тэмперату́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак.
Разм. Мець павышаную, высокую тэмпературу цела. Нейкая недабрата пачулася яшчэ з вясны: Марына часам злёгку тэмпературыла, слабела, яе адольвала стома. Марціновіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
*Асы́ты, осы́та, осы́тэ ’злёгку гнілы’ (хвоя, дрэва) (Клім.). Параўн. укр. сита сосна ’сасна са смалой’. Да кораня сыт‑ (гл. сыты) са значэннем ’насычаны’. Параўн. таксама осэ́тня пора́ ’дастатковы час’ (Клім.) пры ўкр. оситня пора ’дастаткова даўні’, зноў да гэтага кораня са значэннем ’сытны’ = ’дастатковы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
чуць², прысл. і злуч.
1. прысл. Ледзь, ледзьве.
Стаміўся, што ч. дадому дайшоў.
2. прысл. Зусім нямнога, злёгку.
Ч. больш.
Ч. лепш.
3. злуч. Ужыв. ў даданых часавых сказах у знач.: як толькі, ледзь толькі.
Ч. узыдзе сонца — маці ўжо на нагах.
◊
Чуць-чуць — зусім нямнога.
Чуць што — як толькі што здарыцца, пры ўсякім выпадку.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пажуры́ць, ‑журу, ‑журыш, ‑журыць; зак., каго.
Крыху або злёгку журыць; журыць некаторы час. Спачатку важатая крыху пажурыла малых шкоднікаў, а потым сказала, для чаго іх паклікалі. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пато́ргваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., чым.
Злёгку, час ад часу торгаць. [Іосіф Валяр’янавіч] гаварыў, паторгваючы плячом, на хвіліну адыходзіў, потым набліжаўся і ўвесь час мармытаў: «Мгу-у, ага». Прокша.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пахло́пваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго або чым і без дап.
Разм. Час ад часу, злёгку хлопаць. Пахлопваць па плячы. □ Коннікі прытупвалі на марозе, пахлопвалі рукавіцамі. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
маласо́льны, ‑ая, ‑ае.
Мала, злёгку прасолены. — Я тут прыхапіў з сабою, — цягнуў сябра Змітрок у сваю хату. — Ды і жонка пастаралася. Першыя маласольныя агурочкі запрашае пакаштаваць. Кавалёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заклеката́ць, ‑клекачу, ‑клякочаш, ‑клякоча; зак.
Пачаць клекатаць. // Праклекатаць. [Бусліха] апусцілася на гняздо, закрануўшы крылом бусла. Бусел злёгку заклекатаў, відаць, напомніў пра асцярожнасць і адсунуўся на самы край. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
замакрэ́ць, ‑эе; зак.
Разм. Злёгку змокнуць, памакрэць. Шэрсць на тураўцовым сівым кані замакрэла, закучаравілася ад поту. Мележ. Замакрэлі ад поту Сцяпанавы лапаткі пад старэнькай залапленай гімнасцёркай. Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
То́ўхаць ’штурхаць’ (Ласт., Шат.), ’непакоіць напамінам’ (Юрч. Сін.), ’пульсаваць’ (пух., Сл. ПЗБ), тоўх — пра лёгкае штурханне ў грудзі, у бок (полац., Нар. лекс.), таўха́ць, таўка́ць ’злёгку штурхаць’ (Юрч.), сюды ж то́ўхала ’той, хто штурхаецца’ (Шат.), то́ўхнуцца ’штурхнуцца’ (Ласт.). Гл. таўхаць, можна дапусціць уплыў дзеясловаў піхаць, штурхаць, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)