піць , п’ю, п’еш, п’е; п’ём, п’яце́ , п’юць; піў, піла́ , -ло́ ; пі; пі́ ты; незак.
1. што і без дап. Глытаць вадкасць.
П. каву.
Хочацца п.
2. Тое ж пра віно, спіртныя напіткі.
П. за чыё-н. здароўе .
Пі — хоць заліся! (пра вялікую колькасць спіртных напіткаў; разм. ).
3. Ужываць спіртное; п’янстваваць.
Муж не п’е і не курыць.
П. без просыпу.
◊
Як піць даць (разм. ) — напэўна, абавязкова.
|| зак. вы́ піць , -п’ю, -п’еш, -п’е; -і́ ты (да 1 і 2 знач. ).
|| наз. піццё , -я́ , н. і пітво́ , -а́ , н. знач. ).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сушы́ ць , сушу́ , су́ шыш, су́ шыць; су́ шаны; незак.
1. што . Рабіць сухім (што-н. сырое, мокрае, вільготнае), трымаючы на паветры або ў цёплым месцы.
С. бялізну.
С. сена.
2. што . Нарыхтоўваць у запас, выдаляючы вільгаць з пладоў, раслін і пад. ; высушваць, засушваць.
С. лекавыя травы.
3. перан. , каго (што)здароўе , знясільваць (разм. ); рабіць чэрствым, нячулым.
Што ты сушыш сябе работай? Бяда сушыць жанчыну.
|| зак. вы́ сушыць , -сушу, -сушыш, -сушыць; -сушаны.
|| наз. су́ шка , -і, Д М ж. знач. ) і сушэ́ нне , -я, н. знач. ).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дорожи́ ть несов.
1. (высоко ценить) даражы́ ць;
на рабо́ те им дорожат на рабо́ це ім даража́ ць;
2. (беречь) даражы́ ць (кім, чым) , шанава́ ць (каго, што) ;
дорожи́ ть свои́ м здоро́ вьем даражы́ ць сваі́ м здаро́ ўем, шанава́ ць сваё здаро́ ўе .
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
broken 1 [ˈbrəʊkən] adj.
1. злама́ ны; разбі́ ты;
get broken злама́ цца; разбі́ цца
2. асла́ блены, падарва́ ны (пра здароўе )
3. пару́ шаны (пра слова, сон і да т.п. )
4. лама́ ны;
He spoke in broken French. Ён гаварыў на ламанай французскай мове.
5. няро́ ўны, бугры́ сты (пра зямлю )
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
fine 4 [faɪn] adv. infml а́ мы раз; якра́ з;
This dress will suit me fine. Гэта сукенка якраз мне падыдзе;
do fine (пра самаадчуванне ) ве́ льмі до́ бра;
How is your wife? – She’s doing fine, thank you. Як здароўе вашай жонкі? – Вельмі добра, дзякуй.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
hatch 1 [hætʃ] n.
1. люк
2. аке́ нца ў сцяне́ памі́ ж двума́ пако́ ямі, асаблі́ ва ку́ хняй і стало́ вай, праз яко́ е падае́ цца е́ жа
3. дзве́ ры (у самалёце, касмічным караблі і да т.п. )
♦
down the hatch! infml ы́ п’ем!; ва́ ша здаро́ ўе !; (пі) да дна!
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
піць trí nken* vt vi
піць чай í nken* ;
піць за чыё -н. здаро́ ўе j-s ú ndheit trí nken* ;
мне хо́ чацца піць í nken;
◊
як піць даць разм. ó dsicher
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
буры́ ць I (разбураць )
1. zerstören vt
буры́ ць дашчэ́ нту É rdboden glé ichmachen; á usrotten vt вынішчыць ); zuní chte machen, verní chten vt знішчаць );
буры́ ць пла́ ны í chte machen [veré iteln];
2. (здароўе í eren vt á ben* vt ú nde [zu Grú nde] rí chten
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
заняпа́ сці , ‑непаду, ‑непадзеш, ‑непадзе; ‑непадзём, ‑непадзяце; зак.
1. ( 1 і 2 ас. не ўжыв. ) . Прыйсці ва ўпадак; збяднець (звычайна пра якую‑н. галіну грамадскага жыцця). А гаспадарка заняпала, Давала мала, вельмі мала На тым адсталым рубяжы. Бялевіч .
2. Страціць здароўе , зрабіцца слабым, хваравітым. Быў.. [хлопчык] вельмі ж слабенькі: як заняпаў змалку, дык ніяк і паправіцца не можа. Якімовіч . [Стафанковічу] пачало здавацца, што ён даўно ўжо заняпаў здароўем і не заўважаў таго. Чорны .
•••
Заняпасці духам
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
віць , ую, уеш, уе; уём, уяце, уюць; пр. віў, віла, віло; заг. ві; незак. , што .
1. Скручваючы, злучаць у адну стопку. Віць вяроўкі. Віць пугу.
2. Рабіць, сплятаючы з чаго‑н. Віць вянкі. □ [Малашкін:] — Няхай [вераб’і] уюць сабе гнёзды на здароўе , дзе ім падабаецца. Пестрак .
•••
Віць вяроўкі з каго — праяўляць уладу над кім‑н., падпарадкоўваць каго‑н. сваёй волі.
Віць гняздо
З ветру вяроўкі віць
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)