Verbum

ры́за, -ы, мн. -ы, рыз, ж.

1. Адзенне, якое надзявае святар пры набажэнстве.

Пазалочаная р.

2. Фігурная металічная накладка на абразах, якая пакідае адкрытымі толькі твар і рукі святога.

|| прым. ры́зны, -ая, -ае.

тама́т, -а і -у, М -ма́це, мн. -ы, -аў, м.

1. -а. Тое, што і памідор.

2. -у, толькі адз. Паста, соус з памідораў.

Рыба ў тамаце.

|| прым. тама́тны, -ая, -ае.

Т. сок.

вага́, -і́, ДМ вазе́, мн. ва́гі і (з ліч. 2, 3, 4) вагі́, ва́гаў, ж.

1. толькі адз. Цяжар каго-, чаго-н., які вызначаецца ўзважваннем.

Вызначыць вагу тавару.

Вагой у дваццаць кілаграмаў.

Меры вагі.

Барэц цяжкай вагі.

2. толькі адз., перан. Уплыў, аўтарытэт, значэнне.

Мець вагу ў калектыве.

3. Прылада для ўзважвання чаго-н.

Аўтаматычныя вагі.

◊

На вагу золата — вельмі дорага.

|| прым. вагавы́, -а́я, -о́е (да 1 і 3 знач.).

Вагавыя катэгорыі барцоў.

В. збор.

на́це, часц.

1. Тое, што і на² (у 1 знач.), толькі пры ветлівым звароце або звароце да многіх.

Н. вам кнігу.

2. Ужыв. пры выказванні здзіўлення, гневу і пад.

Н. ж вам, такое здарэнне!

непасрэ́дны, -ая, -ае.

1. Які не мае прамежкавых звёнаў; прамы.

Непасрэдная сувязь.

2. Які робіць усё без сумнення, кіруючыся толькі ўнутранымі схільнасцямі; просты, шчыры.

Непасрэдная натура.

Паводзіць сябе непасрэдна (прысл.).

|| наз. непасрэ́днасць, -і, ж.

кураня́ і куранё, -ня́ці, мн. -ня́ты, -ня́т, н.

Птушаня курыцы.

◊

Куранят увосень лічаць (прыказка) — толькі канец справы пакажа, ці варта было яе пачынаць.

|| памянш. кураня́тка, -а, мн. -і, -так, н.

|| прым. кураня́чы, -ая, -ае.