

храмасфе́ра

(ад храма- + сфера)

слой сонечнай атмасферы, якая знаходзіцца над фотасферай.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

эпілімніён

(ад эпі- + гр. limnion = азярцо)

верхні слой вады ў азёрах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

гле́ба

1. Верхні слой зямлі, багаты перагноем (БРС).

2. Кавалак зямлі, глыба, зямля, грунт (Гарб.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

культу́рны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да культуры (у 1, 2 і 3 знач.). Культурныя сувязі паміж народамі. Культурны ўзровень насельніцтва.

2. Які стаіць на высокім узроўні культуры. Культурнае асяроддзе. Культурная гаспадарка. // Які мае пэўныя навыкі паводзін у грамадстве. Культурны чалавек. Культурны чытач.

3. Тое, што і культурна-асветны. Весці культурную работу.

4. Які разводзіцца, вырошчваецца (пра расліны); проціл. дзікі, дзікарослы. Культурныя ягады. Культурныя віды злакавых раслін. // Які апрацоўваецца (пра глебу, зямлю). Культурны луг.

•••

Культурны слой зямлі гл. слой.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

БЮ́РГЕРСТВА,

бюргеры, у шырокім сэнсе ўсе жыхары зах.-еўрап. сярэдневяковага горада, у вузкім — сярэдні слой гар. насельніцтва, пераважна рамеснікі і гандляры. Сфарміравалася ў 11—13 ст. у працэсе барацьбы з феадаламі-сеньёрамі за гар. зямлю і вызваленне ад феад. залежнасці.

т. 3, с. 390

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Пласто́ўе ’вялізныя сняжынкі’ (ТС), параўн. укр. пластаваць ’камякі снегу’, ttiacmoeeifb, шастаеш ’снег, які падае камякамі’, гуц. пластів яслой ^рубленых галін’. З прасл. *plast ovbjc — зборны назоўнік ад * plast > пласт (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)