Тага- (таго‑) — ненаціскны элемент складаных слоў тагабо́чны ’які жыве на тым баку’, тагаго́дні ’мінулагодні’, тагаро́чны ’тс’ (Нас.), тагасве́тны ’незямны, пасмяротны’, тагача́сны ’які існаваў у мінулым’ (ТСБМ), тагоча́сны ’тадышні’ (Ласт., Бяльк.). Да той (гл.), на базе спалучэнняў з таго боку, з таго свету, з таго року і пад., параўн. таго‑часу ’зараз жа’ (Нас.). Гл. таго.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Абясці́ць ’абвясціць’ (Нас.), ’абяцаць’ (Шат.) да ob‑věstiti, věstь < *vět‑tь. Параўн. другое значэнне пад уплывам абяцаць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Адзеву́ліць ’здзівідь, абмарочыць, ашукаць’ (Нас.), ададзівуліць (словаўтваральная мадэль, як у абакуліць). Магчыма, кантамінацыя з дзявуля дзяўчынка’. Гл. аздзівяліць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ака́сываць ’мець перавагу ў чым-небудзь, над кім-небудзь’ (Нас.), акаснуць ’падужаць’ (Бяльк.). Параўн. рус. косать ’біць, караць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ба́рхатавы ’аксамітавы’ (Нас.). Утварэнне ад ба́рхат ’аксаміт’ (параўн. ст.-бел. бархат ’тс’, рус. ба́рхат, гл. Фасмер, 1, 129).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Бо́рацца ’бароцца’ (Касп.), ’бадацца’ (Сцяшк. МГ), бо́рыцца (Нас.), бо́ріцца (Бяльк.). Гл. баро́цца. Формы тыпу бо́рацца маюць секундарны націск.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Бро́ніць ’бараніць, забараняць і г. д.’ (Нас.). Паланізм. Параўн. ст.-бел. бронити ’бараніць, абараняць’ < польск. bronić (Булыка, Запазыч.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Во́бач ’убаку; побач’ (Нас., Касп., КЭС, КТС). Рус. о́бочь, укр. о́біч ’тс’. Ад вобак пры дапамозе суф. ‑ь.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вой выкл. (БРС, КТС, Нас., Шат., Бяльк.). Рус. ой, укр. ой. Гукаперайманне (Праабражэнскі, 1, 641; Фасмер, 3, 126).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Во́міт ’рвота’ (Нас.). Запазычанне з польск. womit ’тс’, якое з лац. vomitio ’рваць’ (Кюне, Poln., 115). Гл. ваміт.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)