сцеражо́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад сцерагчы.
2. у знач. прым. Такі, якога ахоўваюць, засцерагаюць ад каго‑, чаго‑н. / у знач. наз. сцеражо́ны, ‑ага, м. Сцеражонага і бог сцеражэ. Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пазнава́цца, ‑наюся, ‑наешся, ‑наецца; ‑наёмся, ‑наяцеся;
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Станавіцца вядомым, пазнаным. Усё пазнаецца ў параўнанні. □ Сябры пазнаюцца ў бядзе. Прыказка.
2. Незак. да пазнацца.
3. Зал. да пазнаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нацячы́, ‑цячэ; ‑цякуць; пр. нацёк, ‑цякла, ‑цякло; зак.
Паступова сцякаючы або прасочваючыся, сабрацца дзе‑н. Рана была неглыбокая, але ўжо забруджаная. У бот пацякла кроў, запяклася. Шамякін. Цякучае нацячэ, а бягучае набяжыць. Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бру́ха, ‑а, н.
Разм. Тое, што і чэрава. [Вепр] па самае бруха грузнуў у дрыгве. Самуйлёнак. Сытае бруха да навукі глуха. Прыказка. / у перан. ужыв. Паўзуць жалезным брухам танкі, Аж стогнуць сцены камяніц. Глебка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лаве́ц, лаўца, м.
Той, хто стала займаецца лоўляй каго‑, чаго‑н. як промыслам. Лаўцы малюскаў. □ На лаўца і звер бяжыць. Прыказка. // Той, хто ловіць каго‑, што‑н. Зрабіўся я лаўцом сваіх надзей. Гурло.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адзе́жка, ‑і, ДМ ‑жцы; Р мн. ‑жак; ж.
1. Памянш. да адзежа. Каб не ежка ды не адзежка, было б грошай поўна дзежка. Прыказка.
2. Адзінкавы прадмет адзення; тое, што і адзежына.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ня́нька, -і, ДМ -ньцы, мн. -і, -нек, ж.
1. Жанчына, якая даглядае дзяцей у сям’і.
Пайсці ў нянькі.
Дзе нянек многа, там дзіця бязнога (прыказка).
2. перан. Той, хто апякае каго-н., клапоціцца пра каго-н.
|| ласк. ня́ня, -і, мн. -і, нянь, ж. (да 1 знач.).
|| прым. ня́ньчын, -а.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
няпра́ўда, -ы, ДМ -дзе, ж.
1. Тое, што знаходзіцца ў супярэчнасці з праўдай; хлусня.
Няпраўдай свет пройдзеш, ды назад не вернешся (прыказка).
2. Ашуканства, падман.
Многа пабачыў на вяку ашуканства і няпраўды.
3. у знач. вык. Не адпавядае сапраўднасці.
Н., што ён памяняў месца працы. — Ён твой сябар? — Н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
булава́, -ы́, мн. була́вы і (з ліч. 2, 3, 4) булавы́, була́ў, ж.
1. Кароткае жазло з патаўшчэннем на канцы ў выглядзе шара або васьмігранніка (гіст.).
Атаманская б.
І да булавы трэба галава (прыказка).
2. Гімнастычны ручны снарад, які мае выгляд бутэлькі з патаўшчэннем на вузкім канцы.
Практыкаванні з булавой.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
малі́ны, -лі́н, адз. -а, -ы, ж.
1. Паўхмызняковая расліна сямейства ружакветных з салодкімі чырвонымі ягадамі, а таксама самі яе ягады.
Лясныя м.
Садовыя м.
Не быць каліне малінаю (прыказка).
2. толькі адз. Аб чым-н. вельмі прыемным (разм.).
Не жыццё, а маліна.
|| прым. малі́навы, -ая, -ае (да 1 знач.).
Малінавае варэнне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)