force2 [fɔ:s] v.
1. прымуша́ць, змуша́ць;
He forced himself to stand up. Ён прымусіў сябе ўстаць;
I was forced to look for another job. Я быў вымушаны шукаць іншую працу.
2. узло́мліваць;
The thieves forced the lock/door. Зладзеі выламалі замок/дзверы
♦
force one’s way сі́лай пракла́дваць сабе́ даро́гу, прабіва́цца (праз натоўп)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
за́яц, зайца, м.
1. Невялікі звярок атрада грызуноў, з доўгімі заднімі нагамі, доўгімі вушамі і кароткім хвастом. Заяц-бяляк. Заяц-русак. □ Па густым зарасніку, як вецер, праімчаўся спуджаны некім касавокі заяц. Якімовіч. // Футра гэтага звярка. // Мяса зайца як ежа; заячына.
2. Разм. Пра безбілетнага пасажыра. З запіскаю ад Баўдзея пайшоў Лабановіч на Новы Свет.. шукаць таго спрытнага обер-кандуктара, што жыў на грошы ад правозу безбілетных пасажыраў, або «зайцаў», як іх там называлі. Колас.
•••
Забіць двух зайцаў гл. забіць.
Пагнацца за двума зайцамі гл. пагнацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перелива́ть несов.
1. в разн. знач. пераліва́ць; см. перели́ть;
2. (о цвете) пераліва́цца;
перелива́ть все́ми цвета́ми ра́дуги пераліва́цца ўсі́мі ко́лерамі вясёлкі;
◊
перелива́ть из пусто́го в поро́жнее погов. зялёны мак калаці́ць, бо́бу ў гаро́се шука́ць, з вадо́ю бі́цца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
alkohol, ~u
м. алкаголь; спіртное;
ani kropli ~u — ні грама спіртнога;
nadużywać ~u — злоўжываць алкаголем;
szukać zapomnienia w ~u — шукаць забыцця ў алкаголі (у бутэльцы)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
scout1 [skaʊt] n.
1. the Scouts ска́ўты (дзіцячая і юнацкая арганізацыя, узнікла ў Англіі) a boy scout бойска́ўт
2. разве́дчык; разве́дчыца;
a geological scout гео́лагаразве́дчык;
a talent scout шука́льнік та́лентаў
3. разве́дка; по́шукі;
go on the scout ісці́ ў разве́дку;
be on the scout for smth. шука́ць, адшу́кваць што-н.
4. выве́дніцкі самалёт або́ карабе́ль
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
tásten
vi
1.
vi (nach D) ма́цаць, абма́цваць рука́мі (што-н.)
2) (nach D) шука́ць, абма́цваючы (што-н.)
3) зандзі́раваць гле́бу (у адносінах да чаго-н. – nach D)
4) працава́ць (тэлеграфным ключом)
2.vt датыка́цца рука́мі (да чаго-н.), абма́цваць (што-н.)
3.
(sich):
sich (in der Dúnkelheit) nach der Tür ~ — (у цемнаце́) ма́цаючы шука́ць дзве́ры
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Гале́лы ’шэлег’ (манета; Нас., з заўвагай: «Dinarii Halenses была мелкая саксонская манета»). З формы галеръ ’назва манеты’, якую прыводзіць Булыка (Запазыч., 77), форму гале́лы атрымаць немагчыма, нават калі лічыць, што тут адбылася асіміляцыя: гале́лы < *галеры. Трэба шукаць іншае зыходнае слова. З нумізматычных даследаванняў вядома, што назва манеты denarii Hallenses ці проста Hallenses (ад назвы швабскага горада Hall) ужывалася і ў форме Halleri (гл. R. Kiersnowski, Wstęp do numizmatyki polskiej wieków średnich. W‑wa, 1964, с. 121). Гэта апошняя праз пасрэдніцтва польск. мовы патрапіла ў бел.: гале́лы (націск!) < Halleri (з асіміляцыяй l — r > l — l).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Па́лец ’адзін з пяці канцавых частак кісці рукі або ступні ў чалавека; канечны член на лапах жывёл і птушак; валік або стрыжань у машынах’. Агульнаслав.: рус. па́лец, укр. па́лець, ст.-рус., ц.-слав. пальць, польск. palec, славен. pȃlec ’вялікі палец’ і г. д. Прасл. раlъ > palьcь. Роднаснымі лічацца лац. pollex, ‑icis ’вялікі палец (на руцэ, назе)’ (падваенне l у выніку экспрэсіўнага характару), далей нов.-перс. pālidan ’шукаць, ісці па слядах’, балг. пáлам ’шукаю’, ст.-в.-ням. fuolen ’адчуваць’ (Фасмер, 3, 191; Махэк, 429; у Фасмера, гл. агляд літ-ры).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ты́цяты ‘рабіць што-небудзь, пераходзячы з месца на месца’ (кам., ЖНС); 3‑я ас. адз. л. ты́цяе ‘цягнецца, пляцецца, ціха ідзе’ (Бес.). Няясна; магчыма, роднаснае чэш. tejcet ‘бадзяцца, швэндацца, ацірацца, лазіць (з месца на месца)’ — старачэшскае ў адносінах да яго (у выніку падаўжэння ъ > y) было б ⁺tycěti (Махэк₂, 638). Да прасл. *tekti, адкуль цячы (гл.). Семантычна суадносіцца з ты́цаті ‘шукаць’ (Сл. Брэс.), якое, аднак, бліжэй да ўкр. ти́цяти, ти́цькати ‘біць заднімі нагамі’, серб. ти́цаты ‘датыкацца’, славац. tycať ‘торкаць’, што да прасл. *tycati, *tъknǫti (ЕСУМ, 5, 566, 577), гл. тыц.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
надзе́йны, ‑ая, ‑ае.
Такі, на якога можна спадзявацца. Надзейная варта. Надзейны памочнік. Надзейны саюзнік. □ [Жан:] — Надзейным людзям даручана здабываць друкарскае абсталяванне. Новікаў. Надзейнаю зменай мы станем у строй Пад ленінскі сцяг наш барвовы. Гілевіч. // Трывалы, моцны. Надзейныя рыштаванні. □ Шнур быў доўгі, метраў са сто, і надзейны, у тры шпагаціны. Брыль. // Які забяспечвае дасягненне мэты, пэўны. Надзейны сродак. □ [Дырэктар:] — [Лясы] былі надзейным прытулкам для.. [партызан] і непераадольнай перашкодай для ворага. В. Вольскі. [Клямт] стаў шукаць больш надзейнага месца. Мележ. // перан. Які забяспечвае поспех. Сяргею здалося, што ён знайшоў надзейны ключ да сэрца старой. Сіўцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)