1. Сукупнасць правіл пабудовы слова і сказа, уласцівых якой‑н. мове. // Вучэбная або даведачная кніга, у якой сфармуляваны гэтыя правілы. Школьная граматыка. Нарматыўная граматыка.
2. Раздзел мовазнаўства, які вывучае будову слова і сказа ў мове і адпаведна гэтаму падзяляецца на марфалогію і сінтаксіс. Агульная граматыка. Параўнальная граматыка. Гістарычная граматыка.
[Грэч. grammatikē.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
субстра́т, ‑у, М ‑раце, м.
1. Тое, што ляжыць у аснове якіх‑н. утварэнняў, з’яўляецца асновай чаго‑н. Мінеральны субстрат глебы.// Пажыўнае асяроддзе, дзе развіваюцца якія‑н. арганізмы.
2. У філасофіі — агульная адзіная аснова якіх‑н. з’яў. Матэрыяльны субстрат псіхічных з’яў.
3. У мовазнаўстве — элементы мовы папярэдняга насельніцтва дадзенай тэрыторыі, якія захаваліся ў мове прышэльцаў.
[Ад лац. substratum — подсцілка.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ДАТЧА́НЕ,
нацыя, асн. насельніцтва Даніі (5 млн.чал.). Жывуць таксама ў ЗША, Германіі, Канадзе, Швецыі, Нарвегіі і інш.Агульная колькасць 5,6 млн.чал. (1992). Гавораць на дацкай мове. Вернікі пераважна лютэране, частка — католікі.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ВЕНЕСУЭ́ЛЬЦЫ,
нацыя, асн. насельніцтва Венесуэлы (больш за 15,7 млн.чал.). Агульная колькасць 15,77 млн.чал. (1987). Каля 80% — метысы, мулаты, самба, каля 5% — негры. Гавораць на варыянце іспанскай мовы. Сярод вернікаў пераважаюць католікі.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
дэкадэ́нцтва
(фр. décadence = заняпад)
агульная назва крызісных, упадніцкіх з’яў у культуры канца 19 — пач. 20 ст., што праяўляліся ў выражэнні безнадзейнасці, непрымання жыцця, індывідуалізму.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
клаві́р
(ням. Klavier, ад лац. clavis = ключ)
1) агульная назва струнных клавішных музычных інструментаў (клавікордаў, клавесіна, фартэпіяна і інш.);
2) тое, што і клавіраусцуг.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
лева́нт
(іт. Levante = Усход)
1) уст.агульная назва краін, размешчаных на ўсх. узбярэжжы Міжземнага мора;
2) усходні вецер на Міжземным, Чорным і Азоўскім морах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
эўстаты́чны
(гр. eustathes = спакойны, пастаянны);
э-ыя ваганні — агульная павольная змена ўзроўню Сусветнага акіяна ад змены яго ёмістасці ці ад колькасці вады ў ім.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
trend
[trend]1.
n.
агу́льная накірава́насьць, кіру́нак m.; тэндэ́нцыя, плынь f.
new trends in the arts — но́выя плы́ні ў маста́цтве
2.
v.i.
мець агу́льную тэндэ́нцыю; накіро́ўвацца; схіля́цца
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
валаку́ша, ‑ы, ж.
1. Прымітыўнае прыстасаванне для перавозкі грузаў канём ва ўмовах бездарожжа — дзве доўгія, змацаваныя папярочкамі аглоблі, канцы якіх цягнуцца па зямлі. Да стога [сена] падцягвалі дзвюма валакушамі — таўставатымі жардзінамі, якія былі прымацаваны да гужоў.Асіпенка.
2.Агульная назва сельскагаспадарчых прылад для зграбання сена, саломы, выраўноўвання паверхні раллі і сенажаці.
3. Невялікі невад для лоўлі дробнай рыбы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)