фанта́зія, ‑і, ж.
1. Творчае ўяўленне. Паэтычная фантазія. Узлёт фантазіі. □ У пані Даміцэлі была багатая фантазія, і сваё даўнейшае жыццё ў Польшчы яна шчодра аздабляла паэтычнымі выдумкамі. Колас. Апора на народную традыцыю не азначае, што паэт абмяжоўвае ўласную, індывідуальную творчую фантазію. Навуменка. Народная фантазія акружыла паэтычнай выдумкай паходжанне скалы, што тырчыць з вады, пры выхадзе Ангары з Байкала. М. Стральцоў. // Выдумка, вынаходлівасць. [Алег:] — Дэкарацыя, касцюмы. Там [у спектаклі] шмат фантазіі, выдумкі. Ермаловіч. Малады запал знаходзіў выхад у размашыста накіданых фрэсках, вясёлкавых вітражах, з фантазіяй убранай зале. Ліс.
2. Прадукт чыйго‑н. уяўлення; мара. Спачатку гэта [скараціць рабочы дзень] здалося нават фантазіяй. Карпаў. Гэта не фантазія, а наша новая ява, рэчаіснасць нашага часу. Бялевіч. // Нешта неверагоднае, глупства. [Міхась:] — У рэстаран ты мяне ўсё роўна не пусціш.. [Стэфа:] — Я пушчу цябе ў інстытут! [Міхась:] — Усё гэта, залаценькая мая, фантазія. Савіцкі.
3. Разм. Нечаканы, незразумелы ўчынак; дзівацтва. [Бэсман:] — Загад Аб наступленні зараз на Барысаў — Фантазія штабных. Глебка.
4. Музычны твор свабоднай формы, імправізацыйнага характару. «Камарынская» — фантазія для аркестра на дзве рускія народныя тэмы: вясельную і вядомую «Камарынскую». «ЛіМ».
5. Літаратурны твор фантастычнага зместу. // Літаратурны твор, які з’яўляецца творчай перапрацоўкай якіх‑н. твораў.
[Грэч. phantasia — уяўленне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
population [ˌpɒpjuˈleɪʃn] n. насе́льніцтва;
adult/working/rural population даро́слае/працаздо́льнае/се́льскае насе́льніцтва;
It’s a city with a population of over two million. Гэта горад з насельніцтвам больш за два мільёны чалавек;
What is the population of Spain? Якое насельніцтва Іспаніі?
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
rhyme1 [raɪm] n.
1. ры́фма
2. рыфмава́ны верш;
nursery rhymes дзіця́чыя ве́ршы
♦
there’s no rhyme or reason гэ́та не ма́е нія́кага сэ́нсу;
without rhyme or reason ≅ ні к сялу́ ні к го́раду; ні да во́ка ні да бо́ка
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
right-hand [ˈraɪthænd] adj.
1. пра́вы, які́ знаходзіцца з пра́вага бо́ку;
right-hand turn пра́вы паваро́т;
It’s on the right-hand side. Гэта з правага боку.
2. пра́вы, прыстасава́ны для пра́вай рукі́;
a right-hand glove пальча́тка на пра́вую руку́
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Ба́лмашны ’ўзбаламучаны’ (Нас.). Відавочна, запазычанне з рус. ба́лмошный ’тс’ (а гэта звязана з ба́лмошь, ба́ломошь ’баламуцтва’, этымалогія якога не вельмі ясная, гл. Фасмер, 1, 117; можа, цюркскае, гл. Шанскі, 1, В, 86).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Гаршч ’жменя’ (Шатал.). Зыходзячы з вакалізму а, які тут знаходзіцца пад націскам, і з кансанантнай групы ‑шч, можна думаць, што гэта прамое запазычанне з польск. garść ’тс’ (слав. *gъrstь). Параўн. гарсць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Гарызанта́льны ’гарызантальны’ (БРС). Рус. горизонта́льный, укр. горизонта́льний. У рус. мове з польск. horizontalny (запазычанне Пятроўскай эпохі), а гэта з вучонай латыні. Гл. Шанскі, 1, Г, 134. У бел. мове, відавочна, з рус.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лашбякі́ ’назва сцяблоў і лісця буракоў’ (гродз., ДАБМ) — калі гэта не памылковае напісанне лексемы ламбякі (гл.), тады можна меркаваць аб кангамінаванай назве, утворанай ад літ. laužas ’сухая галіна’ і lambas ’націпіна буракоў’ (?).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лётніска, лётніско ’аэрадром’ (воран., лях., драг., Сл. паўн.-зах.). Запазычаны з польск. lotnisko ’тс’. У калінк. гаворцы (в. Аўцюкі, Сл. паўн.-зах.) гэта запазычанне было перероблена ў лётнішча (з усх.-слав. суфіксам).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Нагні́сты ’моцны, магутны’ (астрав., Сцяшк. Сл.). Як відаць з ілюстрацыі («Рука ў иаго нагнʼистайа, адразу паршука ўложыць»), тлумачэнне слова занадта абагульненае; хутчэй за ўсё гэта аказіяналізм ад нагнуць або ад гнясці ’прыціскаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)