skwierczeć

skwiercz|eć

незак. патрэскваць, шыпець; сквірчэць;

słonina ~y na patelni — сала патрэсквае на патэльні

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Пло́ўкі *пра сала, якое выдзяляе шмат тлушчу’ (чач., ЛА, 4). Да плсівіць2, плаўкі4 (гл.). Мену а > о Карскі (1, 98) тлумачыць лабіялізацыяй а пераду.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

нагадава́ць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; зак.

1. каго. Выгадаваць у нейкай колькасці. Нагадаваць дзяцей. // чаго. Вырасціць у нейкай колькасці. Тым часам падраслі дочкі, нагадавалі вазонаў. Шахавец.

2. што. Нарасціць, добра кормячы. Нагадаваць на парсюку сала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пакро́іць, ‑крою, ‑кроіш, ‑кроіць; зак., што.

1. Скроіць усё, многае. Пакроіць касцюмы.

2. Парэзаць, падзяліць на часткі ўсё, многае. Бацька пакроіў хлеб і парэзаў тонкае сала. Брыль.

3. і без дап. Кроіць некаторы час.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

по́дмазка, ‑і, ДМ ‑зцы; Р мн. ‑зак; ж.

Кавалачак сала, здору і пад., якім падмазваюць скавараду, калі пякуць бліны. Пахла подмазка ад скаварады пад прыпекам. Чорны. Дранікі на подмазцы. Ого! Гэта ежа. Няхай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

камо́ра, -ы, мн. -ы, -мо́р, ж.

1. Халоднае памяшканне пры хаце для захоўвання запасаў ежы, адзення і іншых хатніх рэчаў.

Злажыць сала і мяса ў камору.

2. Бакоўка ў вясковай хаце, дзе спяць.

Дзеці спалі ў каморы.

3. Кантрольны пункт лясніцтва (уст.).

|| памянш. камо́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж. (да 1 і 2 знач.); прым. камо́рачны, -ая, -ае і камо́рны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

БАШЫ́РАЎ Гумер Башыравіч

(н. 7.1.1901, с. Янга-Сала Арскага р-на, Татарстан),

татарскі пісьменнік. Літ. дзейнасць пачаў у 1931 (апавяданне «Кроў Хашыма»), Збіраў і даследаваў тат. фальклор, які паўплываў на характар яго творчасці. У творах падзеі грамадз. і Вял. Айч. войнаў, жыццё вёскі (аповесці «Сіваш», 1937; «Родны край — зялёная мая калыска», 1967; зб-кі апавяданняў «Помста», 1942; «Гарманіст», 1943; раманы «Гонар», 1948, Дзярж. прэмія СССР 1951; «Добрай раніцы», 1963; «Сем крыніц Алтынбікэ», кн. 1—2, 1977—78.

т. 2, с. 367

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Жывасо́л ’сок з салёнага мяса, сала’ (Шат.). Складанае слова паводле той самай мадэлі, што разнасол, дзе жывы‑ ў знач. ’што мае адносіны да жывёл’ (жывая прырода, жывы куток).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

запа́слівы, ‑ая, ‑ае.

Які любіць і ўмее запасацца, ствараць запас. Бочку з вадою, відаць, трымалі тут запаслівыя гаспадары для паліўкі град. Якімовіч. Запаслівы, як і любы шафёр, Цімашэнка дастаў з багажнай скрынкі кавалак ружовага сала. «Беларусь».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Здор ’нутраное свіное сала’. Рус. сдор (Даль), укр. здір ’тс’. Бязафіксны назоўнік з аблаўтам ад здзерці, здзіраць (гл. дзерці) ’тое, што здзіраецца’. Фасмер, 9, 586; Лекс. Палесся, 132–136.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)