Перламу́тр ’каштоўнае цвёрдае рэчыва ўнутры некаторых ракавін’ (ТСБМ), пірламу́трік ’перламутравы выраб’ (Юрч. СНЛ). Праз рус. перломутр запазычана з ням. Perlemutter, Perlenmutter < с.-в. ням. bërlinmuoter — калька з с.-лац. mater perlatum ’маці жэмчуга’, як і франц. mère‑perle, ісп. madreperla, англ. mother of pearl ’тс’ (Фасмер, 3, 242; Васэрцыер, 170).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Verwándtschaft
f -, -en
1) свая́цтва, ро́днасць, ро́днаснасць
2) радня́
die ~ mütterlicherseits [väterlicherseits] — радня́ з бо́ку ма́ці [ба́цькі]
3) хім. ро́днасць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
збедава́цца, збядуюся, збядуешся, збядуецца; зак.
Разм. Доўга бядуючы, знаходзячыся ў бядзе, змучыцца, змагчыся. Міхалючкова маці, Алімпа, за гэты час знудзілася, збедавалася. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зганьбава́ць, ‑бую, ‑буеш, ‑буе; зак., каго-што.
Тое, што і зганьбіць. Сашка зганьбаваў .. [Надзю], а маці яго — на табе, у адведкі прыйшла. Гроднеў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заве́сіць, ‑вешу, ‑весіш, ‑весіць; зак., каго-што.
Закрыць, павесіўшы што‑н. Завесіць дзіця ў калысцы. □ Маці завесіла вокны знадворку саламянымі матамі. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зажу́раны, ‑ая, ‑ае.
Разм. Засмучаны, маркотны. Калі.. маці выйшла з хлява, я не пазнаў яе — такая яна раптам зрабілася сумная, зажураная. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
качарэ́жка, ‑і, ДМ ‑жцы; Р мн. ‑жан; ж.
Памянш. да качарга; невялікая качарга. Маці грозна пазірае на качарэжку каля печы. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кушэ́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
Невялікая канапа з узгалоўем, але без спінкі. Маці паслала госці на .. кушэтцы. Брыль.
[Фр. couchette.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нашмарава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., каго-што.
Разм. Намазаць, нацерці. Пастагнаў [бацька] уночы, маці нашмаравала бакі тарпатынаю, а раніцаю павалокся на абход. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паразбіва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Разм. Разбіць усё, многае. Маці адразу ў слёзы, а бацька нават паразбіваў місы ад злосці. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)