затапта́цца 1, ‑топчацца; зак.
Знішчыцца пры таптанні падэшвамі, капытамі і пад. След затаптаўся. // Уціснуцца, умяцца ў што‑н. ад язды, хады. Пакуль будавалі, усё вакол трэскамі засыпалі. А на вясну ўжо нічога каля хаты і не відаць — усё ў гразь затапталася. Штыхаў.
затапта́цца 2, ‑тапчуся, ‑топчашся, ‑топчацца; зак.
Разм. Пачаць таптацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прапаце́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
1. Моцна спацець; выдзеліць многа поту. — Ты дужа не раскрывайся, — сказаў Мар’ян. — Табе трэба як след прапацець. Васілёнак.
2. Стаць вільготным ад поту; насыціцца потам. Шапка прапацела. Кашуля прапацела.
3. перан. Разм. Патраціць некаторы час на цяжкую работу, справу і пад. Прапацець над чарцяжом дацямна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
працадзе́нь, ‑дня, м.
Адзінка ўліку працы ў калгасах, якая вызначала долю калгасніка ў даходах. Насыпаем сваё збожжа, Ганарымся працаднямі... Хутка вернецца машына І ў наступны пойдзе рэйс. Броўка. У банку на калгасным рахунку з’явіліся першыя зберажэнні, павялічыўся працадзень, і ў калгаснікаў памацнела ўпэўненасць: працуй як след, твая праца не прападзе! Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сіня́к, ‑а, м.
1. Пасінелае месца на целе, твары як след ад удару і пад. Саўка, змяты і збіты, у сіняках і з наручнікамі, ступіў крокі два да стала і спыніўся. Колас. Усё цела хлопчыка было ў сіняках, правая рука распухла і не згіналася. Сіняўскі.
2. Меданосная ядавітая расліна сямейства бурачнікавых.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чы́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак.
Абл. Шоргаць, соўгаць па чым‑н., пакідаючы след. Паглыблены ў гэтыя нечаканыя думкі, стараючыся адмахнуцца ад іх, Максім не адразу зразумеў, чаму гэта Маня спынілася пасярод вуліцы, пачала чырыць чаравікам па зямлі. Кудравец. Стары ішоў насустрач і задуменна чырыў перад сабою кійком, нібы падмятаючы асфальт. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Садаві́ць, садові́ті, садовы́ты ’дапамагаць сесці’, ’прапанаваць сесці’, ’сеяць, садзіць (пра насенне)’ (свісл., гродз., беласг., Сл. ПЗБ), садаві́цца, седаві́цца, садові́тісе, садовы́тысь ’садзіцца’ (гродз., шчуч., ваўк., драг., Сл. ПЗБ), садаві́цца ’тс’ (Сцяшк. Сл.). З польск., параўн. sadowić ’садзіць у паказанае месца’. Паводле Борыся, 537 ад прасл. *sadъ у першасным значэнні ’сажанне; пасадка’; элемент ‑ow‑ (< *‑ou̯‑) ён тлумачыць як след даўней прыналежнасці *sadъ да ‑ŭ‑ асноў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
print2 [prɪnt] v.
1. адбіва́цца, пакіда́ць след (таксама перан.)
2. друкава́ць (у розных знач.)
3. піса́ць друкава́нымі лі́тарамі
4. публікава́ць, змяшча́ць у дру́ку
5. пяча́таць (фатаграфіі)
print off [ˌprɪntˈɒf] phr. v. раздрукава́ць (на камп’ютары)
print out [ˌprɪntˈaʊt] phr. v. = print off
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
натра́піць, ‑плю, ‑піш, ‑піць; зак., на каго-што.
Напасці, наткнуцца на што‑н. Як звычайна, [хлопцы] накіраваліся ў лес. Праз некаторы час знайшлі некалькі маладзенькіх грыбоў.. А яшчэ праз некалькі крокаў натрапілі на лісічкі. Маўр. Прабіраючыся на ўсход, .. [Гнядкоў] на шчасце натрапіў на партызанскі атрад Прыборнага і застаўся ў ім. Шамякін. // Сустрэцца з кім‑н., выпадкова наткнуцца на каго‑н. [Волька:] — А дзе Кастусь — мы не ведаем. Можа, і ён нас шукае, але натрапіць адно на другое не можам. Чорны. Раманаў позірк усё блукаў па зале ды вось натрапіў і на Генку. Ярашэвіч.
•••
Натрапіць на след — тое, што і напасці на след (гл. напасці).
Не на таго натрапіў — тое, што і не на таго напаў (гл. напасці).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
правары́ць сов., в разн. знач. провари́ть;
ры́бу трэ́ба як след п. — ры́бу на́до как сле́дует провари́ть;
усю́ ра́ніцу п. варэ́нне — всё у́тро провари́ть варе́нье;
п. шво — тех. провари́ть шов
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прато́раны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад пратарыць.
2. у знач. прым. Пракладзены яздой, хадзьбой (пра дарогу і пад.). Па пратораных дарогах ехаць небяспечна, наўпрасцяк — снег глыбокі, ды і след па цаліне адразу выдасць. Шамякін. Вясна... Пачарнелі сляды На счарсцвелым зімовым снягу. І цурочкі бурлівай вады На пратораны шлях пабягуць. Хведаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)