распу́тацца, ‑аецца; зак.

Вызваліцца ад таго, чым спутаны. Конь распутаўся.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ По́туль ’датуль, да таго месца, да таго часу’ (Янк. 1; Сцяшк. Сл.). Гл. патуль.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

зало́жнік, -а, мн. -і, -аў, м.

Асоба, гвалтоўна кім-н. затрыманая для таго, каб прымусіць выканаць якія-н. абавязацельствы або патрабаванні тую дзяржаву, арганізацыю, да якой належыць гэта асоба.

|| ж. зало́жніца, -ы, мн. -ы, -ніц.

|| прым. зало́жніцкі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

усе́дзець, -джу, -дзіш, -дзіць; зак.

Застацца сядзець, утрымацца ад таго, каб устаць.

Хлопчык хвіліны на месцы не ўседзіць.

Хіба ў такую пагоду ўседзіш у хаце.

Ледзь уседзеў на месцы ад нечаканасці.

На гэтай пасадзе ён доўга не ўседзеў (перан.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

го́рдасць, -і, ж.

1. Пачуццё ўласнай годнасці, самапавага.

Нацыянальная г.

2. Пачуццё задавальнення ад сваіх або чыіх-н. поспехаў.

Г. за сяброў.

3. Пра таго, кім (чым) ганарацца.

Сын — мая г.

4. Ганарыстасць, напышлівасць.

Яго абвінавачвалі ў празмернай гордасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

саскаўзну́цца, саскаўзну́ць абл (her)ábgleiten* (s) (у напрамку да таго, хто гаворыць); hinábgleiten* vi (s), hinúntergleiten* vi (s) (у напрамку ад таго, хто гаворыць); ábrutschen vi (s) (злазіць, спускацца)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

саслі́згваць, саслізгну́ць (her)ábgleiten* vi (s), herúntergleiten* (у напрамку да таго, хто гаворыць); hinábgleiten* vi (s), hinúntergleiten* vi (s) (у напрамку ад таго, хто гаворыць); ábrutschen vi (s) (апаўзаць)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

пастфа́ктум, прысл.

Кніжн. Пасля таго, як што‑н. ужо зроблена, адбылося.

[Ад лац. post factum — пасля зробленага.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

асо́ба, -ы, мн. -ы, асо́б, ж.

1. Асобны чалавек у грамадстве, індывідуум.

Роля асобы ў гісторыі.

2. Чалавек, які трымае сябе важна, ганарліва; персона.

Дзядзька наш — а.!

3. Сукупнасць уласцівасцей пэўнага чалавека, яго характару, паводзін і пад.

Усебаковае развіццё асобы.

4. Чалавек, імя якога не хочуць называць (часцей пра жанчыну).

Званіла адна а.

5. Граматычная катэгорыя, якая паказвае аднесенасць да таго, хто гаворыць (першая асоба), з кім гаворыць (другая асоба) ці да таго, хто не з’яўляецца ні тым, хто гаворыць, ні субяседнікам (ці да неадушаўлёнага прадмета) (трэцяя асоба).

Асобы дзеяслова.

○

Давераная асоба — чалавек, якому што-н. давяраецца, які можа дзейнічаць ад імя таго, хто давярае.

Дзеючая асоба — персанаж у тэатры, персанаж у драматычным творы.

◊

Зацікаўленая асоба — асоба, якая мае інтарэс да якой-н. справы.

Службовая асоба — асоба, якая займае пасаду ў дзяржаўнай установе.

|| прым. асабо́вы, -ая, -ае (да 5 знач.).

А. займеннік.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сябе́, ДМ сабе́, Т сабо́й (сабо́ю), займ. зваротны.

Указвае на адносіны дзеяння да таго, хто яго ўтварае (дзейніка), адпавядаючы па сэнсе асабовым займеннікам любой асобы і ліку.

Расказаць пра с.

Паставіць сабе многа задач.

Размеркаваць паміж сабою.

Думаць пра с.

◊

Выйсці з сябе — раззлавацца.

Замкнуцца ў сабе — адасобіцца ад іншых.

Не па сабе каму (разм.) — няёмка (пра стан збянтэжанасці, разгубленасці і пад.).

Па сабе (разм.) — па сваім гусце.

Сам не ў сабе (разм.) — пра таго, хто страціў душэўны спакой.

У сябе хто (разм.) — у сваім доме, пакоі і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)