Матня́ 1, мотня ’сярэдняя частка невада, куль’ (Маш., Тарн.; хойн., Мат. Гом.; нараўл. З нар. сл.), ма́тня ’тс’ (Федар. 6), матня́ ’задняя частка рыбалоўнай снасці ў выглядзе доўгага мяшка’ (лід., Сл. ПЗБ), ’карма ў невадзе’ (ТС), (перан.) ’пастка’ (КТС, Дунін–Марцінкевіч). Укр. матня́ ’сярэдняя паглыбленая частка невада’, рус. пск. мотня́ ’частка рыбалоўнай снасці’. Паводле Фасмера (2, 582), да мата́цца. Магчыма, аднак, дапусціць у якасці крыніцы лексему матка 1, як месца, адкуль што-небудзь выходзіць. Параўн. рус. с.-урал. ма́точка ’цэнтральная частка невада’, арханг., пск., цвяр., смал., урал. ма́тка ’матня невада’. Гл. таксама матня́ 4.
Матня́ 2 ’стрыжнёвы корань пня’ (жлоб., Мат. Гом.). Да ма́тка 2. Суфікс ‑ня мог узнікнуць у выніку кантамінацыі лексем матка пня.
Матня́ 3, пін. матні̂э́ ’куль саломы для страхі’ (Працы 1), бяроз. ма́тня (Нар. сл.). Да ма́та (гл.).
Матня́ 4, мотня́ ’крэсла, устаўка ў штанах’ (добр., Мат. Гом.; Нар. Гом., ТС). Укр. матня́, рус. мотня́. Да мата́ць, мата́цца. Параўн., аднак, матня 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
particular
[pərˈtɪkjələr]
1.
adj.
1) асо́бны; спэцыфі́чны
That particular chair is already sold — Якра́з то́е крэ́сла ўжо́ прада́дзенае
2) асаблі́вы, незвыча́йны, спэцыфі́чны
a particular friend — асаблі́вы, ве́льмі блі́зкі ся́бра
3) перабо́рлівы (у е́жы); патрабава́льны, дакла́дны
4) падрабя́зны, грунто́ўны
a particular account — падрабя́зная справазда́ча
2.
n.
дэта́ль f., пункт -у m.
•
- in particular
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
slump
[slʌmp]
1.
v.i.
1) ця́жка па́даць; бу́хацца ў крэ́сла
2) права́львацца
The boy’s feet slumped repeatedly through the melting ice — Но́гі хлапца́ раз за ра́зам права́льваліся праз адта́лы лёд
3) го́рбіцца, суту́ліцца
2.
n.
1) цяжко́е, рапто́ўнае падзе́ньне; права́льваньне n.
2) спад -у m. (цэ́наў, дзе́йнасьці)
3) го́рбленьне, суту́леньне n.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
апуска́цца, апусці́цца
1. (heráb)sínken*, (heráb)fállen* vi (s); sich (heráb)sénken, níedergehen* vi (s) (пра туман і г. д); sich níederlassen* (у крэсла і г. д);
засло́на апусці́лася der Vórhang fiel;
2. (маральна) (morálisch) herúnterkommen* vi (s), tíef sínken* vi (s), tíef gesúnken sein;
◊ у яго́ ру́кі апусці́ліся er ließ den Mut sínken, er verlór állen Mut, ihm vergíng álle [jégliche] Lust
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
кача́лка 1, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.
Крэсла з выгнутымі палазамі, на якіх яно качаецца. — Ты помніш, Вера, Адэсу, Люсдорф? — гайдануўшыся ў качалцы, спытаўся Максім Сцяпанавіч. Карпаў. Цёплымі вечарамі, усеўшыся ў качалцы, падоўгу адпачываў [Стальноў] на балконе. Шашкоў.
кача́лка 2, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.
1. Круглая палка для раскачвання цеста або разгладжвання бялізны качаннем. Слаўлю чысты абрус, толькі што пакачаны качалкай, каляны, калі яго маці ў нядзелю раніцай засцілае на стол шырокі. Барадулін. // Прадмет падобнай формы. Сцёпка дастаў з-пад кажуха бляшаную качалку, у якой быў план і ўсякія дакументы. Колас. Усюды былі відаць тоўстыя качалкі пачаткаў. Паслядовіч.
2. толькі мн. (кача́лкі, ‑лак). Прыстасаванне для разгладжвання, качання бялізны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перасе́сці, ‑сяду, ‑сядзеш, ‑сядзе; пр. перасеў, ‑села; заг. перасядзь; зак.
1. Устаўшы з аднаго месца, сесці на другое. [Клара] гулка бахнула вечкамі парты, устала і папрасіла ў Веры Іванаўны, класнага кіраўніка, дазволіць ёй перасесці на другую парту. Б. Стральцоў. Ганна Сцяпанаўна перасела на мяккае крэсла, адкуль было зручней глядзець. Шыцік.
2. Перайсці з аднаго транспарту на другі, каб ехаць далей. Перасесці з цягніка на самалёт. □ Дзесьці па дарозе да Масквы, на адной з невялікіх станцый, я павінен буду выйсці з цягніка, перасесці ў глыбокія сялянскія мажары і ехаць у Віхораўскі калгас. Галавач. // Перайсці на іншую работу, памяняць месца работы. З калгаснага трактара к таму часу перасеў [Анкуда] на тралёвачнік. Карамазаў.
3. Засесці (у горле і пад.). Бульба ў горле перасела.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тэ́паць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм.
1. Ісці, робячы частыя крокі. За .. [Сцяпанам], на пэўнай адлегласці, трымаючы перад сабой белы клуначак з харчамі, дробна тэпала старэнькая Сцяпанава маці. Ракітны. // Уходжвацца з якой‑н. работай; тупаць. [Аня] выйгравала ў часе — пакуль тэпала ў калідоры і кухні Мар’я Андрэеўна. Хадановіч.
2. Ісці, хадзіць наогул. Міця з бацькам выйшлі на парог і доўга стаялі, пазіраючы на чорны шлях, па якім тэпала шэсць няўклюдных фігур. Навуменка. [Незнаёмы:] — Тады давай пайшлі. Бо нам яшчэ тэпаць ды тэпаць. Карпюк.
3. Хадзіць няўпэўнена, пачынаць хадзіць (пра дзяцей). Аднаго разу .. [Галя] паставіла Вадзімку на ножкі, адпусціла рукі, трошкі адышлася, прысела .. і папрасіла: — Вадзічак, хлопчык мой, тэпай да мяне... Сабаленка. Дома пачынаў тэпаць ад крэсла да канапы яшчэ адзін наследнік — Станіслаў. Мехаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
столкну́ть сов.
1. саштурхну́ць; (спихнуть) сапхну́ць, спіхну́ць, мног. паспіха́ць, паспі́хваць;
столкну́ть ло́дку в во́ду сапхну́ць ло́дку ў ваду́;
столкну́ть кого́-л. со сту́ла сапхну́ць каго́-не́будзь з крэ́сла;
2. (заставить удариться с кем, чем) сту́кнуць;
столкну́ть лба́ми сту́кнуць ілба́мі;
3. (свести с чем-л.) сутыкну́ць;
служе́бные отноше́ния опять столкну́ли нас службо́выя адно́сіны зноў сутыкну́лі нас;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
zurücksetzen
1.
vt
1) ста́віць наза́д
2) грэ́баваць (кім-н.), крыўдзіць, абыхо́дзіць (каго-н.)
3) зніжа́ць (цэны)
4) адбрако́ўваць (тавар)
2.
vi (s) (über a) пераско́кваць наза́д (цераз што-н.)
3.
(sich) адсо́ўвацца, се́сці глыбе́й
(у крэсла)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
hitch
[hɪtʃ]
1.
v.t.
1) прывя́зваць да чаго́
2) запрага́ць (каня́)
3) падсо́ўваць (крэ́сла) штуршка́мі, падця́гваць
2.
v.i.
1) прычапля́цца да чаго́
2) чыкільга́ць, чыкіля́ць, ісьці́ кульга́ючы, кульга́ць
3.
n.
1) Tech. зачэ́пка, пятля́ f., ву́зел -ла́ m.
2) кульга́ньне n.
3) перашко́да, замі́нка, затры́мка f.
without a hitch — гла́дка, пасьпяхо́ва, ні сучка́ ні задзі́рынкі
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)