Ружжо́ ’стрэльба’ (ТСБМ), ружʼё ’тс’ (Сл. ПЗБ), ружʼе́ ’тс’ (ТС), ружэ́йны ’які мае адносіны да ружжа’, ’які праводзіцца з ружжом’ (ТСБМ). З рус. ружьё, якое першапачаткова ўжывалася ў зборным значэнні ’зброя ўвогуле’, як і оружье́, ад якога паходзіць. Оружье́/оружие ’гармата; зброя’ < прасл. *orǫžьje (дзе ž < g) з тым жа коранем *rǫg‑, што і ў *rǫgati (гл. ругнуцца). Разглядаецца адначасова як вынік кантамінацыі з прасл. *orǫdьje ’гармата’ (Чарных, 2, 606) насуперак Фасмеру. Апошні, акрамя таго, лічыць, што оружье — царкоўнаславянізм пры спрадвечнай форме ружьё (Фасмер, 3, 154). Паводле Адзінцова (Этимология–1985, 123), адпадзенне пачатковага галоснага адбылося па-за межамі Расіі, што сумнеўна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дзі́да
(польск. dzida, ад тур. dzida)
старажытная зброя ў выглядзе доўгага дрэўка з вострым металічным наканечнікам; піка.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
рапі́ра
(ням. Rapier, ад фр. rapière)
колючая зброя з доўгім гібкім чатырохгранным клінком, якая зараз выкарыстоўваецца толькі ў вучэбным і спартыўным фехтаванні.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Партупе́я ’плечавы паясны рэмень, да якога прышпільваецца халодная зброя, палявая сумка і пад.’ (ТСБМ). З рус. портупе́я ’тс’ (параўн. Крукоўскі, Уплыў, 79), дзе з франц. porte‑épée (Праабражэнскі, 2, 110; Фасмер, 3, 336). З рус. таксама партупе́й‑прапаршчык, партупе́й‑юнкер.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыпа́с ’тое, што прыпасена; прыпасы; сродак самаабароны (зброя і пад.)’ (ТСБМ, Гарэц., Байк. і Некр., Др.-Падб., ТС), мн. л. прыпа́сы ’запасы’ (вільн., Сл. ПЗБ). Рус. при́па́с, припа́сы ’запас; прыпасы’, дыял. ’маёмасць, каштоўнасць’. Дэрыват з нулявым суфіксам ад прыпаса́ць, гл. запа́с.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
obosieczny
obosieczn|y
востры з абодвух бакоў; двухбаковавостры;
broń ~a — узаемна небяспечная зброя
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
бярды́ш
(польск. berdysz, ад с.лац. barducium)
старадаўняя зброя ў выглядзе сякеры ў форме паўмесяца на доўгім дрэўку.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
рэвальве́р
(англ. revolver, ад лац. revolvere = рухацца ў адваротным напрамку)
ручная агнястрэльная наразная зброя з рухомым барабанным магазінам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
шпа́га
(іт. spada)
халодная колючая зброя з прамым вузкім і доўгім клінком;
скрыжаваць шпагі — пачаць паядынак, бой, спрэчку.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ятага́н
(тур. jatagan)
сякучая халодная зброя з выгнутым лязом, распаўсюджаная ад 16 ст. у туркаў, арабаў і персаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)