спектр, ‑а, м.

Рознакаляровая паласа, якая атрымліваецца пры раскладанні праменя святла. Светлавы спектр. Інфрачырвоная частка спектра. // Спец. Сукупнасць каляровых ліній, што ўтвараюцца пры прапусканні выпраменьванняў распаленага цела або рэчыва праз пэўныя аптычныя прылады і залежаць ад хімічнага складу гэтага рэчыва. Спектр натрыю.

[Ад лац. spectrum — бачнае.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тэрытарыя́льны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да пэўнай зямельнай прасторы, да тэрыторыі, звязаны з ёй. Тэрытарыяльныя межы. Тэрытарыяльная цэласнасць. // Звязаны з дадзенай, пэўнай тэрыторыяй, мясцовы. Тэрытарыяльныя дыялекты. Тэрытарыяльная партыйная арганізацыя.

•••

Тэрытарыяльныя водычастка мора ці акіяна, на якую распаўсюджваецца суверэнітэт прыбярэжнай дзяржавы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фаса́д, ‑а, М ‑дзе, м.

1. Пярэдняя галоўная частка будынка, што выходзіць на вуліцу. Галоўны фасад павільёна ўпрыгожваецца велічнай каланадай. «Беларусь». Цешыла і вабіла ўсё: .. абліты вадою асфальт, у якім люстраваліся фасады будынкаў, машыны і людзі. Грамовіч.

2. Спец. Вертыкальная праекцыя аб’екта.

[Фр. façade.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

франто́н, ‑а, м.

Трохвугольная або цыркульная верхняя частка фасада будынка, абмежаваная схіламі даху і карнізам. Сярэдзіна сяла. Стары высокі касцёл даўняй архітэктуры, з франтонам, без ніякіх купалоў. Пестрак. Дом у Салаўя на местачковы манер: абшаляваныя дошкамі сцены, зялёныя аканіцы, франтон з акенцам. Навуменка.

[Фр. fronton.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эска́драны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да эскадры; дзейнічае ў складзе эскадры. Эскадраныя судны. // Які праводзіцца, выконваецца эскадрай. Эскадраны манеўр. Эскадраная стральба.

2. Як састаўная частка назваў некаторых ваенных суднаў вялікага водазмяшчэння з шырокім раёнам плавання. Эскадраны мінаносец. Эскадраная падводная лодка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

precinct [ˈpri:sɪŋkt] n.

1. BrE раён (частка горада, якая выкарыстоўваецца ў пэўных мэтах);

a shopping precinct гандлёвы цэнтр, паса́ж;

a pedestrian precinct ву́ліцы (зо́на) то́лькі для пешахо́даў

2. (звыч. pl.) тэрыто́рыя вако́л буды́нка (часта абгароджаная);

the cathedral/college precincts тэрыто́рыя царквы́/кале́джа

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Дурдо́ла ’дурыла, дурань’ (Нас.). Няясна. Нейкае кантамінаванае слова (першая частка да дур‑ ’дурны, дурань, дурыць’; параўн. адносна ўтварэння ў Насовіча таксама дуры́лда, дуры́нда ’дурань’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пад(г)у́за ’шляя’ (Нас., Гарэц.), падгу́закчастка збруі’ (Мат. Гом.), падгу́зы мн. ’набедрыкі’ (Сл. ПЗБ). Да слав. ǫz‑ęz‑ (гл. вуза, вузел, вязаць).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Молаж, стол. мо́ложчастка пчалінай сям’і, якая шукае месца для пасялення рою’ (ЛАПП). Утворана ад прыметніка mold‑ъ > малады́ (гл.) пры дапамозе суфікса ‑jь.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Напры́шнікчастка вуздэчкі’ (Маслен.). Утворана ад прысы ’пыса ў жывёл’ па тыпу наму́снік (ад му́са), нахрапнік (ад храпа) і пад. (Непакупны, Связи, 46–47).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)